A PERSPECTIVE OF CONSERVATION THOUGHT TO CIVILIZATION: A STUDY ON NECIP FAZIL KISAKUREK

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 368 - 382, 30.04.2019

Hazan Güler

https://doi.org/10.26791/sarkiat.463620

Öz

This
study includes understanding the perception of civilization in Turkish
conservative discourse and evaluating the critical position of civilization on
the figure of Necip Fazıl Kısakürek. In this study, the effects of the
modernization process, which started in the last period of the Ottoman Empire,
on the conservative thought style in the course of the Republic are examined.
The structure of civilization, which is one of the milestones of conservatism
and which is dragged into the crisis in the face of different political
mechanisms in the process, has been discussed with reference to the ideas of
Necip Fazıl Kısakürek. Questions such as what does civilization discourse mean
for Turkish conservatism in general, how does conservative thought in the
Turkish political tradition serve the perception of civilization and why; how
does Necip Fazıl Kısakürek's figure become a critical reference in this
perception of civilization has been tried to be answered. After handling the
origins of conservative thought both in the West and in Turkey through a
theoretical perspective, the works of Necip Fazıl Kısakürek, who made numerous
contributions to the discourse of civilization, have been analysed by content
analysis method. It has been tried to reveal with the reference to today's
politics how the conservative thought, which became prominent as a culturing
movement and which later became one of the important references of Turkish
political life, especially the right political tradition, positioned the
civilization.

Anahtar Kelimeler

Conservatism, civilization, Necip Fazıl Kısakürek, modernization, politics, change

MUHAFAZAKÂR DÜŞÜNCENİN MEDENİYET MEFHUMUNA BAKIŞI: NECİP FAZIL KISAKÜREK ÖZELİNDE BİR ÇALIŞMA

Öz

Bu
çalışma, Türk muhafazakâr söyleminde medeniyet algısının anlamlandırılması ve
medeniyetin sahip olduğu kritik konumun Necip Fazıl Kısakürek figürü üzerinden
değerlendirilmesini içermektedir. Çalışma kapsamında Osmanlı son döneminde başlayan
modernizasyon sürecinin, Cumhuriyet’e uzanan seyrinde, muhafazakâr düşünce
stiline etkileri incelenmiştir. Muhafazakârlığın mihenk taşlarından olan
medeniyet nosyonunun süreç içinde farklı siyasal mekanizmalar karşısında
buhrana sürüklenen yapısı, çalışma boyunca Kısakürek fikriyatına referansla
tartışılmıştır. Çalışma genelinde medeniyet söyleminin Türk muhafazakârlığı
için ne anlama geldiği, Türk siyaset geleneğinde muhafazakâr düşüncenin
medeniyet algısına nasıl hizmet ettiği ve Necip Fazıl Kısakürek’in söz konusu
medeniyet algısında nasıl ve niçin kritik bir figür olduğu gibi sorular
yanıtlanmaya çalışılmıştır. Muhafazakâr düşüncenin hem Batı’da hem de
Türkiye’deki köklerinin teorik bir çerçevede ele alınmasının ardından,
medeniyet söylemine sayısız katkı sunan Necip Fazıl Kısakürek’in eserleri
içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bir kültürlenme hareketi olarak öne
çıkan ve ilerleyen süreçte Türk siyasal hayatının, özellikle de sağ siyaset
geleneğinin, önemli referanslarından biri haline gelen muhafazakâr düşüncenin
medeniyeti nasıl konumlandırdığı günümüz siyasetine de yapılan atıfla gözler
önüne serilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, medeniyet, Necip Fazıl Kısakürek, modernleşme, siyaset, değişim

