GRAPHIC DESIGNERS’ APPROACHES TO PROFESSIONAL ETHICS AND THE STATUS OF PROFESSIONAL ETHICS COURSE IN DESIGN EDUCATION IN TURKEY

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 585 - 603, 28.06.2024

Mustafa Akman , Melike Taşçıoğlu , Zerrin Aşan Greenacre

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1506541

Öz

This study briefly explains concepts such as morality, ethics, the importance of professional
ethics, unethical behaviors in design, and the relationship between graphic design and
professional ethics. The data and findings obtained in the thesis study were discussed and
interpreted in line with this information. Issues such as the awareness of ethics within the
graphic design profession, the existence of ethical principles and the reasons why they are
applied or not, and whether professional ethics courses are included in the curriculum or
not are discussed. For this purpose, the data from the “Survey on Professional Ethics in the
Context of Graphic Design in Türkiye”, in which graphic designers, design students working
in the sector, and designer academics participated, was shared. Some major results were
evaluated by including the opinions of graphic designers on the subject. The experts whose
opinions were given were chosen from among the designers who were particularly interested
in design and ethics. In addition, inferences were made by sharing the information that
professional ethics courses should be included in the curriculum in the 2020-2021 academic
year. In this study, using qualitative and quantitative methods together, the existing
situation was determined by conducting a descriptive study with the data collected from a
wide range of research on professional ethics in the field of design. It has been observed that
professional ethics in the field of graphic design in Türkiye is still relatively weak, and even if
designers know the awareness of ethics, it is not implemented due to individual and non-individual
factors, and even unethical behavior is rewarded from time to time. In addition, it
can be concluded that the ethics issue cannot be solved designers only and that the system,
including the design discipline, needs to be improved.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Morality, Design Ethics, Professional Ethics, Graphic Design

TÜRKİYE’DE GRAFİK TASARIMCILARIN MESLEK ETİĞİ KAVRAMINA YAKLAŞIMLARI VE MESLEK ETİĞİ DERSİNİN TASARIM EĞİTİMİNDEKİ DURUMU

Öz

Bu çalışma ile ahlak, etik, meslek etiğinin önemi, tasarımda etik dışı davranışlar, grafik
tasarım ve meslek etiği ilişkisi gibi maddeler kısaca açıklanmış ve bu bilgiler doğrultusunda
tez çalışmasında elde edilen bazı veri ve bulgular tartışılarak yorumlanmıştır. Etiğin
grafik tasarım mesleği içindeki bilinirliği, etik ilkelerin varlığı ve uygulanıp uygulanmaması
durumunda nedenleri, ayrıca meslek etiği derslerinin müfredatta yer alıp almadığı
gibi konular üzerinde durulmuştur. Bu amaç doğrultusunda grafik tasarımcılar, sektörde
çalışan tasarım öğrencileri ve tasarımcı akademisyenlerin katıldığı “Türkiye’de Grafik
Tasarım Bağlamında Meslek Etiğine İlişkin Anket” verileri paylaşılıp tasarımcıların konu
ile ilgili görüşlerine yer verilerek belli başlı bazı sonuçlar değerlendirilmiştir. Görüşlerine
yer verilen uzmanlar özellikle tasarım ve etik konularına eğilmiş tasarımcılar arasından
seçilmiştir. Bunun yanında 2020-2021 eğitim öğretim yıllarında meslek etiği derslerinin
müfredatta yer alması bilgisi paylaşılarak çıkarımlarda bulunulmuştur. Bu çalışma ile nitel
ve nicel yöntemler bir arada kullanılarak tasarım alanında meslek etiği üzerine geniş bir
araştırma yelpazesinden toplanan veriler ile betimleyici tanımlayıcı bir çalışma yürütülerek
var olan durum tespit edilmiştir. Türkiye’de grafik tasarım alanında meslek etiğinin
zayıf olduğu, etik konusundaki farkındalığın tasarımcılar tarafından bilinse dahi bireysel
ve birey dışı faktörler sebebiyle hayata geç(e)mediği hatta zaman zaman etik dışı davranışların
ödüllendirildiği görülmüştür. Bunun yanında etik konusunun sadece tasarımcılarla
çözülemeyeceği, tasarım disiplininin de içinde yer aldığı sistemin iyileştirilmesi gerektiği
sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etik, Ahlak, Tasarım etiği, Meslek etiği, Grafik tasarım

Kaynakça

• Akman, M. (2022). Türkiye’de Grafik Tasarım Bağlamında Meslek Etiğinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Aslan, Ş. E. ve Diker, E. (2011). Reklam Ajansı Çalışanlarının Etiğe İlişkin Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Mustafa Yağbasan ve Gülda Çetindağ Süme (Ed.), Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi II. Medya ve Etik Sempozyumu, Medya Kültür İlişkisinde Etik. Tam Bildiriler Kitabı (s. 247-256).
• Dinçeli, D. (2017). Sanat ve Tasarım Etiği. İdil Dergisi, 6(30), 585-617.
• Ergüven, A. (2021). İyi Tasarım Nedir? İstanbul: Hümanist Ajans.
• Ertürk, M. (2017). Sorumluluk Kavramı Üzerinden Görsel İletişim Tasarımda Etik ve Eğitimi. SDÜ ART-E, Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 10(20), 730-742.
• Gökçe, O. ve Örselli, E, (2011). Kamu Yönetiminde Etik ve Etik Dışı Davranış Algısı. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 47-63.
• Gül, H. (2006). Etik Dışı Davranışlar ve Ussallaştırılması: Devlet Hastanelerinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, (10), 65-79.
• Höffe, O. (2014). Etik Bir Giriş (Çev: S. Vural Kara). İstanbul: Runik Kitap.
• Işır, Ö. (2020). İnternet Çağında Görsel İletişim Tasarım Etiği, Proceedings of the 17th International Symposium Communication in the Millennium. Pdf file, E-Book. s. 225-234.
• Kınık, M. (2015). Grafik Tasarımda İntihal ve Etik. Uluslararası Beşerî Bilimler ve Eğitim Dergisi, 1(2), 304-322.
• Kuçuradi, İ. (2003). Etik ve Etikler. Türkiye Mühendislik Haberleri, (423), 7-9.
• MacAvery Kane, E. (2010). Ethics A Graphic Designer’s Field Guide. Eileen MacAvery Kane, Camphell Hall, NY 10916.
• Özgener, Ş. (2004). İş Ahlakının Temelleri, Yönetsel Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öztürk, G. ve Öymen Kale, G. (2015). Karşılaştırmalı Reklam Savaşlarının Etik Değerlendirmesi. Rana Atabay ve N. Öykü İyigün (Ed). Güncel Yaklaşımlar Işığında Etik (s. 153-170). Beta Yayınları.
• Pieper, A. (2012). Etiğe Giriş (Çev: G. Sezer ve V. Atayman). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Selamet, S. (2012). Sürdürülebilirlik ve Grafik Tasarım. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 125-148.
• Tonus, H. Z. ve Oruç, İ. (2012). İnsan kaynakları yönetiminde etik dışı davranışlar ve yönetimi: Bir işletmenin personel yönetmeliği içerik analizi. İş Ahlakı Dergisi, 5(2), 149-181.
• Vural, Z. B. A. ve Değirmen G. C. (2011). Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Etik. e-Gifder Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1. 61-87.