AŞIRET VE SIYASET İLIŞKISININ GÖMÜLÜ TEORI BAĞLAMINDA ANALIZI: VAN ÖRNEĞI

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 1, 30 - 54, 30.06.2024

Engin Korkmaz

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1308401

Öz

Araştırmanın amacı Van ilinde aşiretsel yapının insan algısındaki yerini ve bunun siyasal tercihlerdeki etkisini ortaya koymaktır. Araştırmanın sorusu “günümüzde Van’da aşiretsel yapıya yaklaşım nasıldır ve bunun oy kullanma tercihleri üzerindeki etkisi nedir?”. Araştırma yarı yapılandırılmış mülakatlara dayalı ve fenomenolojik desenin kullanıldığı nitel bir çalışmadır. Bu çalışmanın verileri, Van ili ve ilçelerinde yaşayan insanlar ve Van merkezdeki siyasi parti yetkilileri ile yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlarla toplanmıştır. Araştırmanın verileri gömülü teorinin prensipleri bağlamında ve her mülakatın sonunda bir analiz yapılmıştır. Çalışmanın neticesinde aşiretsel yapının Van’da görünür bir şey olduğu fakat siyasal tercihlerdeki etkisinin az olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca aşiret algısının Van halkının zihninde canlılığını korumakla birlikte eskisi gibi yoğun bir rağbet görmediği bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak aşiretsel yapı Van sosyolojisi içinde siyaset, kültür, toplumsal bağlamda kısmen etkili olduğu bulgusuna rastlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Van, aşiret, siyaset, oy kullanma davranışı, gömülü teori.

