ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ORTOREKSİYA NERVOZANIN SAPTANMASI

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 46 - 60, 30.09.2021

Gökhan Dege , M. Emel Alphan

Öz

Amaç: Bu çalışma, Trakya Üniversitesi’nde öğrenim gören Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğrencilerinde ortoreksiya nervoza (ON) eğiliminin, cinsiyet, yaş ve beden kütle indeksi (BKİ) değişkenlerine göre değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Çalışmaya birinci öğrenimde eğitim gören toplam 125 öğrenci (19 erkek, 106 kadın) katılmıştır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından “anket yöntemi” kullanılarak, katılımcılarla yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Katılımcıların sosyo- demografik özellikleri (cinsiyet, yaş, kalınan yer vb.) belirlenmiş ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Ayrıca, yeme bozukluklarının değerlendirilmesi için “Yeme Tutum Testi (EAT-40)”, ON’nin tanımlanabilmesi için “ORTO-15” testi ve obsesif belirtilerin değerlendirilmesi için ise “Obsesif Belirti Testi” kullanılmıştır.
Bulgular: Erkek bireylerin EAT-40 puanı kadın bireylerden yüksek bulunurken, kadın bireylerin ise ORTO-15 puanı ve obsesif puanı erkeklerden yüksek bulunmuştur (p>0.05). Hem erkek hem kadın bireylerin çoğunluğu (sırasıyla %94,7 ve %93,4) EAT-40 değerlendirmesine göre düşük risk grubundadır. Erkeklerin %73,7’sinin, kadınların ise %56,6’sının ortorektik olduğu saptanmıştır. Yaş gruplarına göre yapılan analizlerde obsesif puanının istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır (p<0.05). Ölçekler ile yapılan korelasyon analizinde, EAT-40 puanı ve ORTO-15, ORTO-15 ve obsesif puanı arasında negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (p<0.05).
Sonuç: Sonuç olarak, ON ve ilişkili faktörlerin değerlendirildiği daha geniş kapsamlı çalışmaların yapılması yararlı olacaktır

Anahtar Kelimeler

Obsesif belirti, ortoreksiya nervoza, üniversite öğrencileri, yeme puanı

DETERMINATION OF ORTHOREXIA NERVOZA IN UNIVERSITY STUDENTS

Öz

Objective: This study was conducted in order to evaluate orthorexia nervosa (ON) tendency of the students of the Department of Nutrition and Dietetics studying at Trakya University according to the variables of gender, age and body mass index (BMI).
Method: A total of 125 students (19 males, 106 females) studying in daytime education participated in the study. The research data were collected by the researcher using the "questionnaire method", by interviewing the participants face to face. Socio-demographic characteristics (gender, age, place of residence, etc.) of the participants were determined and their anthropometric measurements were taken. In addition, "Eating Attitude Test (EAT-40)" was used to evaluate eating disorders, "ORTO-15" test to define ON and "Maudsley Obsessive Compulsive Inventory" to evaluate obsessive symptoms.
Results: It was determined that male individuals had higher EAT-40 scores than females, while females' ORTO-15 scores and obsessive scores were higher than males (p> 0.05). The majority of both males and females (94.7% and 93.4%, respectively) were in the low risk group according to the EAT-40 assessment. It was found that 73.7% of men and 56.6% of women were orthorexic. In the analyzes performed according to age groups, it was found that there was a statistically significant difference in the obsessive score (p <0.05). In the correlation analysis performed with the scales, a statistically significant negative correlation was found between the EAT-40 score and the ORTO-15, ORTO-15 and obsessive score (p <0.05).
Conclusion: In conclusion, it will be beneficial to conduct more comprehensive studies evaluating ON and related factors.

