DİASPORADA SURİYE ŞİİRİ

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 1, 76 - 97, 03.07.2023

Mohamad Turkey , Yusuf Karataş

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1250644

Öz

Suriyeli şairler, Suriye’deki savaşı ve savaşın geride bıraktığı mevcut sıkıntı ve felaketleri betimliyor ve öldürmeyi, yıkımı ve göçe zorlanmayı reddettiklerini ifade ediyor. Çünkü onlar bu savaşla birlikte en büyük tarihî dönüşümleri yaşarken vatandaşlarının hayatlarını kasıp kavuran bu çarpıcı döneme ilişkin tecrübelerini ve yaşadıkları dönemin tanıklıklarını şiir aracılığı ile ortaya koymaya çalışmaktadır.
Bu çalışma, 2011-2018 yılları arasında Suriye savaşı sırasında üretilen bazı metinlere ışık tutmayı, bu şiir türünün doğuşu, bu dönemde Suriye içinde ve dışında yazılan Suriye şiirine yönelik araştırmacılar tarafından verilen önemli isimlendirmeleri ele almayı, ayrıca diaspora şairlerini birleştiren ortak özellikleri izah etmeyi ve şiirlerinin yapı ve tema açısıdan sanatsal özelliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Bu araştırma, metin ile metnin ortaya çıktığı toplum arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışan sosyal yaklaşıma dayanmaktadır. Bu yaklaşım, araştırmanın hedeflerine cevap verebilecek ve amaçlarına hizmet edebilecek en güçlü yaklaşımdır. İncelenen şiirsel metinleri tahlil ederken, iç sistemlerini gösterirken, ilişkilerini ve estetiksel işlevlerini anlamak için yapısal yaklaşım kullanılmıştır.
Çalışmada, diasporadaki Suriye şiirinin insanların vatanlarında ve yurtdışında yaşadıkları gerçekliği tasvir etmedeki rolünün önemli olduğu, bu şiirin her türlü zorlayıcı siyasi baskıdan uzak olduğu ve yazıldığı yerdeki koşullar nedeniyle formunun tam oluşmadığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şiir, Dönüşümler, Devrim, Diaspora, Suriye

