Examination of Qur'an Course Activity Books for 4-6 Year-Old Children in Terms of Story Content and Illustration Features

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 45, 85 - 115, 15.06.2022

Zehra Gelici

https://doi.org/10.17335/sakaifd.1070414

Cited By: 3

Öz

The Presidency of Religious Affairs initiated a new service area in the 2013-2014 Academic Year. The Presidency, which previously provided educational activities for young and middle-aged groups and primary school children during summer courses, started official preschool religious education for the 4-6 year-old age group in Quran Courses for the first time in 2013-2014. Although the experience has been acquired in this field with each passing year, some problems are still noticeable at various points. The present study examines the contents and aesthetic aspects of the stories included in Quran Courses activity books for 4-6 year-old children. The purpose of the study is to underline that stories and especially the illustrations and visuals in stories, have very important roles in learning for children who are illiterate in the preschool period, and the study aims to contribute to the organization and enrichment of the activities and textbooks by drawing attention to this field. In this study, which has a qualitative design, the existing activity books are examined. The study also has a screening model, which aims to explain the present situation in the way it is. The stories and illustrations in the activity books were examined in this study via descriptive analysis based on the criteria that should exist in children’s literature books. In this respect, we tried to summarize and interpret the data obtained in the study according to the pre-determined criteria. This study, which draws attention to the importance of books with illustrations, which have an important function in the development of preschool children, and their effects on children, examined the contents of the stories and the pictures used in the narration of the stories in the activity books used in the Qur'an Courses for 4-6 year-old children. Before making an assessment on the subject, the author tried to find an answer to the question of what stories and pictures mean for preschool children and what is the function and importance of pictures and stories in their education. According to the criteria, the author examined and evaluated nine stories in the activity books prepared for the Qur'an Courses for the ages of 4-6, in which especially pictures are used in the narration.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, 4-6-year-of-age Qur’an Courses, Activity Books, Stories, Images

4-6 Yaş Kur’an Kursu Etkinlik Kitaplarının Hikâye İçeriği ve Resimleme Özellikleri Açısından İncelenmesi

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığı 2013-2014 eğitim yılıyla birlikte kendine yeni bir hizmet alanı açmış ve Cumhuriyet tarihinde ilk olarak resmi okul öncesi din eğitimini 4-6 yaş Kur’an Kursları ile başlatmıştır. Bu alanda her geçen yıl tecrübe kazanılmış olsa da çeşitli noktalarda bazı sorunların devam ettiği görülmektedir. Araştırmanın konusu 4-6 yaş Kur’an Kursları etkinlik kitaplarında yer alan hikâyelerin içerik ve resimlendirme bakımından okul öncesi çağındaki çocuklar için uygunluğunun incelenmesidir. Araştırmamızın amacı, okul öncesi dönemde okuma yazma bilmeyen çocuklar için hikâyelerin ve özellikle de hikâyelerde yer alan resimlerin ve görsellerin öğrenmede çok önemli bir paya sahip olduğunun altını çizerek etkinlik ve ders kitaplarının düzenlenmesine ve zenginleştirilmesine katkı sağlamaktır. Nitel bir araştırma olan çalışmada mevcut etkinlik kitapları incelenmiştir. Araştırma, var olan durumu, var olduğu şekilde betimlemeyi amaçlayan tarama modelidir ve etkinlik kitaplarındaki hikâyeler ve resimler betimsel analiz yoluyla incelenmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre; 4-6 yaş Kur’an Kurslarındaki etkinlik kitaplarındaki hikâyelerin içeriklerinin okul öncesi çocukların seviyesine göre, bilgilendirme işlevini gören ancak etkileme ve çocukta merak uyandırma noktasında yetersiz olduğu, resimlerinin ise bazı hikâyelerde metne uygun olmadığı ve çocuğun hayal dünyasına hitap etmediği tespit edilmiştir. Bu konuda daha hareketli ve renkli resimlerle hazırlanmış ders ve etkinlik kitaplarının gerekliliği ortaya konmuş ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, 4-6 Yaş Kur’an Kursları, Etkinlik Kitapları, Hikâyeler, Resimler

