YERLİ TURİSTLERİN ŞANLIURFA’NIN KENT İMAJ UNSURLARINI ALGILAMALARI

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 151 - 170, 31.08.2020

Kamile Kılıç Ali Rıza Mancı , Zeki Doğan

Öz

Son yıllarda, yalnızca firmalar ve ürünleri değil ülkeler ve şehirler de yatırım çekmek, turizm gelirlerini arttırmak, alt yapı ve üst yapı hizmetlerini süratle karşılamak, nitelikli insan kaynaklarını kendi bünyesine katmak, yaşam kalitesini arttırmak için rekabet etmektedirler. Bu bağlamda, marka ve imaj, mamul mallarda olduğu kadar ülkeler ve şehirler açısından da çok önemli görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Şanlıurfa’nın kent imajını ve onu etkileyen faktörleri yerli turist gözüyle belirlemeye çalışmaktır. Bu amaçla, 429 ziyaretçi ile yüz yüze anket yapılmıştır. Ziyaretçilerin demografik özelliklerinin yanı sıra 5’li Likert ölçeği kullanılarak kentin imaj unsurları belirlenmiştir. Buna göre, Balıklıgöl ilk akla gelen çekiciliktir. Daha önce kenti ziyaret etmek en başta gelen bilgi kaynağıdır. Kenti çoğunluğunun genç ve orta yaşlılardan oluşan ve alt-orta gelir grubu ziyaret etmektedir. Tarihi zenginlikler kentin avantajı sayılırken, cömertlik, eğitimsizlik, yardımsever ve geleneksellik soyut imaj unsurlarıdır. Belirli aralıklarla imaj çalışmalarının yenilenmesi, tüm paydaşların çözümlemeye dahil edilmesi gelecek araştırmalar için önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Destinasyon, Marka, İmaj, Pazarlama, Şanşıurfa

Kaynakça

• Aaker, J. L. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of Marketing Research, 34(3), 347.
• Abreu Novais, M., Ruhanen, L. ve Arcodia, C. (2018). Destination competitiveness: A phenomenographic study. Tourism Management, 64, 324–334.
• Adan, Ö. (2014). Turistik destinasyon imajının pazar bölümleri algılamaları arasındaki farklılıklara yönelik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 291–306.
• Aksoy, T. (2017). Efsaneler ve Gerçekler, pazarlama nasıl yapılır? İstanbul: CEO Plus yayınevi.
• Aladağ, Ö. F. (2011). Kent Pazarlaması ve Marka Kentlerin Geliştirilmesinde Başarıyı Etkileyen Faktörler, Sürdürülebilir Kentleşme ve Kentlilik Sempozyumu, 29-30 Nisan, Malatya.
• Aliağaoğlu, A. ve Çildam, S. Y. (2017). Balıkesir’de şehirsel imaj: şehirsel problemlerin tespitine yönelik bir araştırma. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 35–52.
• Almeyda-Ibáñez, M. ve George, B. P. (2017). The evolution of destination branding: A review of branding literature in tourism. Journal of Tourism, Heritage & Services Marketing, 3(1), 9–17.
• Avcılar, M. Y. ve Kara, E. (2015). Şehir markası kavramı ve marka şehir yaratma stratejilerine yönelik literatür incelemesi. Sosyal ve Beşeri Bi̇li̇mler AraştirmalarDergi̇si̇, Bahar(34), 76–94.
• Avraham, E. (2000). Cities and their news media images. Cities, 17(5), 363-370.
• Avraham, E. (2004). Media strategies for improving an unfavorable city image, Cities, 21, (6): 471-479.
• Aydoğdu, A. ve Duman, S. (2017). Destinasyon çekicilik unsuru olarak Gastronomi turizmi: Kastamonu örneği. Turizm ve Araştırma Dergisi, 6(1), 4–23.
• Baysal, A. (2004). Dünyanın alemeti harikaları: marka kentler. İstanbul: MediaCat kitapları.
