ANNALES OKULU YAKLAŞIMLARININ ÇAĞDAŞ SİYER YAZICILIĞINA UYGULANABİLİRLİĞİ ÜZERİNE

Yıl 2023, , 60 - 75, 03.07.2023

Feyza Betül Köse

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1274998

Öz

XX. yüzyılın başlarında Fransa’da ortaya çıkan Annales Okulu, toplumu merkeze alan, disiplinlerarası bakış açısı ile tarihe bakan ve olay anlatısı yerine sorun odaklı tarih anlayışı üzerine bina edilen bir tarihçilik ortaya koymuştur. Annales, bu yeni yaklaşımıyla o döneme kadar tarih yazıcılığına egemen olan siyasî tarihe güçlü bir alternatif sunmuş ve onun hegemonyasını kırmayı başarmıştır. Mensupları arasında bazı farklılıklar olmakla birlikte genel itibariyle Annales Okulu’nun yaklaşımında tarih; coğrafî, kronolojik, toplumsal, ekonomik ve zihinsel çerçeveler üzerinden kurgulanır. Annales’in uygulama zemini bakımından değerlendirdiğimiz siyer yazıcılığı ise, klasikten günümüze hâkim yönelim olarak kahramanı merkeze alan kronolojik olay anlatısı üzerine kurulmuştur. Bununla birlikte bu alanda yeni arayışlar göze çarpmakta, konu belirleme ve yazım usûllerinde değişime giden örneklere rastlanmaktadır. Çağdaş siyer yazıcılığı, kaynak itibariyle klasik dönemde telif edilen eserlere dayanmaktadır. Bu kaynaklarda bulunan merviyâtın Annalesçi yaklaşımların uygulanmasına imkan tanıyıp tanımadığını belirlemede Annales prensiplerinin tespiti ve siyerin kaynaklarının bu prensipler açısından incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışma, siyerde konu ve sunuş bakımından yeni açılımların imkanını, Annales Okulu’nun yaklaşımları üzerinden irdelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Annales Okulu, Sosyal Tarih, Tarih Yazıcılığı, Anlatı

On The Applicability of The Approaches of The Annales School to Contemporary Sirah Writing

Öz

The Annales School, which emerged in France in the early twentieth century, put forward a historiography centered on society, looking at history from an interdisciplinary perspective and building on a problem-oriented understanding of history instead of an event narrative. With this new approach, Annales offered a strong alternative to political history, which had dominated historiography until then, and succeeded in breaking its hegemony. Although there are some differences among its members, in general, in the approach of the Annales School, history is constructed through geographical, chronological, social, economic and mental frameworks. The writing of sirah, which we evaluate in terms of the application ground of the Annales, is based on the chronological event narrative centering on the hero as the dominant tendency from classical times to the present. Nevertheless, new searches in this field are noteworthy, and there are examples of changes in subject determination and writing methods. Contemporary sirah writing is based on the works compiled in the classical period as a source. In determining whether the narrations in these sources allow the application of Annalesist approaches, it is important to determine the Annales principles and to examine the sirah sources in terms of these principles. This study examines the possibility of new expansions in terms of subject and presentation in sirah through the approaches of the Annales School.

Anahtar Kelimeler

Sirah, Annales School, Social History, Historiography, Narration

Kaynakça

• Aries, Philippe. “The Reversal of Death: Changes in Attitudes Toward Death in Western Societies”. American Quarterly 26/5 (1974), 536-560.
• Bloch, Marc. Feodal Toplum. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: Savaş Yayınları, 1983.
• Bloch, Marc. Ile-de-France -The Country around Paris-. çev. J. E. Anderson. New York: Routledge Publishing, 2015.
• Bloch, Marc. Tarih Savunusu veya Tarihçilik Mesleği. çev. Ali Berktay. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• Bloch, Marc. “Toward a Comparative History of European Societies”. Enterprise and Secular Change. ed. Frederic C. Lane. 494-521. Richard D. Irwin Publishing, 1953.
• Braudel, Fernand. “History and the Social Sciences: The Longue Durée”. çev. Immanuel Wallerstein. Review (Fernand Braudel Center) 32/2 (2009), 171-203.
• Braudel, Fernand. II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. 3 Cilt. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2019.
• Braudel, Fernand. Maddi Uygarlık. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. 3 Cilt. Ankara: İmge Kitabevi, 3. Basım, 2017.
• Braudel, Fernand. On History. çev. Sarah Matthews. Chicago: The University of Chicago Press, 1982.
• Burke, Peter. Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu. çev. Mehmet Küçük. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2006.
• Burke, Peter. Tarih ve Toplumsal Kuram. çev. Ayşen Anadol. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000.
• Erdoğan, Enver. “Tarih Felsefesinin Genel Hatları ve Collingwood’un Tarih Düşüncesi”. Medeniyet ve Toplum Dergisi 3/1 (2019), 69-90.
• Erdoğdu, A. Teyfur. “Karşılaştırmalı Tarih Yöntemi ve Eleştirisi”. İnsan ve Toplum 11/4 (2021), 157-199.
• Febvre, Lucien. “A New Kind of History”. çev. K. Folca. A New Kind of History from Writings Lucien Febvre. ed. Peter Burke. London: Routledge&Kegan Paul Publishing, 1973.
• Febvre, Lucien. The Problem of Unbelief in the Sixteenth Century: The Religion of Rabelais. çev. Beatrice Gottlieb. Harvard: Harvard University Press, 1985.
• Forster, Robert. “Achievements of the Annales School”. The Journal of Economic History 38/1 (1978), 58-76.
• Huppert, George. “Lucien Febvre and Marc Bloch: The Creation of the Annales”. The French Review 55/4 (1982), 510-513.
• Hutton, Patrick H. “Philippe Ariès and the Secrets of the History of Mentalities”. Historical Reflections / Réflexions Historique 28/1 (2002), 1-19.
• Iggers, Georg G. Yirminci Yüzyılda Tarih Yazımı. çev. Ali Berktay. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2006. Köse, Feyza Betül. “Sosyal Tarih Yazıcılığında Sorunlar Ve Çözüm Önerileri −İlk Dönem İslâm Toplumu Özelinde−”. İslami Araştırmalar Dergisi 29/1 (2018), 10-26.
• Lyon, Bryce. “Marc Bloch: Historian”. French Historical Studies 15/2 (1987), 195-207.
• Öğütle, Vefa Saygın. “Annales Tarihçilerinin Sosyo-Tarihsel Mekan ve Sosyotarihsel Zaman Kavrayışları: Eleştirel Bir Sosyolojik Analiz”. Sosyoloji Dergisi, 125-144.
• Santamaria, Ulysses - Bailey, Anne M. “A Note on Braudel’s Structure as Duration”. History and Theory 23/1 (1984), 78-83.
• Tosh, John. Tarihin Peşinde. çev. Özlem Arıkan. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997.
• Weber, Eugen. “About Marc Bloch”. The American Scholar 51/1 (1982), 73-82.