The Use and Need of Green Areas of Individuals during the COVID-19 Process: The Case of Fındıklı, Rize

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 153 - 174, 30.07.2022

Kübra Haznedar , Tuğba Kiper

https://doi.org/10.55050/sarad.1107588

Cited By: 2

Öz

In the study, the hypothesis "Urban green fields have a significant effect on people's health and their demand and tendencies to green fields have changed with the Covid-19 process", "To what extent do urban green fields affect people's physical-mental and social health?", "How have green field usage and preferences been during Covid 19?" The overall aim of the study is to determine the green space usage and preferences of local people during the pandemic process in the special area of Fındıklı District of Rize Province. In the study; In the case of Rize Province Pazaryeri District, the survey of 115 people revealed the opinions and trends of the participants regarding their green field usage and preferences. Data from surveys were evaluated with chi-square test and factor analysis methods besides descriptive statistical analyses such as frequency and percentage distributions. Within the framework of the survey results, it was determined that green areas have a significant effect on people's health and that the demand and trends of people to green areas have changed with the Covid-19 process. As a result, it can be stated that it is important to consider the needs, demands and tendencies of individuals for green areas as a basic necessity, taking into account the contributions made by green fields in urban planning and design together with the pandemic process.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Public health, Green space, Urban green space

COVİD-19 Sürecinde Bireylerin Yeşil Alan Kullanımı ve Gereksinimi: Fındıklı, Rize Örneği

Öz

Çalışmada, “Kentsel yeşil alanlar kişilerin sağlıklı olmalarında önemli bir etkiye sahip olup Covid-19 süreci ile kişilerin yeşil alanlara olan talep ve eğilimleri değişiklik göstermiştir” hipotezi ile “Kentsel yeşil alanlar kişilerin fiziksel-ruhsal ve sosyal sağlıklarını ne ölçüde etkilemektedir?”, “Covid 19 sürecinde yeşil alan kullanım ve tercihleri nasıl olmuştur?” sorularına cevap aranmıştır. Çalışma; Rize İli Pazaryeri İlçesi örneğinde 115 kişiye uygulanan anket çalışması ile katılımcıların yeşil alan kullanım ve tercihlerine ilişkin görüş ve eğilimleri ortaya konmuştur. Anketlerden elde edilen veriler; frekans ve yüzde dağılımları gibi tanımlayıcı istatistiki analizlerin yanı sıra Ki-Kare testi ve Faktör analizi yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Anket sonuçları çerçevesinde, yeşil alanların kişilerin sağlıklı olmalarında önemli bir etkiye sahip olup Covid-19 süreci ile kişilerin yeşil alanlara olan talep ve eğilimlerinin değişiklik gösterdiği belirlenmiştir. Bunun sonucu olarak; pandemi süreci ile birlikte kent planlama ve tasarımında yeşil alanların sağladığı katkılar dikkate alınarak, kişilerin yeşil alanlara yönelik ihtiyaç, talep ve eğilimleri temel bir gereklik olarak düşünülmesinin önemli olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Halk sağlığı, Kentsel yeşil alan, Yeşil alan