• Bıçakçı, A. B. (2012). Branding the city through culture: Istanbul, European Capital of Culture 2010. International Journal of Human Sciences, 9(1), 13–17.
• Burnaz, E. ve Ayyıldız, H. (2017). Aidiyet olgusunun destinasyon marka kişiliği algısına etkisi üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 244–259.
• Çakır, F. ve Küçükkambak, S. E. (2016). Destinasyon pazarlaması ve Fethiye yöresinin algılanan imajının ölçümü üzerine ampirik bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 400–425.
• Çalışkan, O. (2013). Destinasyon rekabetçiliği ve seyahat motivasyonu bakımından Gastronomik kimlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 39–51.
• Çelik, M. ve Aksoy, M. (2017). Yerli turistlerin Gastronomi turizmine yönelik tutumları: Şanlıurfa örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3), 422–434.
• Çelik, P., Yüzbaşıoğlu, N. ve Topsakal, Y. (2017). Destinasyon tanıtımı ve pazarlamasında sosyal medya: home Turkey örneği. Journal of Human Sciences, 14(2), 1070–1081.
• Chen, N. ve Šegota, T. (2015). Resident attitudes, place attachment and destination branding: a research framework. Tourism and Hospitality Management, 21(2), 145–158.
• Çiftçi, H. (2017). Desti̇nasyon pazarlamasinda markalaşma ve markalaşma yolunda Şanliurfa kent i̇majı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler Anabilim Dalı, Konya.
• Cimcek, U. (2017). The importance of public relations in the creation of destination brand: sample of Nevsehir. European Scientific Journal, 13(32), 117–118.
• Cleave, E. ve Arku, G. (2017). Putting a number on place: a systematic review of place branding influence. Journal of Place Management and Development, 10(5), 425–446.
• Coşkun, K., Yıldız, M. S. ve Çatı, K. (2017). Kent markalaşması ve marka imaj ölçümü açısından Düzce ili örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 65–83.
• Duman, T., Yağcı, M. G., (2004). Mersin’de Turizmi Geliştirmek İçin Ne Yapmalı?, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 15(1): 9-20.
• Doğan, O. ve Yağmur, Y. (2017). Yabancı turistlerin sürdürülebilir destinasyon algıları : Kemer destinasyonuna yönelik bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2), 487–506.
• Echtner, C. M. and Ritchie, J. R. B. (2003). The meaning and measurement of destination image. Journal of Tourism Studies, 14(1), 37-48.
• Emir, O. ve Durmaz, G. (2009). Afyonkarahisar’ın termal turizm imajı üzerine bir değerlendirme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 25–32.
• Eravcı, A. (2017). Helal turizmde destinasyon özelliklerinin destinasyon seçim sürecine etkisi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 155–181.
• Ergan, S., Akyol, A. ve Kucukaltan, D. (2014). The effect of city branding and its components on resident. Journal of Management, Marketing and Logistics -JMML, 1(2), 82–97.
• Erişen, T. (2010). Kentler için kültürel markalaşma süreci ve Şanlıurfa örneği. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Turizm İşletmeciliği Eğitimi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Erkan, N. ve Yenen, Z. (2010). Yerleşmelerde imaj analizi konusunda bir yöntem : Kastamonu örneği. MEGARON / Yıldız Technical University, Faculty of Architecture E-Journal, 5(2), 67–81.
• Ersun, Nur ve Arslan, K. (2011). Turizmde destinasyon seçimini etkileyen temel unsurlar ve pazarlama stratejileri. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 31(2), 229–248.
• Farhadi, F. ve Meydan, S. (2017). A Research on determining the touristic destination image of Turkey in Iran. Turizm Akademik Dergisi, 4(1), 33–48.
• Fırat, A. ve Kömürcüoğlu, F. (2015). Muğla şehir markası ve imaj algısı; Muğla Sıtkı Koçman üniversitesi öğrencileri üzerine bir alan araştırması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 285–304.