Kaynakça

• Aristoteles. Poetika. çev: Semih Rifat. İstanbul: Can Sanat Yayınları, 2018.
• Aslan, Canan. “Yazınsal Çocuk Kitaplarında Neler Olmalı, Neler Olmamalı?”. Okuma Kültürü ve Söz Varlığının Geliştirilmesi Çalıştayı Konuşmalar – Bildiriler Kitabı 19-23 Ekim 2010. 214-220 Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Ayar, Hatice. “4-6 Yaş Grubu Kur'an Kurslarında Elifbâ Öğretimi: Uygulamalar ve Zorlanma Alanları”. Erken Çocukluk Dönemi, Din-Ahlak-Değerler Eğitimi ve Sorunları-2. ed. Mehmet Bayyiğit, Mehmet Özkan, Ali Çanakcı, Asem Hamdy Ahmed Abdelghany. Konya: Palet Yayınları, 2020.
• Brookshire, Jamye vd. “The Influence of Illustrations on Children's Book Preferences and Comprehension”. Reading Psychology 23/4 (2002), 323 – 339.
• Byrnes, Julia – Wasik, Barbara A. “Picture This: Using Photography as a Learning Tool in Early Childhood Classrooms”. Chilhood Education Summer (2009), 243-248.
• Dağlıoğlu, Hacer Elif- Çakmak, Özlem Çamlıbel. “Okul Öncesi Çocuklarına Yönelik Yayınlanan Hikâye Kitaplarının Şiddet ve Korku Öğeleri Açısından İncelenmesi”. Türk Kütüphaneciliği23/3 (2009), 510-534.
• Felski, Rita. Edebiyat Ne İşe Yarar?. çev. Emine Ayhan. İstanbul: Metis Yayınları,2011.
• Gelici, Zehra. “DİB 4-6 Yaş Kur’an Kursları, Sorunlar ve Çözüm Önerileri (İstanbul-Üsküdar Örneği)” Erken Çocukluk Dönemi, Din-Ahlak-Değerler Eğitimi ve Sorunları-2. ed: M. Bayyiğit- M. Özkan- A. Ali Çanakcı- A. H.A. Abdelghany.143-160. Konya: Palet yayınları, 2020.
• Genç, Muhammed Fatih. “Diyanet İşleri Başkanlığı'na Bağlı 4-6 Yaş Grubu Kuran Kurslarında Din Eğitimi”, İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 5/2 (2019), 506-521.
• Gönen, Mübeccel vd. “Resimli Çocuk Kitaplarının İçerik ve Fiziki Özelliklerinin İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31/4 (2016), 724-735.
• Karagül, Sedat. “Çocuk Edebiyatının Temel İşlevleri: Felski’nin Yaklaşımı Doğrultusunda Bir Değerlendirme”. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi 5/2 (2019),334-351.
• Karagül, Sedat. “Çocuk Edebiyatı ve Bibliyoterapi”. Çocuk ve Medeniyet Dergisi 3/6 (2018), 43-55.
• Kaya, Mehmet. “Çocuk Edebiyatı Kitaplarında Resim”. Eğitim-Sen Okul Öncesi Çocuk Edebiyatı Kitap Kataloğu. Ankara: Eğitim Sen Yayınları, 2011.
• Külük, Cihan Şule. “Resimli çocuk kitaplarının nitelik sorunsalı ve çocuğun sanat eğitimi sürecindeki yeri: Delioğlu’nun resimlediği yapıtlar üzerine bir inceleme”. Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi 2/2 (2013), 393-417.
• Mendoza, Jean- Reese, Debbie. “Examining Multicultural Picture Books for the Early Childhood Classroom: Possibilities and Pitfalls”. Early Childhood Research & Practice 3/2 Fall (2001), 2-30.
• MEB. Çocuk Edebiyatına Giriş: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. Ankara. 2013. http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/%C3%87ocuk%20Edebiyat%C4%B1na%20Giri%C5%9F.pdf, 2013.
• Neydim, Necdet. Çocuk Edebiyatı. PDF: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. 2020. https://cdnacıkogretim.istanbul.edu.tr/auzefcontent/20-21-Guz/cocuk-edebiyatı/1/index.html, 2020.
• Özdemir, Murat. “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/1 (2010), 323-343.
• Özer, Ayhan. “Çocuk Kitaplarındaki Resimlerin Çocuğa Göreliği”. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: AÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, 2007.
• Öznülüer, Hüseyin. “Yüksek Rönesans’tan Çağdaş Döneme Figürün Mekân İçerisindeki Konumu”. .Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi12/1 (2019), 160-176.
• Sarı, Bekir. Kur’an Kursları Öğretici Kitabındaki Uygulamaların İncelenmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Sever, Sedat. Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık, 2003.
• Sever, Sedat. “Okulöncesi Dönemdeki Çocuklara Seslenen Kitaplarda Bulunması Gereken Özellikler”. Çocuk Edebiyatı. ed: Zeliha Güneş. 55-70. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Strouse, Gabrielle A. vd. “The Role of Book Features in Young Childrens Transferof Information From Picture Books to Real World Contexts”. Frontiers in Psychology 9 February (2018).
• Şahin, Güliz. “Okul Öncesi Dönem Çocuk Kitaplarında Görsel Bir Uyaran Olarak Resim”. Türkish Studies, International Periodical Fort he Languages Literature And History of Turkish or Turkic 9/3 (2014), 1309-1324.
• Şimşek, Tacettin. “Çocuklar İçin Edebiyat Ama Önce Çocuk”. Özgür Pencere, Edebiyat ve Sanat Derneği (2007), 1-6.
• Şirin, Mehmet Ruhi. 99 Soruda Çocuk Dizisi: Çocuk Edebiyatı. 3. Baskı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 2000.
• Şirin, Mehmet Ruhi. “Çocuk ve Çocuk Edebiyatı – Edebiyatın Amacı ve İşlevi”. Türk Dili 110/780 (2016), 12-31.
• Tosun, Cemal- Çapcıoğlu, Fatma. “4-6 Yaş Kur’an Kursları Öğretim Programının Dini Gelişim Kuramları Çerçevesinde İncelenmesi”. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi5/5 (2015), 705-720.
• Tuğrul, Belma- Feyman, Nihan. “Okul Öncesi Çocukları İçin Hazırlanmış Resimli Öykü Kitaplarında Kullanılan Temalar”.II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: AÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, 2007.
• Yalçın, Alemdar- Aytaş, Gıyasettin. Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları, 2017.
• Yavuzer, Haluk. Çocuk ve Suç. İstanbul: Remzi Kitabevi. 9. Basım, 1998.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin, 2006.
• Yılmaz, Oğuzhan. “Çocuk Kitaplarında Bulunması Gereken Özellikler”. Okul Öncesinde Çocuk Edebiyatı ve Medya. Ed. Tacettin Şimşek. 61-109.Ankara: Grafiker yayınları, 2016.