Kaynakça

• Addas, A., Maghrabi, A., (2022). How did the COVID-19 pandemic impact urban green spaces? A multi-scale assessment of Jeddah megacity (Saudi Arabia). Urban Forestry & Urban Greening, 69, 127493.
• Akpınar, A. ve Cankurt M. (2015). Türkiye’de kişi başına düşen yeşil alan miktarı ile ölüm oranı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2), 101-107.
• Aksu, Ö.V., Kılıç, C., Düzgüneş, E., Araz, N. & Öztürk, K. (2017). Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Ormancılık Araştır. Derg., 4(1), 30-45.
• Aksu, G., Eser, T.H. ve Güzeller, C.O., (2017). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi İle Yapısal Eşitlik Modeli Uygulamaları (1. Baskı). Detay Yayıncılık, Ankara.
• Akyol, G., Başkan, A. H., & Başkan, A. H. (2020). Yeni tip koronavirüs (Covid-19) sedanter bireylere önerileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 190-203.
• Albayrak, A.S.,( 2006). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayınları, Ankara.
• Anonim, (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). TC. Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• Anonim, (2018.). Onbirinci Kalkınma Planı (2019-2023) Çevre ve Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi Özel İhtisas Komisyon Raporu. Kalkınma Bakanlığı, 137s.
• Anonim, (2019). Onbirinci Kırsal Kalkınma Planı (2019-2023). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. s.189.
• Anonim, (2021). Sample Size Formula. Erişim adresi: https://www.cuemath.com/sample-size-formula/.
• Anonim, (2022). COVID-19 Bilgilendirme Platformu. Sağlık Bakanlığı, Erişim adresi: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.
• Ayan, B., Durak, M. ve Tazebay, İ. (2018). Yeşil alanların planlanması ve tasarımı ile fiziksel ve zihinsel sağlık arasındaki ilişki. II. Uluslararası Sanat ve Estetik Sempozyumu, Elazığ, 17-38.
• Aydoğdu Bıçak, S. ve Erkan, Ç.N. (2020). Yeşil alan ve fiziksel aktivitenin insan mutluluğu üzerindeki etkisinin saptanmasında bir yöntem. Van Yüzüncüyıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48, 345-362.
• Benek, S. ve Şahap, A. (2017). Şanlıurfa şehrinde coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve uzaktan algılama (UA) kullanılarak yeşil alanların yeterliliğinin belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 304-314.
• Berdejo-Espinola, V., Suárez-Castro, A.F., Amano, T., Oh, R.R.Y., Fuller, R.A. (2021). People and Nature Urban green space use during a time of stress: A case study during the COVID-19 pandemic in Brisbane, Australia, Pub Med, 3(3), 597-609.
• Berg, R. (2020). How will Covıd-19 affect urban planning? The City Fix, World Resources Institute. Erişim adresi: https://thecityfix.com/blog/will-covid-19-affect-urban-planning-rogier-van-den-berg.
• Bratman, G.N., Anderson C.B., Berman, M.G., Cochran, B., de Vries, S., Flanders, J., Folke, C., Frumkin, H., Gross, J.J., Hartig, T., Kahn Jr, P.H., Kuo, M., Lawler, J.J., Levin, P.S., Lindahl, T., Lindenberg, A.M., Mitchell, R., Ouyang, Z., Roe, J., Scarlett, L., Smith, J.R., van den Bosch, M., Wheeler, B.W., White, M.P., Zheng, H., Daily, G.C. (2019). Nature and mental health: an ecosystem service perspective. Science Advences.5 (7), eax0903.
• Çam, Y. (2020). COVID-19 süreci ve kent mekanları kullanımının yeniden planlanması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 67-69.
• Çetinkale Demirkan, G. ve Sandal Erzurumlu, G. (2020). According to method of Gülez determination of recreational potential of Niğde Atatürk City Forest. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(52), 986-995.
• De la Fuente, F., Saldías, M.A., Cubillos, C., Mery, G., Carvajal, D., Bowen, M., Bertoglia, M.P. (2021). Green space exposure association with type 2 diabetes mellitus, physical activity, and obesity: A systematic review. Int. J. Environ. Res. Publ. Health 18, 97.
• Dinçtürk C., Dal, İ. ve Açıksöz, S. (2020). Salgının öğretileri ve yeni dış mekan kullanımları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(3), 791-801.
• Fındıklı Kaymakamlığı, (2020). Erişim adresi: http://www.findikli.gov.tr/ilcemiz.
• Geary, R.S., Wheeler, B., Lovell, R., Jepson, R., Hunter, R., Rodgers, S. (2021). A call to action: Improving urban green spaces to reduce health inequalities exacerbated by COVID-19. Prev Med, 145, 106425.
• Gianfredi, V., Buffoli, M., Rebecchi, A., Croci, R., Oradini-Alacreu, A., Stirparo, G., Signorelli, C. (2021). Association between urban greenspace and health: a systematic review of literature. Int. J. Environ. Res. Public Health, 18 (10), 5137.
• Gül, A. ve Küçük, V. (2001). Kentsel açık ve yeşil alanlar ve Isparta kenti örneğinde irdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 2, 27-48.
