DUCEMSERIYA REALÎZMA SOSYALÎST DI ROMANÊN EREBÊ ŞEMO Û HECIYÊ CINDÎ DE

Yıl 2017, , 644 - 661, 30.11.2017

Zülküf Ergün

https://doi.org/10.26791/sarkiat.341439

Cited By: 2

Öz

Realîzma sosyalîst navê polîtîkaya fermî ya edebiyata
Sovyetê ye ku ji salên 1930î heta dawiya Sovyetê li seranserî vî welatî
edebiyateke hevşêwe afirandiye. Edebiyata kurdî ya Sovyetê jî di vê maweyê de
li ser vê bingehê û di bin karîgeriya vê rêbaza edebî de hatiye berhemanîn ku
bi giştî xwe dispêre civaka kurdên êzîdî. Di vê gotarê de sê romanên Erebê Şemo
û romana Hewarîyê ya Heciyê Cindî di vê çarçoveyê de tê nirxandin. Lewra
Erebê Şemo û Heciyê Cindî wek du nivîskarên pêşeng ên vê edebiyatê di çarçoveya
rêbaza ducemseriyê ya realîzma sosyalîst de romanên xwe dikin zemîna
berawirdkirina feodalîzm û sosyalîzmê û piştgiriya bicihkirina bernameya
damezirandinê ya sosyalîst dikin. Bi vê mebestê di romanên xwe de mijarên
zordariya feodalîzmê û rizgarkeriya Şoreşa Bolşevîk, adetên xirab ên feodalîzmê
û azadîxwaziya sosyalîzmê, nezaniya serdema feodal û ronakgeriya Sovyetê,
paşdemayîna feodalîzmê û pêşketina aboriya sosyalîst berawird dikin û bi vê
rêbaza xwe dibin nerîtdanerên edebiyateke yekdeng û yekreng di edebiyata kurdî
ya Sovyetê de.

Anahtar Kelimeler

Edebiyata Kurdî ya Sovyetê, realîzma sosyalîst, ducemserî, Erebê Şemo, Heciyê Cindî

Kaynakça

• BOYÎK, Eskerê (2004). Nûra Elegezê. Oldenburg: Weşangeha Dengê Êzîdiyan.
• CINDÎ, Heciyê (2008 ). Hewarî. Diyarbakır: Lîs.
• FREVILLE, Jean (1999). Plehanov ve Toplum, Sanat, Estetik, Eleştiri. (A. Bezirci, Wer.). Toplum, Sanat, Eleştiri. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• GORKİ, M. (2009). M. Gorki’nin 17 Ağustos 1934 Tarihindeki Sovyet Yazarlar Birliği Birinci Kongresinde Sunduğu Bildiri. M. Öcal-S. Gürçayır-S. Çalış (Amadekar), Y. Özer (Wer.), Halk Bilimde Kuramlar ve Yaklaşımlar (3). Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• İDİL, A. Mümtaz (1983). Sovyet Romanı. Ankara: Yarın Yayınları.
• JDANOV, A. A. (1996). Edebiyat Müzik ve Felsefe Üzerine (Çapa Duyem) (F. Berktay, Wer.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• KURTULUŞ, Akif (1996). Politika ve Sanat, Ekim Devrimi (1917-1932) (Çapa Yekem). İstanbul: Avesta Yayınları.
• LUNAÇARSKİ, Anatoli (2000). Devrim ve Sanat (S. Kaya, Wer.). Ankara: İnter Yayınları.
• MARX-ENGELS-LENİN (2006). Sanat ve Edebiyat (Çapa Duyem) (A. Çalışlar). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• PLEHANOV, Georgi V. (1999). Toplum, Sanat, Eleştiri (Çapa Yekem) (A. Bezirci, Wer.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• PLÎXANOF (2005). Huner û Jiyanî Komelayetî (Çapî Yekem) (H. K. Arif, Wer.). Hewlêr: Dezgay Çap û Billawkirdnewey Mukriyan.
• OKTAY, Ahmet (2008). Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları (Çapa Çarem). İstanbul: İthaki Yayınları.
• ŞAN, Mustafa Kemal (2012). Edebiyat Sosyolojisinin Tarihinden Basamaklar. (Çapa Sêyem) K. Alver (Ed.), Edebiyat Sosyolojisi. Ankara: Editör: Köksal Alver, Hece Yayınları.
• ŞEMO, Erebê (2015). Jîyana Bextewar. Diyarbakır: Lîs.
• ŞEMO, Erebê (2007). Hopo. Diyarbakır: Lîs.
• ŞEMO, Erebê (2009). Şivanê Kurmanca. M. Aydogan (Amadekar). Diyarbakır: Lîs.