Kaynakça

• ‘Ali, Mebrûke ve Îsâ eş-Şeyh Hasen. “el-Kasîdetu Tairun Sariku’l-Hannâi ve ene erkudu veraeh”, Sahîfetu’l-‘Arab, s. 10079, erişim: 27 Mayıs 2022, https://alarab.app//.
• ʻAtûm, Eymen. Hâviye, Beyrût: el-Muessesetu’l-Arabiyye li’d-Dirâsâti ve’n-Neşr, 2016.
• Berakât el-Yusuf, Hâzihi’l-ebyât uhizet hilâle likâʻin hâssin maʻahu bi-târih 18 Eylül 2021.
• ‘Umrân, Enver. “el-Mevt lâ yagvî’s-sakâra”, Ceyrûn, erişim: 12 Eylül 2022, https://geiroon.net/archives/61667.
• Abdu’l-Mevlâ, Muhammed ‘Alâa’d-dîn. Mâ alâkatu’ş-şi‘iri bi’s-sevra, mukaddime nazariyye fî kırâati’ş-şi‘iri’s-Sûrî hilâl el-inficâri’l kebîr, İstanbul: Merkez Haramûn li’d-Dirâsâti’l-Muʻâsira, 2019.
• Abdu’l-Mevlâ, Muhammed Alâa’d-dîn. “Zehretu huzn ila hayyi’l-va‘ir fî Humus”, el-Ontolojiyyâ, erişim: 26 Nisan 2022, https://alantologia.com/blogs/blog/3467/.
• el-Ahmad, Muhammed. “Berakât el-Yusufun Şiirindeki Korona Salgını”. I. Uluslararasi Arap Edebiyatinda Salgın Sempozyumu, 08 Temmuz 2020. Çev. Yakup Göçmen 158-172. Kilis Üniversitesi Baskı 2020.
• Cemâl, Reşîd. Mevcun Şâhib. 1. Baskı, ‘Ammân: Dâru Fadâât, 2016.
• Dugaym, Enes. Divânu’l-menfâ. 1. baskı. Dâru’n-Nuhbe li’t-Tibâʻati ve’n-Neşr, 2017.
• Ebu Şihâb, Râmi. “Kırâatun ma’rifiyyetun li’ş-şetâti bed’en mine’n-nefyi’l-evvel”, Rumman, erişim: 30 Mayıs 2022, https://rommanmag.com/view/posts/postDetails?id=4042.
• el-Esʻad, Hikmet Şâfî. Netelemmesu’l-kelimât ʻala’l-cidâr. Ankara: Soncağ Kültür, 2020.
• el-Harîrî, Abdullah. “el-Kasîdetu’s-Sûriyye el-cedîde kasîdetun mâ beʻde’s-sevra”, el-Cumhuriyye , erişim: 8 Ağustos 2022. www.aljumhuriya.net.
• el-Harîrî, Abdullah. Lâ tensâ kalbeke hâfiyen. Amman: Dâr Fadâʻt, 2019.
• el-Matrûd, Muhammed. İsmuhu Ahmed ve zilluhu’n-nâr. 1. baskı. Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye, 2014.
• Engin, Serkan. “Poetik İmge Nedir?”, erişim: 10 Mart 2023, https://www.ekdergi.com/poetik-imge-nedir/. Enver ‘Umrân, “el-‘Askerî el-Cemîl Kehubub Eylûl”, Sekâfât, erişim: 9 Eylül 2022, https://dahnon.org/archives/5988.
• Hac Muhammed, Mâcid. “Eseru’l-lucû’ fî’l-edebi’l-‘Arabî el-muʻâsir el-me’sâtu’s-Sûriyye ’Unmûzecen”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11/24 (Haziran 2020): 261-280.
• Huseyin, Hâlid. “eş-Şi‘iru’s-Sûrî fîʻş-Şetât kırâʻa fî ruʻâ nakdiyye” Ultrâ Savt, erişim: 31 Mart 2022, www.ultrasawt.com.
• Huseyin, Tâha. Hisâm ve nakd, 12.baskı. Beyrut: Dâru’l-ʻİlim li’l-Melâyîn, 1985.
• İsmaîl, Sâmir. “eş-Şi‘ru’s-Surî beyne dâhil ve hâric kasîde vâhide mektûbe bi kalemi’l-harb”, Mecelletu’l-Faysal, Riyad, 2016.
• Mâcid, Muhammed ve Muhammed Faysal ed-Dahîl. “Teceliyyâtu’s-sirâ fi’l-edebi’l-‘Arabî el-muʻâsir ve eseruhu fî harbi’l-Arap mine’s-sirâʻ ve’s-sidâm ila sekâfeti’l-harp fî şi‘iri Suriye nemûzecen”, Mecelletu’l-hareke 20/2 (2018): 320.
• Metin, Ali K. “Şiirin Paradoksu”, Turk Dili, erişim: 10 Mart 2023, https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2012/09/03-AL%C4%B0%20K%20MET%C4%B0N.pdf.
• Meysûn Şukeyr, “eş-Şi‘ir’s-Sûrî fî’l-menfâ ve ʻâlem yahriku kalbehû”, Rummân, erişim: 16 Şubat 2017, https://rommanmag.com/view/postDetails?=2565.
• Mûsâ, İmâdu’d-dîn. “Ke cundiyyin munşak liʻt-tevv ve bi-ferdeti hizâʻin vâhide”, Savt ultrâ, 22 Ekim 2016. https://www.ultrasawt.com.
• Mûsâ, İmâdu’d-dîn. “Siryâzâ şi‘iriyye 1-3 ruʻâ nakdiyye li kasîdetiʻş-şetâti’s-Sûrî”, Safahâtuʻs-sekâfe, erişim: 5 Mart 2022, https://syria.alsafahat.net
• Saʻdûn, Muhammed. eş-Şi‘riyye fî divân Bedir Şâkir es-Seyyâb. Beskara: Câmiatu Muhammed Haydar Kulliyyetu’l-Âdâb, Risâlatu Mâcistîr, 2010.
• Süleyman, Mâzin ʻAksem. “Mukârabe nakdiyye li’ş-şiiri’s-Sûrî fî zemeni’s-sevra ve’l-harâp”, en-Nahâr, erişim: 6 Eylül 2022, https://nahar.news/281817.
• Süleyman, Mâzin ʻAksem. Harekiyyetuʻş-şâgilâtiʻl-kiyâniyye muheyminâtun şi‘iriyye fî zemeni’s-sevra veʻl-harb fî Suriye 2011-2018, İstanbul: Muzâyîk liʻd-Dirâsât veʻn-Neşr, 2019.