GÜNÜMÜZ SERGİLEME PRATİKLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 33, 1 - 16, 01.06.2024

Zeliha Kayahan

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1388679

Öz

İlk defa bir sanat eserinin sergilenmesi/halka arzı üzerinden yüzyıllar geçti. Bu geçen süre içerisinde sanatın anlamına dair değişimler, onun biçim ve teknik bakımından da değişmesinin bir sonucudur. Geçmişten günümüze sergileme pratikleri sanatın geçirdiği değişimler ve dönüşümler doğrultusunda farklılaşmış ve giderek dikkat çekici olmasının yanı sıra yenilikçi çözümlere de olanak tanımıştır. Bu araştırma, geçmiş yıllardan günümüze uzanan iki boyutlu sanat eserlerinin sergileme pratikleri üzerine yapılan değerlendirmeler ile sınırlandırılmıştır. Bu kapsamda, sanat tarihinin sergileme mantığı açısından en klasik uygulamaya sahip olduğu düşünülen iki boyutlu eserlerin günümüz sanat anlayışı içerisinde bilindik sergileme kalıplarının dışına çıkma süreci incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, geçmişteki sergilemelerin çoğunlukla sanat eserini göstermeye yönelik bir amaç taşırken günümüz sergileme dilinin sanat eserine anlamsal katkı sağlayabilmesinin yanı sıra izleyicinin eserle daha bütünleşik bir ilişki içerisine sokmayı amaçlayan bir anlayışı benimsediğini görmekteyiz. Bu doğrultuda küratöryal uygulamalar kapsamında sergilemelerin çağın koşulları doğrultusunda geliştiğini ve eserin etkili algılanması yönünde sergileme biçimlerinin önemli bir konumda olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Çağdaş Sanat, Sergileme.

Kaynakça

• Artun, A. (2009). Çağdaş sanat konuşmaları 4. L. Çalıkoğlu Ed., Koleksiyon, koleksiyonerlik ve müzecilik (s.17-36), YKY.
• Avar, M. (2019). Sergileme tasarımında yeni yaklaşımlar: senografi ile anlatı mekanları ve kapsayıcı mekan deneyimleri yaratmak. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Belcher, M. (1991). Exhibitions in museums. London: Continuum International Publishing Group.
• Bingöl, M. ve Çevik, N. (2020). Çağdaş sanatta öznel bir deneyim; ütopyaların bireysel yansımaları. Sanat ve Tasarım Dergisi, (26), 309-328 .
• Can, R. (2023). 21. yüzyıl Çağdaş Türk Sanatında bir ifade aracı olarak halı ve kilim. Sanat ve Tasarım Dergisi, (31), 239-260.
• Çetin, İ. (2015). Ankara'da seçilmiş sanat galerilerinin sergileme olanaklarının incelenmesi ve bir uygulama çalışması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Çevik, N. (2018). Çağdaş sanatlarda mekansal sınırları-sınırlılıkları aşan kurgusal düzenlemeler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (78), 49-60.
• Çolak, B. (2011). Tarihsel süreç içerisinde müzelerle birlikte değişen sergileme mekânları; New York Modern Sanat Müzesi (MOMA) ve Frankfurt Modern Sanat Müzesi (MMK) örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 37-45.
• Jenkins, I. (1981). Archaelogist and aesthetes in the sculpture galleries of British Museum, 1800-1900, London: British Museum Pablikations.
• Karakeçili, E. (2020). Sanatın sergileme ve üretim mekanlarının tarihsel süreçleri ve güncel pratiklerde bir uygulama [Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi]. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Kayahan, Z. ve Çevik, N. (2020). Disiplinlerarası atölye çalışmalarına bir örnek: baskıresim-seramik yakınlaşmaları. Atatürk Üniversitesi GSED, 26 (45), 535-545.
• Küçükerman, Ö. (2002). Fuar stand tasarımı, İstanbul: Yapı - Endüstri Merkezi Yayınları.
• O’Doherty, B. (2013). Beyaz küpün içinde: galeri mekânının ideolojisi (2. Baskı). (A. Antmen, Çev.). Sel Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2000’de yayımlandı).
• Özkan, H. S. (2019). Sanat ve tasarım müzelerindeki sergileme tasarımının grafik tasarım açısından incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Öztürk, C. A. (2011). 1960 Sonrası heykelin sunumu ve sergileme tasarımları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Soykan, Ö.N. (2009). Sanat sosyolojisi. İstanbul: Dönence.
• Tarıca, S. (2007). Sanat dünyasına nasıl girdim? Ankara: Galeri Nev.
• Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. (10. Baskı). Ankara: TDK.
• Yaban, N. T. (2021). Bir kitle iletişim aracı olarak sanatta gazete imgesi. Social Sciences Development Journal, 6 (27), 116-126.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• İnternet: Pekmezci, H. (2017, Eylül). Sanat müzelerinde eser sunumu-sergileme yöntemleri. https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/hasan-pekmezci/sanat-muzelerin de -eser-sunumu-sergileme-yontemleri/1457/ 5 Ekim 2023’de alınmıştır.
• İnternet: Goppion.com, (2019, Ekim). Mona Lisa, Goppion'un geliştirilmiş yüksek teknoloji ürünü vitriniyle "evine" geri dönüyor. https://www.goppion.com/journal/mona-lisa-returns-to-her-home-in-an-improved-high-tech-display-case-by-goppion-1 22 Ekim 2023’de alınmıştır.
• İnternet: Tate Museum (2018, Aralık). White cube. https://www.tate.org.uk/art/art-terms/w/white-cube 5 Ekim 2023’de alınmıştır.
• İnternet: Lemmin-Woolfrey, U. (2019). Paris'te sürükleyici dijital sanat deneyimi. https://www.urbansider.com/sightseeing/atelier-des-lumieres/ 5 Ekim 2023’de alınmıştır.
• İnternet: Wikipedia. (2021). Paul Durand-Ruel. https://tr.wikipedia.org/wiki/Paul_ Durand-Ruel 20 Eylül 2023’de alınmıştır.
• İnternet: Wikipedia. (2023) Catherine Eaton Skinner. https://en.wikipedia.org/wiki/ Catherine_Eaton_Skinner 15 Ekim 2023’de alınmıştır.
• İnternet: annalaudel.gallery (2018, Nisan). Ramazan Can, Once upon a time…, https://annalaudel.gallery/exhibitions/ramazan-can-once-upon-a-time-march-1-april-13-2018/ 1 Kasım 2023’de alınmıştır.
• GÖRSEL KAYNAKLARI
• Görsel 1. https://en.wikipedia.org/wiki/Salon_Carr%C3%A9#/media/File:Salon_du_Louvre_ 1787.jpg
• Görsel 2. https://www.theguardian.com/artanddesign/2012/jan/29/picasso-tate-1960-art-block buster
• Görsel 3. https://cmk-architects.com/projects/white-cube-bermondsey/
• Görsel 4. https://www.goppion.com/journal/mona-lisa-returns-to-her-home-in-an-improved-high-tech-display-case-by-goppion-1
• Görsel 5. https://www.urbansider.com/sightseeing/atelier-des-lumieres/
• Görsel 6. https://www.ceskinner.com/birds
• Görsel 7. https://annalaudel.gallery/exhibitions/ramazan-can-once-upon-a-time-march-1-april-13-2018/