HEMŞİRELERİN PALYATİF BAKIM HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ VE İYİ ÖLÜME YÖNELİK ALGILARI

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 14, 19.12.2020

Nurhan Damak , Azime Karakoç Kumsar

Öz

Amaç: Araştırma, hemşirelerinin ve palyatif bakım hakkındaki bilgi düzeylerini ve iyi ölüme yönelik algılarını belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte gerçekleştirilen araştırma, Şubat - Ağustos 2018 tarihleri arasında, İstanbul’da bir kamu hastanesinde çalışan 237 hemşire ile yürütüldü. Veriler, Tanıtım Formu, Palyatif Bakım Bilgi Testi ve İyi Ölüm Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde, ortalama ve yüzdelik dağılım kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 29.52±6.42 yıl olup; çoğunluğunun kadın (%78.5), lisans mezunu (%70) ve çalışma yılı ortalamasının 7.57±7.45 yıl olduğu belirlendi. Hemşirelerin %83.1’inin palyatif bakım hakkında bilgisi olduğu ve %66’sının bu bilgileri lisans eğitimi sırasında aldıkları saptandı. Hemşirelerin Palyatif Bakım Bilgi Testi genel puan ortalaması 10.37±1.79 ve İyi Ölüm Ölçeği puan ortalaması 54.65±8.03 olarak bulundu.
Sonuç: Hemşirelerin palyatif bakım bilgi düzeylerinin orta ve iyi ölüme yönelik algılarının yüksek olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, iyi ölüm, palyatif bakım

Kaynakça

• 1. Dünya Sağlık Örgütü (WHO). Definition of palliative care. http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/ (Erişim Tarihi: 11 Aralık.2019).
• 2. İnci F, Öz F. Palyatif bakım ve ölüm kaygısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2012;4(2):178-187.
• 3. Uslu F. Ankara il merkezinde jinekolojik onkoloji ünitelerinde çalışan ebe ve hemşirelerin palyatif bakım uygulamalarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2013.
• 4. Elçigil A. Palyatif bakım hemşireliği. Gülhane Tıp Dergisi. 2012;54:329-334.
• 5. Seven A. Hemşirelerin palyatif bakım hakkındaki bilgi düzeyleri ve ölmekte olan hasta bakımına ilişkin tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 2015.
• 6. Filiz NY, Dikmen Y. Yaşam sonu bakım uygulamalarında hasta savunuculuğu. Journal of Human Rhythm. 2017;3(2):95-100.
• 7. Aksu T, Fadıloğlu Ç. İyi ölüm ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2012;29:1-15.
• 8. Birol L. Terminal evredeki hasta bakımı. In: Akdemir N, Birol L. editör. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı, 2.baskı. Ankara: Sistem Ofset; 2005. s. 207-211.
• 9. Ay F, Gençtürk N. Ebe öğrencilerin ölüm, terminal dönem ve palyatif bakım ile ilgili görüşleri: odak grup çalışması. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2013;21(3):164-171.
• 10. Abudari G, Zahreddine H, Hazeim H, Assi MA, Emara S. Knowledge of and attitudes towards palliative care among multinational nurses in Saudi Arabia. International Journal of Palliative Nursing. 2014;20(9):435-441.
• 11. Eskigülek Y. Palyatif bakım hastalarının ve hemşirelerin itibarlı bakıma ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2018.
• 12. Temelli G. Palyatif bakım veren hemşirelerin ölüme ilişkin algısı ve palyatif bakım uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Bolu İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bolu, 2018.
• 13. Schwartz CE, Mazor K, Rogers J, Yunsheng MA, Reed G. Validation of a new measure of concept of a good death. Journal of Palliative Medicine. 2003;6(4):4-7.
• 14. Kozlov E, Reid MC, Marangoz BD. Improving patient knowledge of palliative care: A randomized controlled intervention study. Patient Education and Counseling. 2017;100(5):1007-1011.
• 15. Dunn KS, Otten C, Stephens E. Nursing experience and the care of dying patients. Oncol Nurs Forum. 2005;32:97-104.
• 16. Ho TM, Barbero E, Hidalgo C, Camps C. Spanish nephrology nurses’ views and attitudes towards caring for dying patients. Journal of Renal Care. 2010;36(1):2-8.
• 17. Ay MA. Hemşirelerin ölüm, ölümcül hasta ve ötenaziye ilişkin tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2013.
• 18. Turgay G. Sağlık personelinin palyatif bakıma ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2010.
• 19. Mahon MM, Mc Auley WJ. Oncology nurses' personal understandings about palliative care. Oncology Nursing Forum. 2010;37(3):141-150.
• 20. Yıldızer ÖF, Oğur S. Knowledge and Attitudes of Health Personnel on Palliative Care: Sample of Bitlis Province. Journal of Current Researches on Health. 2018;8(2):411-438.
• 21. İnci F. Hemşirelere uygulanan ölüme ilişkin eğitimin hemşirelerin kaygı, depresyon ve tutumlarına etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2008.
• 22. Karahisar F. Ölümcül hasta, hemşire ve hekimlerin ölüm ve ötenaziye ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 2006.
• 23. Mitchell G, Mc Greevy J, Preshaw DH, Agnelli J, Diamond M. Care home managers’ knowledge of palliative care: A Northern Irish study. International Journal of Palliative Nursing. 2016;22(5):230-235.
• 24. Al Qadire M. Knowledge of palliative care: An online survey. Nurse Education Today. 2014;34(5):714-718.
• 25. Özveren H, Kırca K, Gülnar E, Bora Güneş N. Palyatif bakım dersinin öğrencilerin palyatif bakıma ilişkin bilgisine etkisi. Journal of Academic Research of Nursing. 2018;24(2):100-107.
• 26. Proctor M, Grealish L, Coates M, Sears P. Nurse’s knowledge of palliative care in the Australian Capital Territory. Int J Palliat Nurs. 2000;6(9):421-428.
• 27. Knapp CA, Madden V, Wang H, Kassing K, Curtis C, Sloyer P, Shenkman EA. Paediatric nurses' knowledge of palliative care in Florida: A quantitative study. Int J Palliat Nurs. 2009;15(9):432-439.
• 28. Kim S, Hwang WJ. Palliative care for those with heart failure: nurses' knowledge, attitude, and preparedness to practice. European Journal Cardiovascular Nursing. 2014;13(2):124-133.
• 29. Çevik B. Hemşirelerin ölüme ve ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumları ve deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2010.
• 30. Mc Callum A, Mc Conigley R. Nurses’ perceptions of caring for dying patients in an open critical care unit: A descriptive exploratory study. International Journal of Palliative Nursing. 2013;19(1):25-30.
• 31. Ceyhan Ö, Özen B, Zincir H, Şimşek N, Başaran M. How intensive care nurses perceive good death. Journal Death Studies. 2018;42(10):667-672.
• 32. Badır A, Topçu İ, Türkmen E, Göktepe N, Miral M, Ersoy N, Akın N. Turkish critical care nurses' views on endof-life decision making and practices. Nursing In Critical Care. 2016;21(6):334-342.
• 33. Libo-On ILM, Nashwan AJ. Oncology nurses' perceptions of end-of-life care in a tertiary cancer centre in Qatar. International Journal of Palliative Nursing. 2017;23(2):66-73.