TÜRK HEMŞİRELERİN BEYİN GÖÇÜNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 29 - 38, 16.01.2024

Özlem Özaydın , Ayten Vural , Özden Güdük

https://doi.org/10.55050/sarad.1378209

Cited By: 1

Öz

Giriş ve Amaç: Son yıllarda sağlık çalışanlarının çalışmak için yurt dışına göç etmesi nedeniyle sağlık sektöründe önemli bir beyin göçü yaşanmaktadır. Bu çalışmada hemşireleri ülkeyi terk etmeye iten ve çeken faktörler analiz edilmektedir.
Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki çalışmanın örneklemini İstanbul İlinde görev yapan 270 hemşire oluşturmaktadır. Araştırmacılar, hemşirelerin demografik bilgileri, çalışma geçmişi ve beyin göçüne karşı tutumları hakkında veri toplamak için bir anket kullandı. Toplanan veriler Ki-Kare, Bağımsız iki örnek T testi, Kruskal Wallis ve Pearson Korelasyon testi gibi istatistiksel testler kullanılarak analiz edildi. Sonuçların anlamlılığını belirlemek için 0,05 istatistiksel anlamlılık düzeyi kullanıldı.
Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 33,6±8,95 yıl, ortalama çalışma süresi 10,8±9,27 yıl idi. Çoğu kadın, evli ve lisans mezunuydu. Katılımcıların yüzde 15'i yurt dışına çıkma girişiminde bulunduğunu, yüzde 53'ü henüz fikir aşamasında olduğunu, yüzde 32'si ise yurt dışına çıkmak istemediğini belirtti. Yurt dışına çıkmak isteyenlerin, istemeyenlere göre hem itici hem de çekici faktörlere ilişkin puanları anlamlı derecede yüksekti (p<0,01). Ayrıca özellikli birimlerde çalışan hemşirelerin yurt dışına göç konusunda daha olumlu düşünceleri olduğu belirlendi (p<0,05). Yaş ile çekme faktörü puanı arasında negatif korelasyon (p<0,05), meslekte çalışma süresi ile itme ve çekme faktörü puanı arasında negatif korelasyon bulundu (p<0,01). Ancak yurtdışına gitmek istediğini belirtenlerin cinsiyet, medeni durum, kıdem süresi ve çalıştıkları birim açısından itici ve çekici faktörler puan ortalamalarında farklılık bulunmadı.
Sonuç ve Öneriler: Genç hemşirelerin, çalışma yılı daha az olan hemşirelerin ve özellikli birimlerde çalışan hemşirelerin beyin göçüne yönelik tutumları daha olumludur. Hemşireler sağlık iş gücünün ayrılmaz bir parçasıdır ve Türkiye yakın gelecekte beyin göçünün potansiyel etkileri nedeniyle ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle sağlık sektöründeki politika yapıcıların bu durumun önlenmesi için gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Beyin Göçü, Sağlık Yönetimi, Türkiye

