1897 TARİHLİ HAMİDİYE HAFİF SÜVARİ ALAYLARI TAKSİMATI

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 2, 703 - 724, 30.11.2017

Mehmet Rezan Ekinci

https://doi.org/10.26791/sarkiat.339530

Cited By: 5

Öz

Osmanlı
Devleti, çok uluslu yapısı sebebiyle Fransız İhtilaliyle güçlü bir biçimde
ortaya çıkan milliyetçilik akımının sonuçlarından etkilenerek toprak
bütünlüğünü koruma refleksiyle hareket etmek durumunda kalmıştır. Böylece devlet
XIX. yüzyılın başından itibaren dışarda savaşlarla uğraşırken ayrıca içerde azınlıkların-gayr-i
müslimlerin isyanlarıyla başbaşa kalmıştır. Batılı devletlerin gayr-i
müslimlerin haklarını bahane ile yoğun ilgi göstererek Osmanlı’nın içişlerine
karışmaları karşısında Osmanlı da toprak bütünlüğünü korumak için türlü siyasî
hamleler geliştirmiştir. Batılı devletler, “Şark Meselesi” şeklinde
formüle ederek ortaya attıkları bu geniş siyasetin çerçevesine bilinçli bir
şekilde Ayestefanos ve Berlin Antlaşmaları’yla devletin
doğusunda bulunan Ermenilerin haklarını da dahil etmişlerdir. Osmanlı’nın bu
hamleye karşı toprak bütünlüğünü korumak için aldığı tedbirler içerisinde
geliştirdiği en genel siyaset “İslamcılık” olmuştur. Gayr-i müslimlerin
yıkıcı faaliyetlerine karşı daha çok müdafaa, yerine göre taarruz amacıyla Müslümanları
birleştirmeye yönelik konulan bir proje olarak İslamcılık, bir devlet kurma
arayışındaki Ermenilere karşı hem Kürd aşiretlerini silahlandırmak hem de devlete
olan bağlarını pekiştirecek diğer projeleri de içeren kapsamlı bir ideolojidir.
Aşiretlere yönelik oluşturulan “Aşiret Mektepleri” ile yine Sultan II.
Abdülhamid’e atfen “Hamidiye Hafif Süvari Alayları” projesi de bu
ideolojinin içinde yer almış en önemli aygıtlardır.

Anahtar Kelimeler

Ermeni Meselesi, Kürdler, Aşiretler, Hamidiye Süvari Alayları, Çerkesler, Ayestefanos - Berlin Antlaşmaları

Kaynakça

• BOA: Başbakanlık Osmanlı Arşivi:
• BEO., (Bab-ı Âlî Evrak Odası), 1340/100441, 13 Haziran 1315/25.06.1899. DH.MKT. (Dahiliye Mektûbî Kalemi), 1928/19, 2 Ş 1309/02.03.1892. DH.TMIK.M. (Dahiliye Nezareti Tesrî’i Muâmelât ve Islahat Komisyonu Müte- ferrik), 74/6, 10 Nisan 1315/22.04.1899. DH.TMIK.M. (Dahiliye Nezareti Tesrî’i Muâmelât ve Islahat Komisyonu Müte- ferrik), 71/20, 23 Z 1316 /04.05.1899.