• Fok, K. W. K. ve Law, W. W. Y. (2018). City re-imagined: multi-stakeholder study on branding Hong Kong as a city of greenery. Journal of Environmental Management, 206, 1039–1051.
• García, J. A., Gómez, M. ve Molina, A. (2012). A destination-branding model: An empirical analysis based on stakeholders. Tourism Management, 33(3), 646–661.
• Geçikli, F. (2012). Şehir imajı: Amasya şehri üzerine bir uygulama. İstanbul: Fenomen Yayıncılık
• Giritlioğlu, İ., Avcıkurt, C. (2010). Şehirlerin Turistik Bir Ürün Olarak Pazarlanması, Örnek Şehirler ve Türkiye’deki Şehirler Üzerine Öneriler (Derlemeden Oluşmuş Bir Uygulama), Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 74-89.
• Giritlioğlu, İ. ve Öksüz, E. N. (2016). Turizmde destinasyon marka imajı ve destinasyon aidiyeti: Gaziantep ili üzerine bir alan araştırması. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, (15), 270–290.
• Gökaliler, E. (2017). Şehirlerin markalaşması sürecinde marka konumlandırmasının rolü: Seferihisar cittaslow üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi “akademia”, 5(1), 326–342.
• Göktaş, L. S. (2016). Turizmin kültürel ve ahlaki etkisi : Şanlıurfa ilinde uygulamalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 12, 104–117.
• Görkemli, N. ve Solmaz, B. (2014). Evaluating news in press about Konya in context of city image. Selcuk University Journal of Institute of Social Sciences, 145–157.
• Görkemli, N., Tekin, G. ve Baypınar, Y. E. (2013). Kültürel etkinlikler ve kent imajı - Mevlana törenlerinin Konya kent imajına etkilerine ilişkin hedef kitlelerin görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(1), 150–171.
• Green, A., Grace, D. ve Perkins, H. (2016). City branding research and practice: An integrative review. Journal of Brand Management, 23(3), 252–272.
• Güler, Y. B. ve Gürer, A. (2015). Kent marka bağlılığına yerel katılım eğiliminin etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 64.
• Gürbüz, A., Akdemir-Cengiz, H. ve Cengiz, H. (2016). Destination personality and attitudes towords destination: An example from two similar tourist destinations in Turkey. International Journal of Economics, Commerce and Management United Kingdom, 4(5), 96–106.
• Heeley, J. (2016). Rethinking urban destination marketing. International Journal of Tourism Cities, 2(1), 94–102.
• Hurriyati, R. ve Setiawan, R. R. (2016). Destination personality analysis on brand attractiveness, brand awareness, and its impact on brand loyalty: a survey research in Indonesia. Wseas Transactıon on Busıness And Economic, 13(1), 372–383.
• Işık, M. ve Erdem, A. (2016). Şehirler ve İmajlar: Marka Şehir Olma Sürecinde Sakarya İmajı Üzerine Bir Çalışma. Erciyes İletişim Dergisi, 4 (3), 28-34.
• Karataş, İ. A. ve Türk, M. (2017). Malatya’nın şehir pazarlaması açısından yerel halk tarafından değerlendirilmesi. Birey ve Toplum, 7(14), 115–147.
• Kozak, M. (2017). Destination brand identity: scale development and validation. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), 1310–1323.
• Kasapi, I. ve Cela, A. (2017). Destination branding: a review of the city branding literature. Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(4).
• Kavaratzis, M. (2005). Place branding: A review of trends and conceptual models. The Marketing Review, 5(4), 329–342.
• Kim, W. ve Malek, K. (2017). Effects of self-congruity and destination image on destination loyalty: the role of cultural differences. Anatolia, 28(1), 1–13.
• Kılıçhan, R. ve Köşker, H. (2015). Destinasyon markalaşmasında Gastronominin önemi: Van kahvaltısı örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 102–115.