INVESTIGATION OF TURKISH NURSES' ATTITUDES TOWARDS BRAIN DRAIN

Öz

Background and Aims: In recent years, there has been a significant brain drain in the health sector due to healthcare workers migrating abroad to work. This study analyzes the push and pull factors that prompt nurses to leave the country.
Methods: The sample of the cross-sectional and descriptive study consists of 270 nurses working in Istanbul. The researchers used a questionnaire to collect data on the nurses' demographic information, work history, and attitudes toward brain drain. The data collected was analyzed using statistical tests such as Chi-Square, Independent two sample T-test, Kruskal Wallis, and Pearson Correlation test. A statistical significance level of 0.05 was used to determine the significance of the results.
Results: The mean age of the nurses was 33.6±8.95 years, and the mean working period was 10.8±9.27 years. Most were female, married, and had a bachelor's degree. Fifteen percent of the participants had attempted to go abroad, 53% were only at the thought stage, and 32% stated that they did not want to go abroad. The scores for both push and pull factors were significantly higher among those who wanted to go abroad than those who did not (p<0.01). Additionally, nurses working in specialized units had more positive thoughts about migration abroad (p<0.05). A negative correlation was found between age and the pull factor score (p<0.05), and working time in the profession was negatively correlated with push and pull factor scores (p<0.01). However, there was no difference in the mean scores of the push and pull factors among those who stated that they wanted to go abroad regarding gender, marital status, length of service, and units of employment.
Conclusions and Suggestions: Young nurses, nurses with fewer working years, and nurses working in specialized units have more positive attitudes toward brain drain. Nurses are an integral part of the healthcare workforce, and Türkiye may face severe consequences due to the potential effects of brain drain in the near future. Therefore, policymakers in the healthcare sector must take necessary measures to prevent this from happening.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Brain Drain, Health Management, Turkiye.