• Gültekin, P., Özdede, S., Korkut, C., Esentürk, A., Gül, H., Topçu, K. (2018). Rekreasyonel aktivitelere katılımın mental sağlığa etkilerinin değerlendirilmesi: Düzce kenti örneği. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi,1(1), 26-41.
• Güngör, M. ve Bulut, Y. (2008). Ki-kare testi üzerine. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırma Merkezi Dergisi, 7(1), 84-89.
• Güngör, S., Bütüner, F. (2018). Pandemi sürecinde Konya İlinde yaşayan yaşlı bireylerde meydana gelen sosyal ve psikolojik değişimlerin peyzaj mimarlığı açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 9(1):2458-2465.
• Güngör, S., Öner, B. (2020). Covid-19 sonrası normalleşme sürecinde rekreasyonel aktivite kullanımlarının değişimi ve kentsel yeşil alan özlemi. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 8(1), 8-12.
• Güngören, F. (2020). Covid-19’un toplumsal kurumlara etkisi. Van YYU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 393-428.
• Halilnezhad, M.R., Ugolini, F. ve Massetti, L. (2021). Attitudes and Behaviors toward the Use of Public and Private Green Space during the COVID-19 Pandemic in Iran. Effects of the COVID-19 Pandemic on the Use and Perception of Urban Green Space. Special Issue,10 (10), 1085.
• Hammaloğlu, A.G. ve Akten, M., (2019). Kentsel çevrenin algısı: Muratpaşa İlçesi örneği. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, MBUD, 4(2),172-182.
• Hartig, T., Mitchell, R., De Vries, S., Frumkin, H. (2014). Nature and healty. Annual Reviews Public Health. 35, 207-28.
• Kalaycı, Ş., (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kalıpsız, A., (1981). İstatistik Yöntemler. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Yayın No: 2837/294, İstanbul. Karaşah, B. ve Var, M., (2016). Botanik bahçelerinde ziyaretçi tercihlerinin belirlenmesi ‘Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi örneği. Kastamonu Un. Orman Fakültesi Dergisi, 16 (1), 120-130.
• Karataş, A. ve Kılıç, S. (2017). Sürdürülebilir kentsel gelişme ve yeşil alanlar. SİYASAL: Journal of Political Sciences, 26(2), 53‒78.
• Kaya, B. (2020). Pandeminin ruh sağlığına etkileri. Klinik Psikiyatri, 23, 123-124.
• Kaya Ciddi ve Yazgan, E. (2019). Covid-19 salgınında sosyal izolasyon sırasında fiziksel aktivite durumunun yaşam kalitesi üzerine etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 37, 262-279.
• Kiper, T. (2014). Peyzaj mimarlığı öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi,11(2), 80-88.
• Kiper, T. ve Öztürk. A.G., (2011). Kent ormanlarının rekreasyonel kullanımı ve yerel halkın farkındalığı: Edirne Kent (İzzet Arseven) Ormanı örneği. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg., 8(2),105-117.
• Kiper, T., Korkut, A., & Üstün Topal, T. (2017). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıkları üzerine bir araştırma: Namık Kemal Üniversitesi örneği. İnönü Ün. Sanat ve Tasarım Derg., 7(16), 112-124.
• Lam, T.M., Vaartjes, I., Grobbee, D.E., Karssenberg, D., Lakerveld, J. (2021). Associations between the built environment and obesity: An umbrella review. Int. J. Health Geogr, 20 (1), 7.
• Lambert, K.A., Bowatte, G., Tham, R., Lodge, C.J., Prendergast, L.A., Heinrich, J., Abramson, M.J., Dharmage, S.C., Erbas, B. (2018). Greenspace and atopic sensitization in children and adolescents—a systematic review. Int. J. Environ. Res. Publ. Health, 15, 2539.
• Luo, S., Xie, J., Furuya, K. (2021). “We need such a space”: residents’ motives for visiting urban green spaces during the COVID-19 pandemic. Sustainability, 13 (12), 6806.
• Mayen Huerta, C., Cafagna, G., (2021). Snapshot of the use of urban green spaces in Mexico City during the COVID-19 pandemic: a qualitative study. Int J. Environ. Res. Public Health, 18 (8), 4304.
• Müminoğlu, Y., Tahta Türkyılmaz, B., ve Aslan Gülgün, B. (2018). Kentsel yaşama bilimsel, görsel, rekreasyonel katkılar; botanik bahçeleri. MSU Fen Bil. Dergisi, 6(1), 519-528.
• Nas, T. (2019). Kırşehir kent merkezinde kamusal açık yeşil alan yeterliliğinin peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Noszczyk, T., Gorzelany, J., Kukulska-Kozieł, A., Hernik, J. (2022). The impact of the COVID-19 pandemic on the importance of urban green spaces to the public. Land Use Policy, 113 (2022), 105925.
• Onur, M. (2020). COVID-19 salgın döneminde peyzaj ve insan ilişkisinin mekansal tercihler üzerinden incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 13(74), 258-263.