• Kızıl, C. ve Atalan, A. (2015). Image and reputation of Yalova city: A study on Yalova university students. EMAJ: Emerging Markets Journal, 5(2), 71–78.
• Köksal, Y. ve Sarı, S. (2014). Burdur kent imajının yerel halk ile üniversite öğrencileri arasındaki karşılaştırmalı bir incelemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (42), 279–288.
• Kürkçüoğlu, E. (2014). Kamusal alanlarda imaj çatışması: doğal ve yapay imaj olgusu. Planlama, 24(3), 125–130. Lin, C. H. ve Kuo, B. Z. L. (2018). The moderating effects of travel arrangement types on tourists’ formation of Taiwan’s unique image. Tourism Management, 66, 233–243.
• Mancı, A. R. ve Aydoğdu, M. H. (2014). Şanlıurfa’yı ziyaret eden yabancı turistlerin kültürel miras algılamaları. International Journal of Academic Social Science Studies, (27), 91–107.
• Ofluoğlu, M. (2014). Kentsel Markalaşma Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma: Şanlıurfa Örneği. Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.
• Olcay, A. ve Doğan, G. (2015). Bir destinasyon olarak Gaziantep şehir imajına yönelik öğrenci görüşleri. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 235–267.
• Özcan, A. (2015). Küreselleşmenin kimliksiz kentleri ve Mcdonalds kent kültürü. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 238–256.
• Özdemir, G. (2014). Destinasyon Yönetimi ve Pazarlanması. Ankara: Detay Yayıncılık
• Özdemir, Ş. ve Karaca, Y. (2009). Kent markası ve marka imajının ölçümü: Afyonkarahisar kenti imajı üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2), 113–134.
• Özer, S., Aklıbaşında, M. ve Zengin, M. (2010). Erzurum kenti örneğinde kullanılan kuşatma elemanlarının kent imajı üzerindeki etkileri, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 123–130.
• Öztürk, Y., Yeşiltaş, M., Kozak, M., Özel, Ç. H. ve Aksöz, O. (2013). Destinasyon Yönetimi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir: AÖF yayınları.
• Rodrigues, A. I., Correia, A. ve Kozak, M. (2017). Assessing lake-destination image: insights from the industry side. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 11(1), 5–17.
• Saran, M. (2005). Kent Pazarlaması: Güçlü Bir Kent İmajı ve Kent Markası Oluşturmak. TMMOB Makine Müh. Odası, Marka Yönetimi Sempozyumu, 14-15 Nisan, Gaziantep, s.30
• Soytekin, T. ve Koçer, S. (2015). Türkiye’deki bölgesel kalkınma ajansları’nin bölge tanıtımındaki̇ rolü: Doğu Marmara Kalkınma ajansı marka üzeri̇ne bi̇r araştırma. E-journal of Intermedia, 2(1), 195–221.
• Stylidis, D., Shani, A. ve Belhassen, Y. (2017). Testing an integrated destination image model across residents and tourists. Tourism Management, 58, 184–195.
• Şahbaz, R. P. ve Kılıçlar, A. (2009), Filmlerin ve Televizyon dizilerinin destinasyon imajına etkileri, İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-52. Şahbaz, R. P. ve Öztürk, Y. (2017). Algılanan destinasyon imajının tekrar ziyaret niyeti ve tavsiye davranışı üzerine etkisi: Ilgaz Dağı Milli Parkı’nda bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 3–21.
• Şanlıurfa İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2019). Konaklama istatistikleri. Erişim Tarihi ve adresi: 18.02.2020, https://sanliurfa.ktb.gov.tr/TR-165054/e-hizmet.html
• Taşçı, A. D. A. (2016). Consumer value and brand value: rivals or allies in consumer-based brand equity? Tourism Analysis, 21(5), 481–496.
• Taşçı, A. D. A., Gartner, W. C. ve Çavusgil, T. S. (2007). Conceptualization and operationalization of destination image. Journal of Hospitality & Tourism Research, 31(2), 194–223.