Kaynakça

• Adovor, E., Czaika, M., Docquier, F., Moullan, Y. (2021). Medical brain drain: how many, where and why?. Journal of Health Economics, 76, 102409, https://doi.org/10.1016/j.jhealeco.2020.102409.
• Baker, D. W. (2022). Addressing the nursing shortage in the United States: An interview with Dr. Peter Buerhaus. Joint Commission Journal on Quality and Patient Safety, 48(5), 298.
• Baumann, A., Crea-Arsenio, M. (2023, July). The crisis in the nursing labour market: Canadian policy perspectives. In Healthcare, 11(13), 1954).
• BBC News Turkish. Access address: https://www.bbc.com/turkce/articles/c25v0j4zj7xo, (01.10.2023).
• Beştaş, İ. (2023). Doktor istifaları ve yurt dışı göçü (2020-2022) medya yansımaları. Sosyal Bilimlere Çok Yönlü Yaklaşımlar: Tarih, Turizm, Eğitim, Ekonomi, Siyaset ve İletişim, Bölüm 10. s.213-271. Gaziantep. Özgür Yayınları.
• Bilim ve Sağlık Haber Ajansı, 13 Haziran 2023. Access address: https://www.bsha.com.tr/thd-baskani-ozbastan- hemsire-gocu-degerlendirmesi-tutamiyoruz/, (14.10.2023).
• Çetin, M. E., Bükey, A. M., Denli, M. B. (2022). Sağlık harcamalarına etki eden faktörler: hekim ve hemşire istihdamı üzerine bir çalışma. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 224-232.
• Drennan, V. M. & Ross, F. (2019). Global nurse shortages: the facts, the impact and action for change. British Medical Bulletin, 130(1), 25-37.
• Dzinamarira, T., Musuka, G. (2021). Brain drain: An ever-present; significant challenge to the Zimbabwean public health sector. Public Health in Practice, 2,100086.
• Filiz, M., Karagöz, M. B., Karagöz, N. (2022). Tıp fakültesi öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 679-692.
• GOV.UK (14 July 2020). Access adress: https://www.gov.uk/government/news/government-launches-health-and- care-visa-to-ensure-uk-health-and-care-services-have-access-to-the-best-global-talent, (27.08.2023). Government of Canada. Access adress: https://www.canada.ca/en/immigration-refugees- citizenship/news/2023/06/canada-announces-new-immigration-stream-specific-to-health-workers.html, (14.10.2023).
• Hashish, E. A., Ashour, H. M. (2020). Determinants and mitigating factors of the brain drain among Egyptian nurses: a mixed-methods study. Journal of Research in Nursing, 25(8), 699-719.
• Kirigia, J. M., Gbary, A. R., Muthuri, L. K., Nyoni, J., Seddoh, A. (2006). The cost of health professionals' brain drain in Kenya. BMC Health Services Research, 6(1), 1-10. doi:10.1186/1472-6963-6-89.
• Make it Germany. Access address: https://www.make-it-in-germany.com/en/working-in-germany/job-listings, (01.10.2023).
• Marufu, T.C., Collins, A., Vargas, L., Gillespie, L., Almghairbi, D. (2021). Factors influencing retention among hospital nurses: systematic review. British Journal of Nursing, 30(5), 302-308.
• MoH Türkiye (2011). Türkiye'de Özellikli Planlama Gerektiren Sağlık Hizmetleri (2011-2023). Access adress: https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/21993/0/Türkiyede-ozellikli-planlama-gerektiren-saglik- hizmetleripdf.pdf, (26.08.2023).
• OECD (2023). Nurses (indicator). doi: 10.1787/283e64de-en. Access adress: https://www.oecd- ilibrary.org/social-issues-migration-health/nurses/indicator/english_283e64de-en, (24.08.2023).
• Ogaboh, A. A., Udom, H. T., Eke, I. T. (2020). Why brain drain in the Nigerian health sector. Asian J Appl Sci, 8(2),95-104.
• Okafor, C., Chimereze, C. (2020). Brain drain among Nigerian nurses: Implications to the migrating nurse and the home country. International Journal of Research and Scientific Innovation, 7(1), 15-21.
• Öncü, E., Selvi, H., Vayisoğlu, S. K., Ceyhan, H. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Cukurova Medical Journal, 43(Ek 1), 207-215.
• Pang, T., Lansang, M. A., Haines, A. (2002). Brain drain and health professionals: a global problem needs global solutions. Bmj, 324(7336), 499-500.
• Parzonka, K., Ndayishimiye, C., Domagała, A. (2023). Methods and tools used to estimate the shortages of medical staff in European Countries—scoping review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(4), 2945.
• Peters, A., Palomo, R., Pittet, D. (2020). The great nursing brain drain and its effects on patient safety. Antimicrobial Resistance & Infection Control, 9(1), 1-3.
• Quamruzzaman, A. (2020). Exploring the impact of medical brain drain on child health in 188 countries over 2000–2015. Societies, 10(4), 73.
• Sarcan, E. (2022). Yüksek vasıflı işgücünün göçü: beyin göçü. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 69-75.
• SKS Hospital Set. (2020). Sürüm 6.1. ISBN: 978-975-590-766-6, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1156. Access address: https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/41258/0/skshastane-seti-s-61--09082021pdf.pdf, (15.10.2023).
• Şen Olgay S, Yurt S. (2023). Türkiye’den İngiltere’ye göç eden sağlık çalışanlarının göç nedenleri ve yaşam doyumlarının belirlenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 10(1),99-107. doi: 10.54304/SHYD.2023.60565.
• THD (2023). Hemşire Göç Eğilim Çalışması Raporu. Türk Hemşireler Derneği. Access adress: https://www.thder.org.tr/uploads/subeler/THD%202023/hemsire_goc_egilimi_calismasi_ra.2023-.pdf, (26.08.2023).
• the Guardian, 14 Ağustos 2023. Access address: https://www.theguardian.com/global- development/2023/aug/14/africa-health-worker-brain-drain-acc, (14.10.2023).
• TurkStat, 24 Temmuz 2023. Access address: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc- Istatistikleri-2022- 49457#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=Yurt%20d%C4%B1%C5%9F%C4%B1nda n%20T%C3%BCrkiye'ye%20g%C3%B6%C3%A7,%C3%BCn%C3%BC%20ise%20yabanc%C4%B1 %20uyruklular%20olu%C5%9Fturdu, (13.10.2023).
• WHO (2016). World Health Organization. Global strategy on human resources for health: Workforce 2030. Access address: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/250368/9789241511131-eng.pdf, (24.08.2023).
• Xu, G., Zeng, X., &amp; Wu, X. (2023). Global prevalence of turnover intention among intensive care nurses: A Meta‐Analysis. Nursing in Critical Care, 28(2), 159-166.