Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi

Zeynep Gönülay; Alev Çakmakoğlu; Bülent Salderay

Araştırma Makalesi

Yıl 2020, Sayı: 25, 153 - 172, 10.06.2020

Zeynep Gönülay , Alev Çakmakoğlu Bülent Salderay

Öz

Kaynakça

Kaynakça
Alacacıoğlu, A.,Yavuzşen T.,Diriöz M.,Yeşil L.,Bayrı D., ve Yılmaz U. (2007). “Kemoterapi Alan Kanser Hastalarında Anksiyete Düzeyinde Değişiklikler”, Uluslararası Hematoloji- Onkoloji Dergisi, 2(17), 87-93.
Aydın, B. (2012). “Tıbbi Sanat Terapisi”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(1), 69-83.
Bar-Sela, G., Atid, L., Danos, S., Gabay, N., & Epelbaum, R. (2007). “Art therapy improved depression and influenced fatigue levels in cancer patients on chemotherapy”. Psycho-Oncology: Journal of the Psychological, Social and Behavioral Dimensions of Cancer, 16(11), 980-984.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak K. E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Catherine, G.K.,Shirley C., ve Clarann W. (2012) “Use of Creative Arts As A Complementary Therapy By Rural Women Coping With Chronic İllness” Journal of Holistic Nursing American Holistic Nurses Association, 30(1), 48-54.
Cohen, L.,Manion L., ve Morrison K. (2000). Reasearch Methods in Education Simultaneously New York: Routledge.
Demirel, U. (2012) Diyaliz Hastalarının Tıbbi Tedavi Süreçlerine Ek Olarak Gerçekleştirilen Görsel Sanatlar Çalışmalarına İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Edward D. (2004). Art therapy. London: Sage.
Geue, K., Richter, R., Buttstädt, M., Brähler, E., ve Singer, S. (2013). “An art therapy intervention for cancer patients in the ambulant aftercare–results from a non- randomised controlled study”, European Journal of Cancer Care, 22(3), 345-352.
Goetze, H., Geue K., Buttstaedt M., Singer S., ve Schwarz R. (2007). “Art therapy for cancer patients in outpatient care. Psychological distress and coping of theparticipants”, Forschende Komplementarmedizin, 16(1), 28-33.
Gunter, M. (2000). “Art Therapy As An İntervention to Stabilize The defenses of Children Undergoing Bone Marrow Transplantation”. The Arts in Psychotherapy, 27(1), 3–14.
Güleç, G ve Büyükkınacı, A. (2011). “Kanser ve Psikiyatrik Bozukluklar”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 343-367.
Lafçı, D. (2009). Müziğin Kanser Hastalarının Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Malchiodi, C. A. (2003). Using Art Therapy With Medical Support Groups Malchiodi C.A (Ed.) Handbook of Art Therapy, Guilford Publication: New York.
Monti, A. D., Peterson C., Kunkel S. J. E., Hauck W. W., Pequignot E., Rhodes L. ve Brainard, G. C. (2006). Randomized, Controlled Mindfulness Based Art Therapy (MBAT) For Women With Cancer. Psycho-Oncology, 15, 363-373.
Moreno J. J. (2001). İçimizdeki Müziği Eylemek Müzik Terapisi ve Psikodrama (çev. İ. Doğaner) İzmir: Atadost.
Nainis, N.,Paice J.A.,Ratner J.,Wirth J.H.,Lai J.,Shott S. (2006). “Relieving Symptoms İn Cancer:Innovative Use of Art Therapy”, Journal of Pain and Symptom Management, 31(2), 162-169.
Naumburg, M. (1955). “Art As Symbolic Speech” The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 13(4), 435-450.
Öner, N. ve Le Compte A. (1985). Durumluluk-Süreklilik Kaygı Envanteri El Kitabı (2.Baskı) İstanbul: İstanbul Boğaziçi Matbaası.
Öner, N.(2006) Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler (2.baskı ) İstanbul: İstanbul Boğaziçi matbaası.
Özçelik, H.ve Fadıloğlu Ç. (2009). “Kanser Hastalarının Tamamlayıcı ve Alternatif Kullanım Nedenleri” Türk Onkoloji Dergisi, 24 (1): 48-52.
Özer, Ş. ve Kaya B. (2009). “Kanser ve Ruhsal Bozukluklar”, Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 12 (1), 54-58.
Özgüven, E. İ. (2011). Psikolojik Testler. Ankara: Pdrem Yayınları.
Pratt, R. R. (2004). “Art, Dance, And Music Therapy”, Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of Nort America, 15, 827-841.
Puig, A., Min Lee, S., Goodwin, L., and Sherrard, P. (2006). “The Efficacy of Creative Arts Therapies to Enhance Emotional Expression, Spirituality, And Psychological Well-Being of Newly Diagnosed Stage I And Stage II Breast Cancer Patients: A Preliminary Study”, The Arts in Psychotherapy, 33(3), 218–228.
Salderay, B. (2010). “Görsel Sanatlar ve Tedavi”, Sanat ve Tasarım Dergisi 1(6),133-145.
Shapiro, S. L., Bootzin, R. R., Figueredo, A. J., Lopez, A. M., ve Schwartz, G. E. (2003). “The Efficacy Of Mindfulness-Based Stress Reduction İn The Treatment Of Sleep Disturbance İn Women With Breast Cancer: An Exploratory Study”, Journal of Psychosomatic Research, 54(1), 85-91.
Slayton, S.C.,D’Archer J.,and Kaplan F., (2010). “Outcome Studies on The Efficacy of Art Therapy: A Review of Findings” Art therapy: Journal of the American Art Therapy Association 27(3) 108-118.
Stuckey, H.L.,and Nobel J.(2010). “The Connection Between Art, Healing, and Public Health:A Review of Current Literature”, American Journal of Public Health, 100(2), 254- 263.
Toprak, N., Gürkan A.ve Yıldırım S. (Ekim 2012). “Meme Kanserli Hastaların Anksiyete Düzeyleri İle Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, II. Uluslararası VI. Ulusal psikiyatri hemşireliği kongresi, Erzurum.
Wood, M. J. M., Molassiostis A., ve Payne S. (2011). “What Research Evidence Is There For The Use of Art Therapy in The Management of Symptoms in Adults With Cancer? A Systematic Review”, Psycho-Oncology 20(2), 135–145.
Yeniçeri, N., Mevsim V., Özçakar N. Güldal D., Özan S. Başak O. (2007). “Tıp Eğitimi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek Meslek Yaşamları İle İlgili Yaşadıkları Anksiyete İle Sürekli Anksiyetelerinin Karşılaştırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 21(1), 19-24.
Yıldırım, S., Gürkan A. (2007). “Müziğin, Kemoterapi Yan Etkilerine ve Kaygı Düzeyine Etkisi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi 8(1), 37.
Yılmazer, M. (2006). “İleri Evre Kanser Hastalarında Bilgilendirme Odaklı Ağrı ve Depresyon Değerlendirmesi.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yılmazer, M. (2013, 21 Aralık). Kişisel görüşme. Ankara
İnternet Kaynakları
İnternet: Kutlu, A. (Aralık, 2012). Stres ve Anksiyetenin Bilinmeyen Yüzü Web: http:// bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/ay2012/anxiete/anxiete.htm adresinden 20 Aralık 2013’de alınmıştır.

Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi

Yıl 2020, Sayı: 25, 153 - 172, 10.06.2020

Zeynep Gönülay , Alev Çakmakoğlu Bülent Salderay

Öz

Bu araştırma, kemoterapi tedavisi alan hastalarının kaygılarının dengelemesine yardımcı olmak amacıyla yapıldı. Bu bağlamda alternatif tedavi yöntemleri arasında kullanılan görsel sanatlar terapisi uygulandı. Araştırmanın evrenini, gündüz kemoterapi ünitesinde tedavi gören kanser hastaları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, bu hastalar içerisinden gönüllülük esasına dayalı olarak belirlenmiş 20 hasta oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde durumluluk–süreklilik kaygı envanteri kullanıldı. Bu verilerin istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amacıyla Wilcoxon testi kullanıldı. Analizlerin sonuçları aritmetik ortalama (x) ve p (anlamlılık) değerlerine dayalı olarak yorumlandı. Verilerin yorumlama aşmasında, uzman psikolog görüşünden yararlanıldı. Araştırma sonucunda; (1) uygulanan çalışma, kemoterapi alan kanser hastalarının durumluk ve süreklilik kaygısının dengelemesinde yararlı olduğu; (2) hastaların durumluk kaygı ortalamasında önemli bir azalmaya neden olurken; sürekli kaygı oranında da istatiksel bir azalma olduğu ve bunun sebebinin sürekli kaygının dengelenmesinde psikoterapi ve bazen de ilaç tedavisine gereksinim duyulmasından kaynaklandığı; (3)durumluk ve süreklilik kaygı arasındaki ilişkiden dolayı, durumluk kaygıdaki azalma sürekli kaygıyı da etkilediği sonucuna ulaşıldı.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Görsel Sanatlar Tedavi, Kanser, Kemoterapi, Kaygı (Anksiyete)