Kaynakça

• ATAY, Tayfun, “Gelenekçilikle Karşı-Gelenekçiliğin Gelgitinde Türk ‘Gelenek-çi’ Muhafazakârlığı”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, 154-178.
• BENETON, Philippe, Muhafazakârlık, Cüneyt Akalın, (Çev.), İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.
• BORA, Tanıl, Türk Sağının Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakârlık, İslamcılık, Birikim Yayınları, İstanbul, 2012.
• BORA, Tanıl ve Onaran, Burak, “Nostalji ve Muhafazakârlık ‘Mazi Cenneti’”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, 234-260.
• BURKE, Edmund, Reflections on the French Revolution, Oxford World Press, Oxford, 2009.
• ÇİĞDEM, Ahmet, “Giriş”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce – “Muhafazakârlık, Cilt: 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
• ------------------ “Muhafazakârlık Üzerine”, Tanıl Bora (der.), Toplum ve Bilim, S. 74, Güz 1997, 52-101.
• DEMAISTRE, Joseph, Considerations on France, Richard A. Lebrun (Çev.), McGill-Queen’s University Press, Montreal and London, 1974.
• DUBIEL, Helmut, Yeni Muhafazakârlık Nedir?. Erol Özbek (Çev.), İletişim Yayınları, İstanbul, 1985.
• DUMAN, Fatih, “Evrensellik ve Tarihsellik Arasında Edmund Burke, Ahlakın/Siyasetin Felsefi Temelleri”, Muhafazakâr Düşünce, S. 19-20, Kış-Bahar 2009, 9-34.
• DUMAN, Fatih, “Edmund Burke: Muhafazakârlık, Aydınlanma ve Siyaset”,Muhafazakâr Düşünce, C. 1, S. 1, Yaz 2004, 33-58.
• İREM, C. Nazım, “Bir Değişim Siyaseti Olarak Türkiye’de Cumhuriyetçi Muhafazakârlık: Temel Kavramlar Üzerine Değerlendirmeler”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5.İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, 105-117.
• İREM, C. Nazım, “Kemalist Modernizm ve Türk Gelenekçi-Muhafazakârlığının Kökenleri”, Tanıl Bora (der.), Toplum ve Bilim, S. 74, Güz 1997, 52 -101.
• KARADENİZ, Abdurrahim, “Büyük Doğu’nun Siyaset, Toplum ve Devlet Tasarımı: İdeolocya Örgüsü”, Hece/Büyük Doğu ve Necip Fazıl Kısakürek Özel Sayısı, S. 97, Ocak 2005, 16-22.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, İdeolocya Örgüsü, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2014.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, İhtilal, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2009a.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, Türkiye’nin Manzarası, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2009b.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, Çerçeve 2, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1999.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, Konuşmalar, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1994.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Beklediğimiz”, Rapor 4/6, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1993.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, Başmakalelerim 1, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1990.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Asıl Hikâye”, Çerçeve 5, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 30 Kasım 1978.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Usul”, Büyük Doğu, 2, 7 Ekim 1964.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Büyük Doğu” Büyük Doğu, 2, 13 Mart 1959.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Artık Bu Kadarı Yeter”, Büyük Doğu, 3, 28 Ekim 1949a.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Yeniden Keşfolunmak”, Büyük Doğu, C. 1, S. 13. 25 Ocak 1949b.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “İslam Nasıl Bozuldu? Tanzimat Devrinde”, Büyük Doğu, C.4, S. 82, 27 Şubat 1948.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Türk İrfanı”, Büyük Doğu, C: 1, S. 14, 1 Şubat 1946.
• KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Kültürlenme Davası (3)” Çerçeve 1, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 5 Mayıs 1939.
• MULLER, Jerry Z, Conservatism: An Anthology of Social and Political Thought from David Hume to Present, Princeton University Press, Princeton,1997.
• NISBET, Robert, “Muhafazakârlık”, Erol Mutlu (Çev.), Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, Tom Bottomore ve Robert Nisbet (der.), Ayraç Yayınları, Ankara, 1997, 93-128.
• OAKESHOTT, Michael, On Human Conduct, Oxford University Press, New York, 1975.
• SAİD HALİM PAŞA, Buhranlarımız ve Son Eserleri, M. Ertuğrul Düzdağ (der.), İz Yayıncılık, İstanbul, 1993.
• TÖKEL, Dursun Ali, “Bir Medeniyet Eleştirmeni Olarak Necip Fazıl”, Hece/Büyük Doğu ve Necip Fazıl Kısakürek Özel Sayısı. S. 97, Ocak 2005, 56-66.
• YANAR, Işık, ” Necip Fazıl Düşüncesinde Doğu-Batı ve Modernleşme”, Hece/Büyük Doğu ve Necip Fazıl Kısakürek Özel Sayısı, S. 97, Ocak 2005, 37-47.