THE PROBLEM OF CREATING THE WORLD: COMPARISON OF IBN TUFAYL-KANT

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 2, 526 - 542, 31.08.2019

Aykut Küçükparmak

https://doi.org/10.26791/sarkiat.579512

Öz

The problem of creating the world
is one of the most controversial issues in philosophy and theology. This problem related to one hand
the nature of time and on the other hand issues that difficult such as, the
will of God and the relationship between God-time. This nature of the problem led to
the emergence of two basic approaches, one defending the eternality of the
world and one defending the creation of the world. However, the difficulties in
choosing one of these have led to the emergence of a third opinion, such as at
this topic we cannot be get knowledge within the limits of reason. The two most
typical advocates of this view are Ibn Tufayl and Kant. The similarity between the two
philosophers on this subject led to the assertion that Ibn Tufayl was the
pioneer of Kant. However, both the lack of direct statements that Kant was
influenced by Ibn Tufayl and some objections made it necessary to make an
assessment on this claim. In this framework, it seems
necessary to evaluate first, whether it is possible for Kant to be influenced
by Ibn Tufayl. Secondly, the views of the two
philosophers on the subject should be compared in terms of content. Consideration of these issues will
provide a basis for us to evaluate the claims regarding the interaction between
Ibn Tufayl and Kant.

Anahtar Kelimeler

İbn Tufeyl, Kant, Eternality, Creation, Antinomy

ÂLEMİN YARATILMASI PROBLEMİ: İBN TUFEYL-KANT KARŞILAŞTIRMASI

Öz

Âlemin yaratılması meselesi felsefe
ve teolojinin en tartışmalı konularından biridir. Bu problem bir taraftan
zamanın mahiyetiyle bir taraftan da Tanrı’nın iradesi ve Tanrı-zaman ilişkisi
gibi bizatihi çözülmesi zor meslelelerle ilgilidir. Problemin bu doğası biri
âlemin kıdemini biri de âlemin hudûsunu savunan iki temel yaklaşımın ortaya çıkmasına
neden olmuştur. Ancak bunlardan birisini tercih etmedeki güçlükler, bu konuda
aklın sınırları içinde bilgi sabibi olamayacağımız şeklinde üçüncü bir görüşün
ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu görüşün en tipik iki savunucusu İbn Tufeyl
ve Kant’tır. Bu konu hakkında iki filozof arasındaki benzerlik, İbn Tufeyl’in
Kant’ın öncüsü olduğu iddialarının ortaya atılmasına neden olmuştur. Ancak
gerek Kant’ın İbn Tufeyl’den etkilendiğine dâir doğrudan ifadelerin bulunmaması
gerekse de yapılan bazı itirazlar bu iddia üzerine bir değerlendirme yapmayı
gerekli kılmaktadır. Bu çerçevede ilk olarak Kant’ın İbn Tufeyl’den etkilenmiş
olmasının mümkün olup olmadığı üzerine bir değerlendirme yapmak gerekli
görünmektedir. İkinci olarak da iki filozofun konuyla ilgili görüşlerinin
içerik yönünden karşılaştırılması gerekmektedir. Bu hususların dikkate alınması
İbn Tufeyl ve Kant arasındaki etkileşime dâir iddiaları değerlendirmemize imkân
veren bir zemin teşkil edecektir.  

Anahtar Kelimeler

İbn Tufeyl, Kant, Kıdem, Hudûs, Antinomi

Kaynakça

• Al-Azm, Sadık. The Origins of Kant’s Arguments in the Antinomies. Oxford: Oxford University Press, 1972.
• Al-Rodhan, Nayef R. F. “Introduction: A Thousand Years of Amnesia”. The Role of the Arap-Islamic World in the Rise of the West Implications for Contemporary Trans-Cultural Relations. Ed. Nayef R. F. Al-Rodhan. 1-24. New York: Palgrave Macmillan, 2012.
• Attar, Samar. The Vital Roots of European Enlightenment: Ibn Tufeyl’s Influence on Modern Western Thought. Lanham: Lexington Book, 2007.
• Bayraktar, Mehmet. “Hayy Bin Yakzan’ın Çevirmeni Olarak Spinoza”. Beytulhikme An International Journal of Philosophy Vol 3/1 (Mart 2013). 1-16.
• Burgel, J. C. “Ibn Tufayl and his Hayy Ibn Yaqzan: A Turning Point in Arabic Philosophical Writing”. The Legacy of Muslim Spain. Ed. S. K. Jayyusi. 830-848. Leiden: E. J. Brill Press, 1992.
• Goodman, Lenn E. “Gazali’s Argüment From Creation”. International Journal of Middle East Studies Vol.2/1 (1971). 67-85.
• Goodman, Lenn E. “İbn Tufeyl”. İslam Felsefesi Tarihi I. Ed. S. Hüseyin Nasr & Oliver Leaman. çev. Şamil Öçal & H. Tuncay Başoğlu. 369-388. İstanbul: Açılım Kitap Yayınları, 2007.
• Guyer, Paul. “Editorial Notes”. Critique of Pure Reason, Ed. and Trn. Paul Guyer-Allen Wood.705-756. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
• Hawi, S. Sami. Islamic Naturalism and Mysticism A Philosophic Study of Ibn Tufeyl’s Hayy Bin Yaqzan. Leiden: E. J. Brill, 1974.
• Kant, Immanuel. Philosophical Correspondence. Ed. and Trn. Arnulf Zweig. Chicago: The University of Chicago Press, 1967.
• Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. Trn. Paul Guyer and Allen Wood. Cambridge: Cambridge University of Press, 2009.
• Küçükparmak, Aykut. Kant’a Göre Bilgi ve Metafiziğin İmkanı. İstanbul: İz Yayıncılık, 2017.
• Russel, Gul A. “The Impact of the Philosophus autodidactus: Pocockes, Jhon Locke and the Societyy of Friends”. The Arabick Interest of the Natural Philosophers in Seventeen-Century England. Ed. Gul A. Russel. 224-265. New York: E. J. Brill Press, 1994.
• Sarton, George. Introduction to the History of Science Volume II. Baltimore: The Williams & Wilkins Company, 1931.
• Sefer, Turan. Bilimler Tarihçisi Fuat Sezgin. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
• Sezgin, Fuat. Tanınmayan Büyük Çağ: Fuat Sezgin’in İslam Bilim ve Teknoloji Tarihinden. Ed. Resul Turan. İstanbul: Timaş Yayınları, 2014.
• Sıddıki, B. Hüseyin. “İbn Tufeyl”. çev. İlhan Kutluer. İslam Düşüncesi Tarihi II.Ed. M. M. Şerif. 147-161. İstanbul: İnsan Yayınları, 1990.
• Wolfson, H. Austryn. Kelam Felsefeleri: Müslüman-Hıristiyan-Yahudî Kelamı. çev. Kasım Turan. İstanbul: 2001.
• Zaken, Avner Ben. Hay Bin Yakzan’ı Okumak. çev. Yavuz Alogan. İstanbul: İthaki Yayınları, 2017.