Kaynakça

Kaynakça
Alacacıoğlu, A.,Yavuzşen T.,Diriöz M.,Yeşil L.,Bayrı D., ve Yılmaz U. (2007). “Kemoterapi Alan Kanser Hastalarında Anksiyete Düzeyinde Değişiklikler”, Uluslararası Hematoloji- Onkoloji Dergisi, 2(17), 87-93.
Aydın, B. (2012). “Tıbbi Sanat Terapisi”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(1), 69-83.
Bar-Sela, G., Atid, L., Danos, S., Gabay, N., & Epelbaum, R. (2007). “Art therapy improved depression and influenced fatigue levels in cancer patients on chemotherapy”. Psycho-Oncology: Journal of the Psychological, Social and Behavioral Dimensions of Cancer, 16(11), 980-984.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak K. E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Catherine, G.K.,Shirley C., ve Clarann W. (2012) “Use of Creative Arts As A Complementary Therapy By Rural Women Coping With Chronic İllness” Journal of Holistic Nursing American Holistic Nurses Association, 30(1), 48-54.
Cohen, L.,Manion L., ve Morrison K. (2000). Reasearch Methods in Education Simultaneously New York: Routledge.
Demirel, U. (2012) Diyaliz Hastalarının Tıbbi Tedavi Süreçlerine Ek Olarak Gerçekleştirilen Görsel Sanatlar Çalışmalarına İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Edward D. (2004). Art therapy. London: Sage.
Geue, K., Richter, R., Buttstädt, M., Brähler, E., ve Singer, S. (2013). “An art therapy intervention for cancer patients in the ambulant aftercare–results from a non- randomised controlled study”, European Journal of Cancer Care, 22(3), 345-352.
Goetze, H., Geue K., Buttstaedt M., Singer S., ve Schwarz R. (2007). “Art therapy for cancer patients in outpatient care. Psychological distress and coping of theparticipants”, Forschende Komplementarmedizin, 16(1), 28-33.
Gunter, M. (2000). “Art Therapy As An İntervention to Stabilize The defenses of Children Undergoing Bone Marrow Transplantation”. The Arts in Psychotherapy, 27(1), 3–14.
Güleç, G ve Büyükkınacı, A. (2011). “Kanser ve Psikiyatrik Bozukluklar”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 343-367.
Lafçı, D. (2009). Müziğin Kanser Hastalarının Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Malchiodi, C. A. (2003). Using Art Therapy With Medical Support Groups Malchiodi C.A (Ed.) Handbook of Art Therapy, Guilford Publication: New York.
Monti, A. D., Peterson C., Kunkel S. J. E., Hauck W. W., Pequignot E., Rhodes L. ve Brainard, G. C. (2006). Randomized, Controlled Mindfulness Based Art Therapy (MBAT) For Women With Cancer. Psycho-Oncology, 15, 363-373.
Moreno J. J. (2001). İçimizdeki Müziği Eylemek Müzik Terapisi ve Psikodrama (çev. İ. Doğaner) İzmir: Atadost.
Nainis, N.,Paice J.A.,Ratner J.,Wirth J.H.,Lai J.,Shott S. (2006). “Relieving Symptoms İn Cancer:Innovative Use of Art Therapy”, Journal of Pain and Symptom Management, 31(2), 162-169.
Naumburg, M. (1955). “Art As Symbolic Speech” The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 13(4), 435-450.
Öner, N. ve Le Compte A. (1985). Durumluluk-Süreklilik Kaygı Envanteri El Kitabı (2.Baskı) İstanbul: İstanbul Boğaziçi Matbaası.
Öner, N.(2006) Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler (2.baskı ) İstanbul: İstanbul Boğaziçi matbaası.
Özçelik, H.ve Fadıloğlu Ç. (2009). “Kanser Hastalarının Tamamlayıcı ve Alternatif Kullanım Nedenleri” Türk Onkoloji Dergisi, 24 (1): 48-52.
Özer, Ş. ve Kaya B. (2009). “Kanser ve Ruhsal Bozukluklar”, Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 12 (1), 54-58.
Özgüven, E. İ. (2011). Psikolojik Testler. Ankara: Pdrem Yayınları.
Pratt, R. R. (2004). “Art, Dance, And Music Therapy”, Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of Nort America, 15, 827-841.
Puig, A., Min Lee, S., Goodwin, L., and Sherrard, P. (2006). “The Efficacy of Creative Arts Therapies to Enhance Emotional Expression, Spirituality, And Psychological Well-Being of Newly Diagnosed Stage I And Stage II Breast Cancer Patients: A Preliminary Study”, The Arts in Psychotherapy, 33(3), 218–228.
Salderay, B. (2010). “Görsel Sanatlar ve Tedavi”, Sanat ve Tasarım Dergisi 1(6),133-145.
Shapiro, S. L., Bootzin, R. R., Figueredo, A. J., Lopez, A. M., ve Schwartz, G. E. (2003). “The Efficacy Of Mindfulness-Based Stress Reduction İn The Treatment Of Sleep Disturbance İn Women With Breast Cancer: An Exploratory Study”, Journal of Psychosomatic Research, 54(1), 85-91.
Slayton, S.C.,D’Archer J.,and Kaplan F., (2010). “Outcome Studies on The Efficacy of Art Therapy: A Review of Findings” Art therapy: Journal of the American Art Therapy Association 27(3) 108-118.
Stuckey, H.L.,and Nobel J.(2010). “The Connection Between Art, Healing, and Public Health:A Review of Current Literature”, American Journal of Public Health, 100(2), 254- 263.
Toprak, N., Gürkan A.ve Yıldırım S. (Ekim 2012). “Meme Kanserli Hastaların Anksiyete Düzeyleri İle Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, II. Uluslararası VI. Ulusal psikiyatri hemşireliği kongresi, Erzurum.
Wood, M. J. M., Molassiostis A., ve Payne S. (2011). “What Research Evidence Is There For The Use of Art Therapy in The Management of Symptoms in Adults With Cancer? A Systematic Review”, Psycho-Oncology 20(2), 135–145.
Yeniçeri, N., Mevsim V., Özçakar N. Güldal D., Özan S. Başak O. (2007). “Tıp Eğitimi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek Meslek Yaşamları İle İlgili Yaşadıkları Anksiyete İle Sürekli Anksiyetelerinin Karşılaştırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 21(1), 19-24.
Yıldırım, S., Gürkan A. (2007). “Müziğin, Kemoterapi Yan Etkilerine ve Kaygı Düzeyine Etkisi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi 8(1), 37.
Yılmazer, M. (2006). “İleri Evre Kanser Hastalarında Bilgilendirme Odaklı Ağrı ve Depresyon Değerlendirmesi.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yılmazer, M. (2013, 21 Aralık). Kişisel görüşme. Ankara
İnternet Kaynakları
İnternet: Kutlu, A. (Aralık, 2012). Stres ve Anksiyetenin Bilinmeyen Yüzü Web: http:// bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/ay2012/anxiete/anxiete.htm adresinden 20 Aralık 2013’de alınmıştır.

Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Zeynep Gönülay 0000-0002-7203-0546 Alev Çakmakoğlu Bu kişi benim 0000-0002-0002-3160 Bülent Salderay Bu kişi benim 0000-0002-8133-6192
Yayımlanma Tarihi	10 Haziran 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020 Sayı: 25

Kaynak Göster

APA	Gönülay, Z., Çakmakoğlu, A., & Salderay, B. (2020). Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi. Sanat Ve Tasarım Dergisi(25), 153-172.
AMA	Gönülay Z, Çakmakoğlu A, Salderay B. Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi. Sanat ve Tasarım Dergisi. Haziran 2020;(25):153-172.
Chicago	Gönülay, Zeynep, Alev Çakmakoğlu, ve Bülent Salderay. “Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi”. Sanat Ve Tasarım Dergisi, sy. 25 (Haziran 2020): 153-72.
EndNote	Gönülay Z, Çakmakoğlu A, Salderay B (01 Haziran 2020) Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi. Sanat ve Tasarım Dergisi 25 153–172.
IEEE	Z. Gönülay, A. Çakmakoğlu, ve B. Salderay, “Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, sy. 25, ss. 153–172, Haziran 2020.
ISNAD	Gönülay, Zeynep vd. “Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi”. Sanat ve Tasarım Dergisi 25 (Haziran 2020), 153-172.
JAMA	Gönülay Z, Çakmakoğlu A, Salderay B. Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2020;:153–172.
MLA	Gönülay, Zeynep vd. “Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi”. Sanat Ve Tasarım Dergisi, sy. 25, 2020, ss. 153-72.
Vancouver	Gönülay Z, Çakmakoğlu A, Salderay B. Alternatif Tedavi Yöntemleri İçerisinde Kullanılan Görsel Sanatların Kemoterapi Alan Hastaların Kaygı Düzeylerine Etkisi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2020(25):153-72.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin