MORMON BAKIŞ AÇISINDAN AHMEDÎLİK: GARTH JONES VE ONUN “İSLAM’IN AHMEDÎLERİ: BİR MORMON KARŞILAŞ-TIR-MASI VE PERSPEKTİFİ” MAKALESİNE DAİR DEĞERLENDİRME VE TERCÜME

Yıl 2020, , 642 - 688, 31.08.2020

Halide Rumeysa Küçüköner

https://doi.org/10.26791/sarkiat.761607

Cited By: 1

Öz

Ahmedîler ve Mormonlar tarihsel akışları birbirine paralel olarak ilerlemiş iki modern dönem dini hareketidir. Bu iki hareket, 19. yüzyılın sonunda, kurucularının Allah tarafından kurtarıcı-peygamber olarak görevlendirildikleri iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Mirza Gulam Ahmed’in Hint alt-kıtasında kurduğu Ahmedîlik, İslam geleneği içerisinden; Joseph Smith’in Amerika’da kurduğu Mormonluk ise Hıristiyan geleneği içerisinden neşvünema bulmuştur.
Ahmedilik ve Mormonluk arasındaki bağlantı tespit edebildiğimiz kadarıyla ilk defa Garth Jones tarafından dile getirilmiştir. Nitekim inançlı bir Mormon akademisyen olarak Jones, kendi inancını yayabileceği farklı dinlerden kişi ve gruplar üzerinde çalışmalarda bulunmuştur. Bu çalışmalarının merkezini de Dünya Bankası’ndaki danışmanlık görevleri sırasında bulunduğu Güney Doğu Asya’daki Tayvan, Pakistan, Endonezya gibi ülkeler oluşturmuştur. Bu bağlamda, o, birbirinden farklı bu ülke halklarının inançlarını inceleme imkânı elde etmiştir. Jones, bu çalışmaları esnasında İslam’a karşı, Mormon perspektifi bağlamında oldukça negatif bir yaklaşım sergilemiştir. Ancak İslam geleneği içerisinden Ahmedîler ise bu durumun tek istisnası olmuştur. Zira o, Ahmedîliği süregiden İslam geleneği içerisinde bir yapı olarak değerlendirmemiştir. Onun bu yaklaşımı da, Ahmedîler’i Mormonlar’la irtibatlandırmasına neden olmuştur. Nitekim o bu bağlamda, “İslam’ın Ahmedîleri: Bir Mormon Karşılaş-tır-ması ve Perspektifi” isimli bir makale kaleme almıştır. Bu çalışmasının temelini ise Ahmedîliğin ve Mormonluğun, modern dönemde, modern bir söylem biçimiyle, modern insanın problemlerine çözüm bulabilmek için ortaya çıkmasına dair düşüncesi oluşturmuştur. İşte bu makalede de, Jones’un bu çalışması hakkında genel bir değerlendirme yapılacak ve çalışmanın sonuna da onun bu makalesinin tarafımızdan gerçekleştirilen dipnotlarda çeşitli ilavelerin yapıldığı tercümesi eklenecektir.

Anahtar Kelimeler

Ahmedilik, Mormonluk, Mirza Gulam Ahmed, Joseph Smith, Garth Jones

Kaynakça

• Referans1 Abanes, Richard. Inside Today’s Mormonism. USA: Harvest House Publishers, 2007.
• Referans2 “Ahmadi Muslims Praise Mormons for Christ-like Example of Love”. 13 Nisan 2011. https://latterdaysaintmag.com/article-1-7809/,.
• Referans3 Arrington, Leonard J. Young Brigham American Moses. United States: University of Illinois Press, 1985.
• Referans4 Aydın, Fuat. “Mormonlar İsa Mesih’in Son Gün Azizleri’nin Kilisesi”. Türkiye’de Misyonerlik Faaliyetleri. 215-266. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Referans5 Bozan, Metin. “İslam Mezhepleri Tarihi Ders Notu”. 12 Nisan 2017.
• Referans6 Decoo, Wilfried. “In Search of Mormon Identity: Mormon Culture, Gospel Culture, And An American Worldwide Church”. International Journal of Mormon Studies 6 (2013): 1-53.
• Referans7 “İsa Mesih’in Sevindirici Haberi’nin İade Edilişinin Mesajı”. Erişim: 20 Ekim 2019. http://www.mormonum.org/Dersler.pdf.
• Referans8 Jones, Garth. “Expanding LDS Church Abroad: Old Realities Compounded”. Dialogue: A Journal of MormonThought 19/1 (1980): 8-22.
• Referans9 Jones, Garth. “The Ahmadis of Islam”. Dialogue: A Journal of Mormon Thought 19/2 (Summer 1986): 39-54.
• Referans10 Kızılabdullah, Yıldız - Kızılabdullah, Şahin. “Mormon Kilisesinde Eğitim”. Dini Araştırmalar 15/41 (Aralık 2012): 36-58.
• Referans11 Küçüköner, Halide Rumeysa. Mirza Gulam Ahmed ve Ahmedîlerin Mirza Gulam Ahmed Telakkisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2018.
• Referans12 Malik, Iftikhar H. “Religious Minorities in Pakistan”. UK: Minortiy Rights Group International Report, 2002.
• Referans13 “Mormons in America – Certain in Their Beliefs, Uncertain of Their Place in Society”. 12 Ocak 2012. https://www.pewforum.org/2012/01/12/mormons-in-america-executive-summary/.
• Referans14 Parliamentary Human Rights Group (PHRG). “Report Of The Phrg Fact Finding Mission to Pakistan-To ExamineThe Human Rights Situation of The Ahmadiyya Community”. y.y., 22.02 2010.
• Referans15 “Pioneers”. 06 Ekim 2009. https://www.bbc.co.uk/religion/religions/mormon/history/pioneers_1.shtml,.
• Referans16 “Presidents of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints”. Erişim: 10 Mayıs 2020.
• Referans17 https://web.archive.org/web/20040705001939/http://www.lds.org/churchhistory/presidents/leaders.jsp.
• Referans18 “Salt Lake City History”. Erişim: 03 Mayıs 2020. https://utah.com/salt-lake-city/history.
• Referans19 “Terms Used by Denominations in the LDS Restorationist Movement”. 03 Mayıs 2020. http://www.religioustolerance.org/ldsterm.htm.
• Referans20 Thomas, Michael. What are New Religious Movements? 2018. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.17790.89924.