• Taşkın, Ç. ve Karadamar, A. A. (2016). Destinasyon marka bağlılığı: yabancı turistler üzerine Diyarbakır kentinde bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 199–222.
• Teker, E. ve Gülçubuk, A. (2005). Şehri ve yörelerin marka olarak algılanması ve markalaşma sürecini etkileyen faktörler. TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Marka Yönetimi Sempozyumu, Gaziantep, 14-15 Nisan, 2005, s. 99-103.
• Torlak, M. (2015). Marka şehir oluşturma ve Bursa şehrinin markalaşması için yol haritası. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 47–93.
• Tsaur, S., Yen, C. ve Yan, Y. (2016). Destination brand identity: scale development and validation. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 21(12), 1310–1323.
• Türker, A. ve ark. (2014). Destinasyon yönetimi projesi kapsamında Dalaman Havzasında yer alan suya dayalı rekreasyon faaliyetlerinin markalaştırılması önerisi. International journal of Science Culture and Sport, 2(6), 53–69.
• Uca, S. (2015). Şehir pazarlaması kapsamında marka kişiliği ve marka sadakati ilişkisi - “Edirne ili örneği”. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 118–136.
• Uğur, İ., Gökkaya, S. ve Acar, A. (2019). Yerli turistlerin destinasyon imajına ilişkin tekrar ziyaret etme niyetleri: Safranbolu üzerine bir çalışma. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 29-40.
• Ustakara, F. (2015). Kent Markalama Stratejik İletişim Bağlamında Marka Şehir Projesi. Literatürk Academia: İstanbul.
• Ünal, A. ve Bi̇nbaşıoğlu, H. (2015). Bir şehrin pazarlanması ve marka şehir olmasına yerel sağlık kuruluşlarının katkısı: İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü örneği. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 1(2), 1–10.
• Unur, K. ve Çetin, N. (2017). Kızkalesi’nin turizm destinasyonu olarak marka algısı. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(2), 63–79.
• Ural, T., Tercan, E., Arslan, M. ve Taner, D. (2015). Güçlü kent markası oluşturmada destinasyon kişiliği, bilişsel ve duygusal imajın rolü : Hatay örneği. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 145–160.
• Vuignier, R. (2017). Place branding & place marketing 1976–2016: A multidisciplinary literature review. International Review on Public and Nonprofit Marketing, 14(4), 447–473.
• Vural Akıncı, B. ve İbiş, T. (2017). Destinasyon markalaşmasında termal turizmin rolü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50), 634–640.
• Yazıcıoğlu, İ., Yaylı, A., Şahbaz, R. P. ve Yüksel, S. (2017). Cuisine in destination marketing: How delicious is your destination. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4), 360–382.
• Yenipınar, U. ve Yıldırım, O. (2016). Destinasyon markalaşmasında yerel simgelerin logo ve amblemlerde kullanılması: Muğla araştırması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 13(1), 28–46.
• Yılmaz, A. S. ve Yücel, N. (2016). Yerel kalkınmada yeni bir anlayış : kentlerin markalaşması. Çağdaş Yerel Yönetimler, 25(1), 61–78.
• Yılmaz, K. G., Karaman, E. ve Karaman, G. (2013). Marka şehir olabilmenin yeni boyutu : Kullanılabilirlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(4), 69–76.
• Yolal, M. (2016). Turizm Araştırmalarında Örnekleme Bibliyometrik Bir Araştırma, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yousaf, A., Amin, I. ve Gupta, A. (2017). Conceptualising tourist based brand-equity pyramid: an application of keller brand pyramid model to destinations. Tourism and Hospitality Management, 23(1), 119–137.
• Yüksek, A. Ç. (2013). Destinasyon Markalama ve Yavaş Şehi̇r Seferi̇hi̇sar’ın Desti̇nasyon Marka İmaji. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Yükselen, C., ve Güler, E. (2009). Antakya marka kent görüş ve öneriler. Ankara: Detay Yayıncılık.