Öz
Hakîm-i Heydecî, 19. asrın ortalarında İran’da yaşamış Türk bir dîvân şairidir. Kazvin ve Tahran’da devrin ileri gelen hocalarından eğitim görmüştür. Heydecî Türkçe, Farsça ve Arapça eserler kaleme almıştır. Türkçe’nin kullanımına önem vermiş, eserlerinde sade bir dil kullanarak atasözü ve deyimlere sıkça yer vermiştir. Heydecî Fars edebiyatının önemli şahsiyetlerinden beslenerek şiirlerini kaleme almıştır. Şiirlerinde din ve tasavvufa ait unsurlar oldukça fazladır. Heydecî, şiirlerinde Allah’ın yaratıcılığından, Hz. Muhammed’ten ve Hz. Ali’ye olan bağlılığından bahsetmektedir. Bu çalışmada İran’lı Türk şairler arasında önemli bir yeri olan Hakîm-i Heydecî’nin hayatı, eserleri ve şiir dünyası üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ali Furuği, Abdulazim Garib, Gazeliyat-ı Sa‘dî, İkbal Yayınları, Tahran, 1388
- Ali Heşterudi, Külliyât-ı Divân-ı Heydecî, Kitabfrûş-i Aleviyun, Tahran, 1377
- Ali Kafkasyalı, İran Türk Edebiyatı Antolojisi I. Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum, 2002
- Ali Kafkasyalı, İran Türkleri, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul, 2010
- Aziz Muhsini, Azerbaycan Edebiyat Tarihinde Kızıl Yarpaklar, Mina Yayınları, Zencan,1995
- Bekir Şişman, Muhammet Kuzubaş, Şehnâme’nin Türk Kültür ve Edebiyatına Etkileri, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2017
- Cem Dilçin, Yeni Tarama Sözlüğü, 4. Baskı, TDK. Yayınları, Ankara 2018; Recep Albayrak Hacaloğlu, Azeri Türkçesi Dil Klavuzu, Ankara,
- Dursun Ali Tökel, Divan Şiirinde Şahıslar Mitolojisi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2016
- Fuzûlî, Türkçe Divan, Haz. Kenan Akyüz, Süheyl Beken, Sedit Yüksel, Müjgân Cunbur, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1958
- Hicabi Kırlangıç, Hâfız Divânı, Kapı Yayınları, İstanbul, 2013
- Hüseyin Ayan, Nesîmî, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, TDK. Yayınları, Ankara, 2014
- İskender Pala, Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayınları, İstanbul, 2004
- Menafi Ekberov-M.Kasımova, Güney Azerbaycan Edebiyatı Antolojisi, C.1, Elm Yayınevi, Bakü 1981
- M. Kerimi, Dîvân-ı Türki Hakîm Heydecî, İntişârat-ı Edebiyat-ı Klasik Azerbaycan, Tahran, 1382
- Muhammed Rıza Bozorghalki, Şâh Nebât-ı Hâfız, Zavar, Tahran, 1382
- Muhammedzâde Sadık, Dîvân-ı Eş’ar-ı Türki Hakîm Molla Muhammed Heydecî, Pınar Yayınları, Zencan, 1387
- Muharrem, Ergin, Azeri Türkçesi, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul, 1971
- Nizâmî, Mahzen-i Esrar, Çev. M. Nuri Gençosman, Ataç Yayınları, İstanbul, 2014
- Seyfettin Altaylı, Azerbaycan Türkçesi Deyimler Sözlüğü, Prestij Matbaası, Ankara, 2005
- Sinan Cereyan, Hakîm-i Heydecî ve Türkçe Şiirleri, Dicle Üni., Sos. Bil. Enst., (Yayınlanmamış doktora tezi), Diyarbakır, 2019
- Yaşar Akdoğan, Azerbaycan Türkçesinden Türkiye Türkçesi’ne Büyük Sözlük, Beşir Kitabevi, İstanbul 1999
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Kabul Tarihi | 16 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 12 Sayı: 4 |
Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.
Derginin tüm içeriğine açık erişim sağlanmaktadır. Yayınlanan makaleler öncelikle İThenticate programında taranmaktadır.
Dergimizde
yayınlanan makalelerin sorumluluğu yazara ait olup, tüm telif hakları Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi’ne devrolunmuştur.