A GENERAL OUTLOOK ON EMPLOYMENT OF THE DISABLED UNDER THE PERSPECTIVE OF DECENT WORK

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 1, 25 - 38, 03.04.2018

Sanem Berkün , Özlem Işığıçok

https://doi.org/10.26791/sarkiat.376313

Öz

ILO’nun evrensel bir hedef olarak belirlediği insan onuruna yakışır iş,
günümüzde tüm bireyleri ilgilendiren küresel bir gereksinim ve talep haline
gelmiştir. Engellilere yönelik algı değişimi ile birçok ülkede
engellilerin çalışma yaşamında karşılaştıkları problemlerle mücadeleye
yönelikyeni stratejiler geliştirilmektedir. Geliştirilen sosyal politikalar;
engellilerin yetenek ve durumlarına uygun olarak işe yerleştirilmelerini ve o
işi ellerinde tutabilmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışma
hayatında engellilerin ekonomik, sosyal ve psikolojik olarak üst düzeyde tatmin
elde edebilmeleri için gerekli tüm tedbirlerin alınması ve engellilerin
toplumla bütünleşmeleri önündeki engellerin kaldırılması hedeflenmektedir. Belirlenen bu hedef “insan onuruna yakışır iş”
kavramı ile amaçlanan hedeflerle büyük bir uyum göstermektedir. Çalışma ile bu
uyuma ve engellilerin toplumla bütünleşmesi için istihdamın taşıdığı öneme
dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Onuruna Yakışır İş, Engelliler, İstihdam, Çalışma hayatı

A GENERAL OUTLOOK ON EMPLOYMENT OF THE DISABLED UNDER THE PERSPECTIVE OF DECENT WORK

Öz

The decent work that is
stated to be an international objective by ILO has become a global need and
demand concerning all individuals today. With the change in perception towards
the disabled, new strategies to contend with the problems the disabled face
within work life are developed in many countries. The social policies developed
intend to help the disabled to be employed in jobs related with their skills
and conditions and to keep them. In this context, it is aimed to take all the
necessary measures for the disabled to have economical, social and
psychological satisfaction and remove the obstacles that prevent the disabled
to be socially integrated. The intend that is set is highly compatible with the
objectives aimed for the ‘decent work’ notion. The study draws attention to
this consistency and to the importance of employment for the disabled to be
socially integrated.

Anahtar Kelimeler

Decent Work, The Disabled, Employment, Work life

Kaynakça

• Alkan Meşhur, Filiz H. (2004) “Engellilerin Çalışma Yaşamına Katılma Gerekliliği ve Uygulanan İstihdam Politikalarının Değerlendirilmesi", Öz-Veri Dergisi, (I),2, pp. 176-183. Andersen, Gøsta Esping “Altın Çağ Sonrası? Küresel Bir Ekonomide Refah Devleti İkilemleri” (2008) Sosyal Politika Yazıları, 3.b., Der: Ayşe Buğra ve Çağlar Keyder, İletişim Yayınları, , İstanbul,pp. 55–100. Anker, Richard et al, “Measuring DecentWorkWith Statistical Indicators” International LabourReview, Vol:142, No:2,2003. Aysoy, Mehmet (2004) Avrupa Birliği Sürecinde Özürlüler Politikası, Açı Kitapları, İstanbul. Barnes, Helen (2000) Workıng For a Lıvıng? Employment, Benefitsandthe Living Standards of Disabled People, The Policy Pres, Bristol. Barnes, Colin et al (1999) Exploring Disability, Polity Press, Cambridge. Berkün, Sanem (2013) Özürlülerin İstihdamında Ev Esaslı Tele Çalışma (Evde Tele Çalışma): Bursa İli Belediyelerinden Örnekler, TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayını, Yayın No. 38, Ankara. Bozkurt, Veysel (2000) “Küreselleşmenin Toplumsal Sonuçları”, Küreselleşmenin İnsani Yüzü, Der: Veysel Bozkurt, İstanbul, pp. 93-114. Burchel, Brendan et al (2014) “The Quality of Employmentand Decent Work: Definitions, Methodologies, and Ongoing Debates” , Cambridge Journal of Economics, 38, pp.459-477. Burcu, Esra (2007) Türkiye’de Özürlü Birey Olma Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara. Burkhauser, Richard V. Et al (1998) “DisabilityandWork: the Experiences of Americanand German Men”, FRBSF Federal Reserve Bank of San Francisco EconomicReview, Number:2, pp. 17-29. Çakır, Özlem (2002) “Sosyal Dışlanma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4)3, pp. 83-104. Çakmak Naci Münci (2006) Türk Kamu Hukuku Açısından Engellilerin Hukuki Statüsü, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku (İdare Hukuku) Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Ankara. Demircioğlu Mağdule (2010) Üretim Sürecinde Sakat Emeği, Kibele Yayınları, İstanbul. Engelli Hakları İnceleme Raporu (2013) Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Ekin Nusret, Küreselleşme ve Gümrük Birliği, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No:1999-47,İstanbul 1999 Erdut, Zeki (2003) Küreselleşme Bağlamında Uluslararası Sosyal Politika ve Türkiye, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 2. Basım, İzmir. Ghai, Draham “DecentWork: ConceptandIndicators” International LabourReview, Vol:142, No:2, 2003. Gıddens, Anthony (2008) Sosyoloji, 1.b.,Kırmızı Yayınları, İstanbul. Göze, Ayferi (2009) Liberal, Marxiste, Faşist, Nasyonal, Sosyalist veSosyal Devlet Sistemleri, Beta Yayınevi, İstanbul. Haris, Louis (1987) Inside America, Vintage 1st Edition, New York. Ipsen, Catherine et al (2005) “Self-Employmentfor People WithDisabilitiesEnhancing Services Through InteragencyLinkages”,Journal Of DisabilityPolicyStudies, Volume:15, No: 4, pp. 231–239. Işığıçok, Özlem (2005) XXI. Yüzyılda İstihdam ve İnsana Yakışır İş, Ezgi Kitabevi, Bursa. Işığıçok, Özlem (2009) “Küreselleşme Sürecinde İnsana Yakışır İş” İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Sosyal Siyaset Konferansları 56.Kitap, İstanbul Işığıçok, Özlem vd. (2011), “Özürlü İstihdamında Bir Hak olarak İnsana Yakışır İşi Sorgulamak”, Prof. Dr. Tankut Centel’e Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi,İstanbul ILO (1999) DecentWork, International Labour Conferance, 87th Session 1999,Report ofTheDirector General, Geneva. İşveren Dergisi, (TİSK) (43),2,Kasım 2004 İlter, Erem (2009) “Birleşmiş Milletler Özürlü Kişilerin Hakları Sözleşmesi’nin Türkiye’nin Özürlülük Politikasına Katkısı”, TC Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, (Yayımlanmamış Özürlüler Uzmanlığı Tezi) Ankara. Jahoda, Marie (1982) EmploymentandUnemployment, Cambridge University Pres, Cambridge. Kapar, Recep (2007) “ Uygun İş Açığı: İnsana Yaraşmayan İşler”, TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Sayı:29 Kapar, Recep (2004) “Uygun İş Bağlamında Çalışan Yoksullar”, İktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları 48.Kitap, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4531,İstanbul. Kanbak, Ayşegül vd. (2009) “Engelli İstihdamına Yönelik Yerel Eksenli Bir Çözüm Önerisi: Bizimköy Örneği”, Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7, pp. 91-108. Karataş, Kasım. (2001) "Özürlülerin İstihdamı ve Çalışma Yaşamında Karşılaşılan Sorunlar" Görme Özürlüler İçin Rehabilitasyon Deneyimleri, Yeni Rehabilitasyon Politikaları ve Meslek Tanımları, (Der:) Kasım Karataş. Körler Federasyonu Yayını, No: 4 Ankara, pp. 141-152. Karçkay, Keziban (2002) Toplumsal Bir Kimlik Olarak Özürlülük, TC Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, (Yayımlanmamış Özürlüler Uzmanlığı Tezi) Ankara. Kolat Serkan (2010) Avrupa Birliği Sosyal Politikası Çerçevesinde Özürlülere Yönelik Ayrımcılıkla Mücadele ve Türkiye’deki Yansımaları, TC Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayını, Yayın No: 49, Ankara. Koray, Meryem (2008) Sosyal Politika, 3. b., İmge Kitabevi, Ankara. Kuzgun, İnci (2009) “Türkiye’de Özürlülerin Ücret Karşılığı İstihdamını Belirleyen Değişkenler ve Öneriler”, Journal of Yasar University, (4)15, pp. 2451-2466. Mitra, Sophie (2009) “TemporaryandPartialDisability Programs in Nine CountriesWhat Can the United StatesLearnFromOtherCountries?”, Journal of Disability Policy Studies, Volume:20, Number:1, pp. 14–27. Moos Rudolf H. (1986) “Work as a Human Context”,Psychologyand Work : Productivity, Change, andEmployment, (Editor:) Michael S. Pallakand Robert O. Perloff, Washington, D.C. :AmericanPsychologicalAssociation. Okur, Nejla vd. (2010) “Sosyal Haklar ve Özürlüler: Özürlülük Modelleri Bağlamında Tarihsel Bir Değerlendirme”, II. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, Denizli, ss.245-263. http://www.sosyalhaklar.net/2010/2010index.htm , (18. 07.2011). Ozawa, Martha N. et al (2006) “Work Statusand Work Performance of People With Disabilities” Journal Of Dısabılıty Polıcy Studıes, Volume: 17, No: 3, pp. 180-190. Özdemir, Süleyman (2007) Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti, 2.b., İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın NO: 2007-57, İstanbul. Özgökçeler, Serhat vd. (2010) “Özürlüler Kanunu’nun Sosyal Model Açısından Değerlendirilmesi”, İşletme ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (1)1, pp. 33-54. Özsuca, Şerife (2003) “Küreselleşme ve Sosyal Güvenlik Krizi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, (58)2, pp. 133-152. Priestley, Mark (1998) “ConstructionsandCreations: İdealism, MaterialismandDisabilityTheory” Disabilityand Society, Volume: 13, Issue: 1, pp.75-94. Scotch, Richard K. (1988) “Disability as theBasisfor a SocialMovement: AdvocacyandthePolitics of Definition”. Journal of SocialIssues, Volume: 44, Issue: 1, pp. 159-172. Seyyar, Ali (2006) Özürlülere Adanmış Sosyal Politika Yazıları, Adapazarı Büyükşehir Belediyesi Yayını, Adapazarı. Subaşıoğlu, Fatoş (2008) “Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri’nin “Engellilik Farkındalığı” Üzerine Bir Araştırma”, Bilgi Dünyası, (9)2, pp.399-430. Stodden Robert A. et al (1999-2000) “PostsecondaryEducationandEmployment of AdultswithDisabilities”, American Rehabilitation, Volume:25, No:3, pp. 19-23. Şaylan Gencay (1995) Değişim Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevleri, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara. Şen, Sabahattin (2009) “İnsanca İş ve İş Denetimi Boyutuyla Ölçülebilirliği”, (www.sosyalhaklar.net/2009/bildiri/sen.pdf) ( 15.10.2014 tarihli görünüm) Şenkal, Abdülkadir (2007) Küreselleşme Sürecinde Sosyal Politika, 2.b., Alfa Yayınları, İstanbul. Toplu, Aslı (2009) “Sosyal Dışlanma Perspektifinden Türkiye’de Özürlü İstihdamı”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Trebilcock, Anne (1994) Towards Social Dialogue: TripartiteCooperationInNationalEconomicandSocialPolicyMaking, International Labour Office, Geneva. Türkiye Özürlüler Araştırması 2002, http://www.ozida.gov.tr/arastirma/oztemelgosterge.htm (06. 02. 2012). United Nations, “SomeFactsaboutPersonswith Disabilities”,2006, http://www.un.org/disabilities/convention/pdfs/factsheet.pdf , (06. 02. 2012) United Nations, “Human RightsandPersonswithDisabilities”,2007, http://www.un.org/esa/socdev/enable/rights/humanrights.htm , (06. 02. 2012). Yılmaz, Zuhal (2004) "Çalışan Özürlülerin İş Yaşamında Karşılaştıkları Sorunlar ve Bunları Etkileyen Etmenler", Öz-Veri Dergisi, Ankara, Cilt I, Sayı : 2http://www.ozida.gov.tr/ozveri/ov2/ov2calisanozurlusorunlari.htm , (24. 07.2011). Zarb, Gerryand et al (1993) Ageing With a DisabilityWhat Do TheyExpectAfterAllTheseYears?, University of Greenwich, London.