İslam Aile Hukukunda Karı-Koca Arasında Meydana Gelen Anlaşmazlıklara Önerilen Çözümler

Yıl 2011, Sayı: 5, 87 - 111, 01.04.2011

Mesut Bayar

Öz

İslâm’da aile, korunması gereken değerlerin başında yer alır. Bu sebeple İslâm dini ailenin korunmasına çok önem vermiş ve ailenin iyi bir şekilde idare edilmesi için birtakım hükümler koymuştur. Buna göre, aile yuvasını kuran karı-kocadır. Bu yuvanın kurulmasını sağlayan ise evlilik sözleşmesidir. Evlilik sözleşmesi, karı-kocaya belirli hak ve sorumluluklar yükleyerek bu beraberliğin devamlı olmasına imkân sağlar. Bu hak ve sorumlulukların eşler tarafından ihmal edilmesi, aile hayatında sorunlar doğurur. Aile sorunlarından biri, karı-koca arasında meydana gelen anlaşmazlıklardır. Makalemizde bu anlaşmazlıklara önerilen çözümleri ele alacağız

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Aile, Nikâh, Nüşûz, Şikak, Hakem

Kaynakça

• AKGÜNDÜZ, Ahmet, “Hakem” , DİA, İstanbul, XV.
• AKTAN, Hamza, “Kur’ân’a Göre Boşanma Prosedürü”, Dini Araştırmalar Dergisi, Ankara 2002, XIV.
• ANSAY, Sabri Sakir, Eski Aile Hukukumuza Bir Nazar, Ankara 1952.
• ATAR, Fahreddin, “Muhalea”, DİA, XXX.
• BARDAKOĞLU, Ali, İslâm Hukukunda Boşama Yetkisi, Bu Yetkinin Sınırlandırılması ve Devri”, Kadın ve Aile Sempozyumu Tebliği, Mehir Vakfı, Konya 1998.
• BEHÛTÎ, Mansur b. Yunus b. İdris, Keşşafu'l-Kınâ âla Metni'l-İkna’, Beyrut 1982.
• BİLMEN, Ömer Nasuhî, Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılahât-ı Fıkhiyye Kâmûsu, İstanbul 1970.
• BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-Sahîh, Mektebetü'l-Melik Fahd el- Vataniyye, Riyad, 2008.
• CESSAS, Ebubekir Ahmed b. Ali er-Razi, Ahkâmu’l-Kur’an, Dârü’l Kütübi’l- Arabî, Beyrut, 1993.
• DAĞCI, Şamil, “İslâm Aile Hukukunda Evlenme Engelleri” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara, 1999, XXXIX.
• DUSÛKÎ, Şeyh Muhammed Urfe, Haşiyetu'd-Düsûkî ale'ş-Şerhi'l-Kebîr, Dâr u İhyâ'il-Kütüb'il-Arabî, ,t.y, y.y
• EBU CEYB, Sa‘dî, Mevsuatü’l-İcmâ‘ fi’l-Fıkhi’l-İslâmi, Dâru’l-Fikr, Dimeşk,1987.
• EBU DÂVUD, Süleyman b.el-Eş’as es-Sicistanî, es-Sünen, Beytu'l-Efkâri'd- Devliyye , Riyad.t.y.
• EBU ZEHRA, Muhammed, el-Ahvalü’ş-Şahsiyye, Daru’l-Fikr’l-Arabî, t.y.
• FİRÛZÂBÂDÎ, Ebu Tahir Mecdüddin Muhammed b. Yakub b. Muhammed, el- Kâmûsu’l-Muhît, Heyetü'l -Mısrıyyeti’l -Amme Li'l-Kitab t.y.
• HALLÂF, Abdulvehhab Ahkâmu Ahvâli'ş-Şahsiyye ,Dârü’l Kalem, Kuveyt, 1990.
• HEYET, Mu’cemu’l Vasît, İstanbul, 1992.
• HEYET, el-Mevsûatu’l-Fıkhiyye, Vizâretu’l-Avkâf ve’ş-Şuûnu’l-İslâmiyye, Kuveyt, 1983.
• HEYET, Kur’an Yolu, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: Ankara 2003.
• İBN ABİDÎN, Reddü’l-Muhtar, Ale'd -Dürri'l Muhtar, Dâru’l-Kutubi’l- İlmiye, Beyrut, t.y.
• İBN ARABÎ, Ebu Bekr Muhammed b. Abdullah, Ahkâmu’l-Kur’an, Dârü’l- Kütübi’l -İlmiyye, Beyrut, t.y.
• İBNİ. ÂŞUR, Muhammed Tâhir, et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, ed-Darü't-Tunusiyye li'n- Neşr, Tunus, 1984.
• İBN HAZM, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd, el-Muhallâ, X, 87, Kahire, 1967.
• İBN HÜMÂM, Kemâlüddin Muhammed b. Abdulvâhid Şerhu Fethi’l-Kadîr, Daru’l-Kutubi’l-İlmiye, Beyrut, 2003.
• İBN KAYYİM, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ebi Bekr b. Eyyüb b. Saîd ez-Zer'î, sonra Dimeşkî, Zâdu'l-Meâd fi Hedyi Hayri'1-İbâd, çev. Şükrü Özen, İklim Yayınları, İstanbul 1988.
• İBN KUDÂME, Ebu Muhammed Abdullah b. Ahmed, el-Muğni, Dâru Âlemi'l- Kutub y.y., 1997.
• İBN MÂCE, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezid, Sünenü İbn-i Mâce, Dâru İhya'il- Kütübi'l-Arabî, t.y,y.y.,
• İBN MANZÛR, Ebu Fadl Celaluddin Muhammed b. Mükrim, Lisânü'l-Arab, Beyrut 1997.
• İBN RÜŞD, Ebu Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed, Bidâyetü’l- Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktesid, Beyrut, 1995.
• İBN TEYMİYYE, Ebu Abbas Takıyyuddîn Ahmed b. Abdülhalîm b. Mecdiddîn b. Abdüsselâm b. Teymiye el-Harranî, Mecmûu’l-Feteva’l Kübra, Riyad,1977.
• İSFEHANÎ, Ragıb, el-Müfredat fi Ğaribi’l-Kur’ an, Beyrut 2005.
• KARAMAN, Hayrettin, İslam’da Kadın ve Aile, Ensar Neşriyat, İstanbul 2006.
• KÂSÂNÎ, Alâuddin Ebû Bekr b. Mes‘ûd , Bedâi‘u’s-Sanâi fî Tertîbi'ş-Şerâi', Kahire,1910.
• KURTUBÎ, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensari, el-Cami’ li Ahkami’l- Kur’an, Beyrut,2006.
• MAKDİSÎ, İbn Kudâme, Şemsüddîn Ebû’l-Ferec Abdurrahman b. Ebî Ömer Muhammed, eş-Şerhu’l Kebîr alâ Metni’l-Muğni, Dâru’l-fikr, Mekke,1992.
• MÜSLİM, Ebu Hüseyn Müslim Haccac el-Kuşeyrî en-Nisaburî', Sahih u Müslim, Dâru İhyâi Kütübi'l-Arabî, Beyrut, 1991.
• NEVEVÎ, Ebu Zekeriya Muhyiddin b. Şeref, Kitabu’l-Mecmu’ Şerhu’l-Mühezzebi li’ş- Şirazî, Kahire, 1995.
• -------, Ravzatü’t-Tâlibîn ve Umdetü’l-Müttekîn. Beyrut 1970.
• ÖMER FERRUH, İslâm Aile Hukuku, trc.Yusuf Ziya Kavakçı, Sebil Yay., İstanbul 1994.
• PAÇACI, İbrahim, “Sosyal Hayattaki Değişim Sürecinde İslam Hukuku”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Nisan 2007, Konya, XII.
• REMLÎ, Şemseddîn Muhammed b. Ahmed b. Hamza el-Ensârî, Nihâyetü’l Muhtac ilâ Şerhi'l-Minhâc Mektebet'ü Mustafa el-Babî el-Halebî, y.y.1967.
• SERAHSÎ, Şemsüddin Muhammed b.Ebi Sehl, el-Mebsût, Dârü’l-Ma’rife, Beyrut, t.y.
• ŞİRÂZÎ, Ebû İshak İbrahim , el-Mühezzeb fi Fıkhi mezhebi'l-İmami'-Şafiî Kahire, t.y
• ŞİRBİNÎ, Şemsuddin Muhammed b.Hatîb, Muğni’l-Muhtac, Dârü’l-Ma’rife, Beyrut, 1999.
• TABERÎ, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd, Camiu’l-Beyan, An Te’vîli Âyi’l-Kur’ân , Mısır 1954.
• TABERSÎ, Ebu Ali Fadl b. Hasan, Mecmeu’l- Beyan fi Tefsiri’l- Kur’an, Beyrut, 1994.
• VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet, Türk Medeni Hukuku, İstanbul Matbaacılık, İstanbul 1949.
• ZEBİDÎ, Muhibbuddin Ebu Feyz es-Seyyid Murteza, , Tâcu'l-Arûs min Cevâhiri'l- Kâmus, Matbaatü Hükûmeti'l-Kuveyt 1975.
• ZEYDAN, Abdülkerim, el-Mufassal fi Ahkâmi’l- Mer’eti’l-Müslime, Beyrut, 1993.