Kaynakça

• Abdulla, Nejat. İmparatorluk Sınır ve Aşiret: Kürdistan ve 1843-1932 Türk-Fars Sınır Çatışması. Çev. M. Aslan, Avesta Yayınları, 2009.
• Aladağ, Celal. Milli Mesele ve Kürdistanda Feodal Aşiret. Almanya: Komkar Matbaası, 1981.
• Arık, Ferhat ve Arık, Işıl Avşar. Grounded Teori Metodolojisi ve Türkiye’de Grounded Teori Çalışmaları.
• Akademik Bakış Dergisi, 58, (2016), 285-309.
• Başusta, Veysel. Diyalektik Materyalizm. Ed. Veysel Erat, Yakup Özkaya, Eemre Savut ve Yahya Demirkanoğlu. Siyaset Bilimi Ansiklopedisi, (136-142), Nobel Yayınları. 2022.
• Beşikçi, İsmail. Doğu Anadolu Düzeni: Sosyo-ekonomik ve Etnik Temeller. Ankara: e.Yayınları, 1969.
• Birks, Melanie, & Mills, Jane. Grounded theory: a practical guide (2. Baskı). London: SAGE, 2015.
• Bitsch, Vera. Qualitative research: A grounded theory example ve evaluation criteria, Journal of Agribusiness, 23(1), (2005), 75-91.
• Bruinessen, Martin Van. Ağa Şeyh Devlet (8.Baskı). Çev. B. Yalkut, Ed. Ömer Laçiner, İletişim Yayınları, 8. Basım, 2013. Bulduklu, Yasin. Eleştirel Çalışmalarda Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Gömülü Kuram, Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi , 1(1), (2019), 1-14.
• Can, Niyazi ve Himmetoğlu, Beyza. “Eğitim Yönetimi Araştırmalarında Gömülü Kuram Deseninin Kullanımına İlişkin Bir Değerlendirme”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7/3 (2021), 1- 20.
• Charmaz, Kathy. Reconstructing grounded theory. Ed. L. Bickman, P. Alasuutari, & J. Brannen, The Sage handbook of social research methods (pp. 461–478). London: Sage, 2008.
• Charmaz, Kathy. Thornberg, R. ve Keane, E. Evolving Grounded Theory and Social Justice Inquiry. The Sage Handbook of Qualitative Research. Fifth Edition, N. K. Denzin and Y. Z. Lincoln (Eds.), SAGE Publications, 2018.
• Charmaz, KConstructing Grounded Theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis. London, UK: Sage Publications.
• Chun Tie, Ylona & Birks, Melania & Francis, Karen. Grounded theory research: A design framework for novice researchers. SAGE Open Medicine, 7, (2019), 1-8. https://doi.org/10.1177/2050312118822
• Cresswell, John W. Qualitative inquiry & research design, Thousand Oaks (Second Edition). CA: Sage Publications, 2007.
• Creswell, John W. Educational Research: Planning, Conducting and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (5th Edition). Boston: Pearson, 2015.
• Çaha, Ömer. Türkiye’de Seçmen Davranışı ve Siyasi Partiler. Ankara: Orion Kitabevi, 2008.
• Engels, Friedrich, Anti dühring, K. Somer (Çev.). Ankara: Sol Yayınları, 1977.
• Glaser, Barney.G.. & Strauss, Anselm. The Discovery of Grounded Theory Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company, 1967.
• Glaser, Barney G. Basics of grounded theory analysis: Emergence vs forcing. Mill Valley, CA: Sociology Press, 1992. Goulding, Christina. Grounded Theory: A Practical Guide For Management. Business And Market Researchers, London: Sage Publications, 2002. Gökalp, Ziya. Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler. Kaynak Yayınları, 3. Basım, 2011.
• Lefebvre, Henri. Modern Dünyada Gündelik Hayat, İstanbul: Metis Yayınları, 1998.
• Jongerden, Joost. Türkiye‟de İskan Sorunu ve Kürtler, Çev. M. Topal, Vate Yayınları, 2007.
• Karadeniz, Sıtkı. Aşiret Sisteminde Dönüşüm -Aşiretin Kentte Aldığı Yeni Şekiller: Batman Örneği. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Malatya, 2012.
• Kıvılcımlı, Hikmet. Diyalektik Materyalizm: Nedir? Nasıl Kullanılır? Ne Değildir?. Derleniş Yayınları, 2000. Korkmaz, Engin. Hakkari’de Aşiret ve Siyaset İlişkisi (1880-2011). Van: Sitav Yayınları, 2018.
• Locke, Karen. Grounded theory in management research. London: SAGE Publications, 2001.
• Jones, Michael & Alony, Irit. “Guiding The Use Of Grounded Theory İn Doctoral Studies An Example From The Australian Film Industry”. International Journal of Doctoral Studies, 6 (N/A), 95-114, 2011.
• Loader, Ian. Policing, Recognition, and Belonging. Annals Of The American Academy Of Political And Social Science 605, (2006), 202-221, 2006.
• Minorsky, Viladimir ve Bios, Thomas. Kürt Milliyetçiliği. Ed. Karahan, H. Akkuş, Çev. N. Uğurlu, Örgün Yayınevi, 2008.
• Nikitine, Basil. (2010). Kürtler. Ed. E. Karahan, H. Akkuş. Çev. N. Uğurlu, Örgün Yayınevi, 2. Basım, 2010.
• Palabıyık Adem. ve Dağ, Umut. Karl Popper Söyleminde “Diyalektik Nedir” Sorunsalı Üzerine Bir Deneme. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2(2), 4 (2013/2) ISSN: 2147-3668.
• Popper, Karl, Açık toplum ve düşmanları. Çev. M. Tunçay ve H. Rızatepe, . cilt 2, Remzi Kitapevi, 1994.
• Seyitoğlu, Faruk. Akademik Bir Disiplin Olarak Gastronominin Konumu: Temellendirilmiş Bir Kuram Çalışması. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Antalya, 2018.
• Sözer, Akif. Göç, toplumsal uyum ve aidiyet. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(28), 418-431, (2019), . https://doi.org/10.35675/befdergi.643948
• Strauss, Anselm and and Corbin, Juliet. Basic of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques. Newbury Park: Sage Publications, 1990.
• Şahin, Hatice. Gömülü Teoride Dijital Teknolojinin Kullanımı. Medya ve Kültür Çalışmalar ve Medya Dergisi, 2(2), (2022), 130-151.
• Özden, Muhammet. Gömülü Kuram. Ed. A. Saban ve A. Ersoy, Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri, (251-283). Ankara: Anı Yayıncılık, 2016.
• Tanyaş, Bahar. Nitel Araştırma Yöntemlerine Giriş: Genel İlkeler ve Psikolojideki Uygulamaları. Eleştirel Psikoloji Derneği, sayı:5, 2014.
• Teke, Bedirhan. Gömülü Teori Yaklaşım Türlerinin Karşılaştırmalı Bir İncelemesi. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), (2023), 190-203.
• Tellefsen, Thomas. & Thomas, Gloria Penn. The Antecedents and Consequences of Organizational and Personal Commitment İn Business Service Relationships, Industrial Marketing Management, 34, (2005), 23-37.
• Torî (M. Kemal Işık. Aşiretten Millet Olma Yapılanmasında Kürtler. Doz Yayınları, 2005.
• Türkdoğan, Orhan. (1998). Güneydoğu Kimliği: Aşiret, Kültür, İnsan. Alfa Yayınları, 2. Basım, 1998.
• Willig, Carla. Introducing Qualitative Research in Psychology: Advetura Theory and Method. Open University Press, 2nd Edition, 2008.