DİYARBAKIR’DA GÖSTERİŞÇİ TÜKETİM DAVRANIŞ KALIPLARI VE EĞİLİMLERİ

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 1, 412 - 432, 30.04.2017

Muharrem Tunç

Öz

Gösterişçi tüketim, tarihin eski dönemlerinden başlayarak günümüze kadar varlığını
sürdüren sosyokültürel ve iktisadi bir davranış kalıbıdır. Geleneksel ve modern toplumların
ortak bir olgusu olan gösterişçi tüketimin Diyarbakır’da yaygın olduğu düşünülmektedir.
Zira Diyarbakır hem geleneksel kolektivist kültürün hem de modern bireysellik kültürünün
senkronize deneyimlendiği kentsel mekânlardan biridir. Bu iki özelliği bir arada barındıran
ender kentlerden olması, her iki kültürel kodun etkileşimini ve ilişkiselliğini ortaya koyma
bakımından önemli bir mekân olma özelliğini de öne çıkarmaktadır. Bu çalışma Diyarbakır
kent merkezinde yapılan nitel bir alan araştırmasına dayanmaktadır. Derinlemesine
mülakatlar yapılmak suretiyle gösterişçi tüketimin sosyal, kültürel, ekonomik ve dini
değişkenler bağlamında yerel dinamiklerine daha derinlemesine nüfuz edilmeye ve böylece
evrensel bir olgu olan gösterişin yerel biçimselliği irdelenmeye çalışılmıştır. Yapılan saha
çalışmasında, maddi ve maddi olmayan birçok gösteriş biçim ve davranış kalıbının olduğu,
bunda geleneksel ve modern kodların her ikisinin de etkili olduğu, gelişen ekonomik
standartlar ile medya ve kitle iletişim araçlarının oluşturduğu farkındalık kültürünün de bu
dinamiklere görece uygun zemini hazırladığı gözlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Gösterişçi Tüketim, Kolektivist Kültür, Bireysellik Kültürü

Kaynakça

• Bauman Z (2005) Work, Consumerism and The New Poor, Open University Pres, Newyork.
• Bauman Z. (2007) Consuming Life, Polity Press, Malden. Bauman Z.(2006) Liquid Modernity, Polity Press, Cambridge. Bilgiseven A. K. (1985) Din Sosyolojisi, Filiz Kitapevi, İstanbul.
• Bocock, R. (2009) Tüketim, Çev. Kutluk İ. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Bourdieu P. (1996) Dictinction, A Social Critique of Judgement of Taste, Harvard University Pres, Massachusetts. Bruce S., Yearley S. (2006) The Sage Dictionary of Sociology, SAGE Publications London. Bruland K. (2001) “Technology”, Encyclopedia of European Social History, Volume II Editor in Chief Stearns P. N. , Gale Group, Newyork. Bulut R. (2016)“Örtünmenin Anlamı ve Tüketim Kültürü Etkisinde Dönüşüm: Tesettürde Moda”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 45, ss. 431-437. Cambridge Advanced Learner’s Dictionary, Second Edition, Green Gian Press, Singapore, 2006. Campbell C. (1997) “Shopping, Pleasure and The Sex War”, Edited By Falk P. , Campbell C. , Sage Publications, London. Chaiklin H. (2011) “Attitudes Behaviour and Social Practice”, Journal of Sociology& Social Welfare, Volume XXXVIII, Number I, pp. 31-54. Chaudhuri H. R., Majumdar S. (2006.) “Of Diamond And Desires: Understanding Conspicuous Consumption From A Contemproary Marketing Perspective” Academy of Marketing Review, Volume 11. Chaudhuri H. R., Mazumdar S., A. Ghoshal, (2011) “Conspicuous Consumption Orientation: Conceptualisation, Scale Development and Validation”, Journal of Consumer Behaviour, 10, pp. 216–224. Constable C. (2004) “Postmodernism and Film”, The Cambridge Companion to Postmodernism, Edited by Steven Connor, Cambridge University Press. Cambridge. Debord G. (2012) Gösteri Toplumu, Çev. Ekmekçi A., Taşkent O. Ayrıntı, İstanbul. Delamater J. D. (2000) “Attitudes” Encyclopedia of Sociology Volume 1, Editor in Chief, Borgatta E. F, Macmillan Reference USA the Gale Group, Newyork. Demirözen İ. ( 2015); Tüketim ve Toplum, İstanbul. Dunn R. G. (2008) Identifying Consumption, Subjects And Objects In Consumer Society, Temple University Press, Philadelphia Erdem T. (2005) Feodaliteden Kürselleşmeye, Ankara.