Edward Caird. Comte’un Din ve Toplum Felsefesi.

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 43, 291 - 301, 15.06.2021

Abdulmuttalip Baycar

https://doi.org/10.17335/sakaifd.931084

Öz

Edward Caird (1835-1908), Hegel geleneği devam ettiren Britanyalı İskoç bir idealist filozoftur. Yetiştiği ortam ve kariyerine baktığımızda onun Hristiyan dini geleneğine bağlı olduğunu görebiliriz. İlahiyatçı bir kardeşi olan İskoçyalı filozof, Glasgow ve Oxford üniversitelerinde eğitim gördükten sonra Merton College’de üyelik ve eğitmenlik yapmıştır. Caird Hegel, Kant, ahlak ve din felsefesi üzerine eserler bırakmış; incelediğimiz kitap onun ilk çalışmaları arasında yer almıştır. Caird’in konu edindiği Comte ise 1798-1857 yılları arasında yaşamış, sosyolojinin kurucu babaları arasında görülen, pozitivizm geleneğinin başlatıcısı Fransız matematikçi, filozof ve sosyologdur. Kendisi insanlığın tarihsel gelişimini ve ilerlemesini doğrusal bir şekilde teoloji ile başlatır, metafizik ile devam ettirir ve pozitivizm ile sonlandırır. Bu bağlamda Comte ilkel/evrensel tüm dini gelenekleri, akılcılık gibi metafiziksel alana taalluk eden süreçleri eleştirerek yerine insanlık dinini ikame etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Comte, Din, Toplum

Kaynakça

• Edward Caird. Comte’un Din ve Toplum Felsefesi. çev. Ertuğ Ergün. Ankara: Yeryüzü Yayınevi, 2003.