• Önen, E. (2015). Kentsel Açık-Yeşil Alan Stratejilerinin Belirlenmesi: Güzelbahçe (İzmir) İlçesi Örneği. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özdede, S., Kolonya, D.H. ve Aygün, A. (2021). Pandemi Sonrası Dönemde Kişi Başına Düşen Kentsel Yeşil Alan İhtiyacını Yeniden Düşünmek. İdealkent, Covid-19 Özel Sayısı (12), 362-388.
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analiz-2 (Çok Değişkenli Analizler), Kaan Kitapevi, Eskişehir.
• Özdemir, A. (2009). Katılımcı kentli kimliğinin oluşumunda kamusal yeşil alanların rolü: Ankara kent parkları örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1,144-153.
• Pouso, S., Borja, A., Fleming, L.E., Gomez-Baggethun, E., White, M.P., Uyarra, M.C. (2021). Contact with blue-green spaces during the COVID-19 pandemic lockdown beneficial for mental health. Sci. Total Environ. 756, 143984 https://doi.org/ 10.1016/j.scitotenv.2020.143984.
• Reid C.E., Rieves E.S., Carlson K. (2022). Perceptions of green space usage, abundance, and quality of green space were associated with better mental health during the COVID-19 pandemic among residents of Denver. Plos One, 17 (3), e0263779.
• Russette, H., Graham, J., Holden, Z.; Semmens, E.O., Williams, E., Landguth, E.L. (2021). Greenspace exposure and COVID-19 mortality in the United States: January–July. Environ. Res. 198, 111195.
• Samuelsson, K., Barthel, S., Colding, J., Macassa, G., Giusti, M. (2020). Urban nature as a source of resilience during social distancing amidst the coronavirus pandemic. Research Gate Pre-print (April). t: https://www.researchgate.net/publication/340686731.
• Sarp, A., Yücedağ, C., Kaya, L.K. (2021). COVID-19 pandemi sürecinde parklar üzerine kullanıcıların görüşleri: Antalya-Konyaaltı Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1), 69-75.
• Schio, N., Phillips, A., Fransen, K., Wolff, M., Haase, D., Ostoi, S.K., Zivojinovi, I., Vuleti, D., Derksf, J., Daviesf, C., Lafortezza, R., Roitsch, D., Winkel, G., De Vreese, R. (2021). The impact of the COVID-19 pandemic on the use of and attitudes towards urban forests and green spaces: Exploring the instigators of change in Belgium. Urban Forestry & Urban Greening. 65, 127305.
• Seçkin, P. (2020). Salgın koşullarında peyzaj tasarımında değişen konfor arayışları. Spektrum Dergisi, 1,37-39.
• Slater, S.J., Christiana, R.W. ve Gustat, J. (2020). Recommendations for keeping parks and green space accessible for mental and physical health during COVID-19 and other pandemics. Preventıng Chronıc Dısease, 17/E59,doi:10.5888/pcd17.200204.
• Şafaklı, O.V., (2017). Üniversite öğrencilerinin turizmin olumsuz çevre etkilerini algılama düzeyi: Kuzey Kıbrıs örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(6), 58-67.
• Turanlı, M., Taşpınar Cengiz, D. ve Bozkır, Ö. (2012). Faktör analizi ile üniversiteye giriş sınavlarındaki başarı durumuna göre illerin sıralanması. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 17, 45-68.
• TÜİK, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus Verileri. Erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95.
• Ugolini, F., Massetti, L., Pearlmutter, D., Sanesi, G., (2021). Usage of urban green space and related feelings of deprivation during the COVID-19 lockdown: lessons learned from an Italian case study. Land Use Policy, 105, 105437.
• Uyumaz, G., Mor Dirlik, E., Çokluk, Ö., (2016). Açımlayıcı faktör analizinde tekrar edilebilirlik: kavram ve uygulama. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 659-675.
• Uzun, S. ve Müderrisoğlu, H., (2007). Kırsal ve kentsel alanlardaki parklarda kullanıcı memnuniyeti; Gölcük Orman İçi Dinlenme Alanı ve İnönü Parkı örneği. Düzce Ün. Orman Fak. Ormancılık Derg., 3 (2) , 84-101.
• Yakınlar, N. (2020). Algısal ve duyu karakteristikleri kapsamında kentsel yeşil alanların beden sağlığı restorasyonu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Yang, B.-Y., Zhao, T., Hu, L.-X., Browning, M.H.E.M., Heinrich, J., Dharmage, S.C., Jalaludin, B., Knibbs, L.D., Liu, X.-X., Luo, Y.-N., James, P., Li, S., Huang, W.-Z., Chen, G., Zeng, X.-W., Hu, L.-W., Yu, Y., Dong, G.-H. (2021). Greenspace and human health: An umbrella review, 4th ed. 2. Innovation 100164. https://doi.org/10.1016/ j.xinn.2021.100164.
• Yeager, R., Riggs, D.W., DeJarnett, N., Tollerud, D.J., Wilson, J., Conklin, D.J., O’Toole, T.E., McCracken, J., Lorkiewicz, P., Xie, Z., Zafar, N., Krishnasamy, S.S., Srivastava, S., Finch, J., Keith, R.J., DeFilippis, A., Rai, S.N., Liu, G., Bhatnagar, A. (2018). Association between residential greenness and cardiovascular disease risk. J. Am. Heart Assoc. 7, e009117, https://doi.org/10.1161/JAHA.118.009117.
• Yiğit, Ş. ve Atmaca, M., (2021). Suriyeli göçmenlerin açık ve yeşil alanlardan talep ve eğilimlerinin belirlenmesi. Ege Ün. Ziraat Fak. Derg., 58 (2), 271-283.