Anahtar Kelimeler

Eating score, orthorexia nervosa, obsessive symptom, university students

Kaynakça

• Baysal, A., Aksoy. M, Besler T. Bozkurt, N, Keçecioğlu. S, Mercanlıgil SM, Kutluay- Merdol T, Pekcan G, Yıldız E. 2008 ; Diyet el kitabı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
• Baysal, A. Beslenme, 2011; Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
• Ünalan, D., Öztop, Elmalı, F. Öztürk, A., Konak. D, Pırlak. B. Bir Grup Sağlık Yüksekokulu Öğrencisinin Yeme Tutumları ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2011;16 (2); 75-110.
• Vardar, E., & Erzengin. M. Ergenlerde Yeme Bozuklarının Yaygınlığı ve Psikiyatrik Eş Tanıları İki Aşamalı Toplum Merkezli Bir Çalışma, Türk Psikiyatri Dergisi, 2011; 22(4); 205-212.
• Kazkondu, İ. Üniversite Öğrencilerinde Ortoreksiya Nervoza (Sağlıklı Beslenme Takıntısı) Belirtilerinin İncelenmesi (Tez). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2010.
• Bratman, S., Knight, D. Health Food Junkies orthorexia nervosa in overcoming the Obsession with Healthful Eating, Broadway Books, Newyork. 2004.
• Cartwright, M.M. Eating disorder emergencies: understanding the medical complexities of the hospitalized eating disordered patient, Crit Care Nurs Clin North America, 2004;16(4); 515-30.
• Bagci, Bosi., AT, Camur., D, Guler. C. Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine, Ankara, Turkey, Appetite, 2007; 49(3); 661-665.
• Zarifoğlu, B. Farklı fakültelerdeki üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza görülme sıklığı ile yeme tutum davranışları ve beden algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2019.
• Sünbül, Ş. Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu ve ortoreksiya nervoza eğilimlerinin belirlenmesi (Tez). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2019.
• Karadayı, Ü. Ortoreksiya ve bozuk yeme tutumlarının beden imgesi, sağlık kaygısı ve obsesif inançlarla ilişkisinin incelenmesi (Tez). T.C. Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2020
• Sümengen, M. Üniversite öğrencilerinde yeme davranışları ve ortoreksiya nervoza ilişkisi (Tez). Bahçeşehir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2020
• Yılmaz, H. Obsesif kompulsif bozukluk tanısı ile izlenen hastalarda ortoreksiya nevroza (Tez). Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi. 2020.
• Pekcan, G. Beslenme durumunun saptanması. Baysal A, Aksoy M, Besler T, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Mercanlıgil SM, Kutluay-Merdol T, Pekcan G, Yıldız E. Diyet el kitabı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 2008
• WHO expert consultation. Appropriate body-mass index for Asian populations and its implications for policy and intervention strategies. The Lancet, 2004; 363; 157-163.
• Talwar, P. Factorial Analysis of The Eating Attitude Test (EAT-40) among a group of Malaysian University Students, The Malaysian Journal of Psychiatry, 2011; 20 (2); 1-19.
• Altuğ, A., Elal, G., Slade, P., Tekcan, A. The Eating Attitudes Test (EAT) in Turkish university students: relationship with sociodemographic, social and individual variables, Eating and weight disorders, 2000; 5(3); 152-160.
• Şanlıer, N., Yassıbaş, E., Bilici, S., Şahin, G., Çelik, B. Does the rise in eating disorders lead to increasing risk of orthorexia nervosa? Correlations with gender, education, and body mass index, Ecol Food Nutrition, 2016; 55(3); 266-278.
• Kadıoğlu, M., Ergün, A. Üniversite Öğrencilerinin Yeme Tutumu, Öz-Etkililik ve Etkileyen Faktörler. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 5 (2), 96-104.
• Hodgson, RJ., Rachman, S. Obsessional-compulsive complaints, Behavior Research and Therapy, 1977; 15; 389-395.
• Erol, A., Toprak, G., Yazıcı, F. Üniversite öğrencisi kadınlarda yeme bozukluğu ve genel psikolojik belirtileri yordayan etkenler, Türk Psikiyatri Dergisi, 2002; 13(1); 48- 57.
• Baş, Y. Diyetisyenlerde sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya nervoza) ve yeme tutumlarının saptanması (Tez). Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2014
• Arusoğlu, G., Kabakçi, E., Köksal, G., Merdol, TK. Orthorexia nervosa and adaptation of ORTO-11 into Turkish, Türk Psikiyatri Dergisi, 2006; 19(1); 1-9.
• Yılmaz, B. Ankara Üniversitesi’ndeki öğrencilerin beslenme durumları, fiziksel aktiviteleri, beden kütle indeksleri ve kan lipitleri arasındaki ilişkiler (Tez). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2007
• Turkish Health Minister. Hacettepe University Faculty of Health Sciences, Department of Nutrition and Dietetics, Ankara Numune Training and Research Hospital. Turkey Nutrition and Health Survey. Evaluation of Nutritional Status and Habits Result Report. Ministry of Health Publication No: 931, Ankara. 2014
• Özgenoğlu, A., & Dege, G. Üniversite gençliğinde yeme bozukluğunun yordayıcıları olarak benlik saygısı ve beslenme eğitiminin ortoreksiya nervoza gelişmesi üzerine etkisi. Bozok Tıp Dergisi, 2015; 5(3), 5-14.