Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Metabolik Sendrom Risk Faktörlerinden Obezite ve Hipertansiyon Sıklığının Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 29 - 38, 15.04.2022

Pinar Arpacı , Özgül Balcı Zeynep Korkmaz

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1008769

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin metabolik sendrom risk faktörlerinden obezite ve hipertansiyon sıklığının değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki araştırma, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencileri ile yapıldı. Örneklem seçimine gidilmeyip araştırmaya katılmayı kabul eden ve veri toplama zamanında okulda bulunan 205 öğrenci ile araştırma yürütüldü. Araştırmada veriler, sosyodemografik soru formu ile toplanarak öğrencilerin bel çevresi, boy, kilo ve kan basıncı ölçümleri yapıldı. Araştırma verileri bilgisayar ortamında değerlendirildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 20,4±3,23 olup, %73,2’si kadındır. Öğrencilerin %51,2’si 2. sınıf, %42’si İlk ve Acil Yardım bölümündendi. Öğrencilerin %64,9’u sağlık durumunu iyi olarak ifade etti. Katılan öğrencilerin %11,7’sinin sistolik kan basıncı 130 mmHg ve üzeri, %20’sinin beden kitle indekslerinin 25-29,9 kg/m2 (fazla kilolu), bel çevresi ortalaması 74,01 cm olduğu ve %21’nin daha önce diyet uyguladığı belirlendi.
Sonuç: Öğrencilerin bel çevresi, sistolik ve diyastolik kan basıncı ile cinsiyet faktörü arasında arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu. Genç yetişkin sağlığı açısından obezite ve hipertansiyon değerlendirilmeleri gerekmektedir. Kardiyovasküler mortalite ve morbiditede önemli etkileri bulunan metabolik sendrom açısından öğrencilerin bilgilendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metabolik sendrom, hipertansiyon, obezite, öğrenci

Assesment of Obesity and Hypertension Constant From Metabolic Syndrome Risk Factors in Vocational School Of Health Services

Öz

Aim: In this study, it was aimed to evaluate the metabolic syndrome risk factors of obesity and hypertension frequency of Health Service Vocational School students.
Materials and Methods: This study which is descriptive and crosssectional was conducted with Manisa Celal Bayar University Health Services Vocational School students. A survey was conducted with 205 students in the school at the time of data collection who accepted to participate in the survey without going through sample selection. The data were collected in the study with sociodemographic question form, and measurements of the waist circumference and blood pressure of the students were made. The research data were evaluated in the computer environment.
Results: The average age of the students participating in the research was 20.4±3.23 and 73.2% of them were women. 51.2% of the students were in the 2nd grade, and 42% were in the First and Emergency Aid section. 64.9% of the students expressed their health condition as good. It was determined that 11.7% of the participating students had a systolic blood pressure of 130 mmHg and above, an average waist circumference of 74.01 cm, 20% had body mass indexes of 25-29.9 kg/m2 (over weight), and 21% had previously applied diet.

Conclusion: A statistically significant difference was found between students’ waist circumference, systolic and diastolic blood pressure and gender factor. Obesity and hypertension need to be assessed for young adult health. It is thought that students should be informed about the metabolic syndrome which has important effects on cardiovascular mortality and morbidity.

Anahtar Kelimeler

Hypertension, metabolic syndrome, obesity, student

Kaynakça

• 1. Metabolik Sendrom Kılavuzu. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. 2009. Ankara, Tuna Matbaacılık, 8-11.
• 2. Alpert MA, Hashimi MW. Obesity and the heart. The American Journal of the Medical Sciences. 1993;306(2):117-123. https://doi.org/10.1097/00000441-199308000-00011
• 3. İslamoğlu Y, Koplay M, Sunay S. Açıkel M. Obezite ve metabolik sendrom. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2008;6(3):168-174.
• 4. Janssen I, Katzmarzyk PT, Ross R. Body mass index, waist circumference, and healt risk: Evidence in support of current National Institutes of Helath guidelines. Arch Intern Med. 2002;14(18):2074-9. doi:10.1001/archinte.162.18.2074
• 5. Yazıcıoğlu Y. Türkiye Sağlık Araştırması 2019 Raporu. Bilgi Dağıtım Grup Başkanlığı) (https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkey-Health-Survey-22019-3361 (Erişim Tarihi: 10.03.2021).
• 6. Circumference, WHO Waist. Waist-Hip Ratio Report of a WHO Expert Consultation. Data WLCiP, editor, 2008. https://www.who.int/publications/i/item/9789241501491 (Erişim Tarihi: 03.03.2021).
• 7. Brown CD, Higgins M, Donato KA, Rohde FC, Garrison R, Obarzanek E, et al. Body mass index and the prevalence of hypertension and dyslipidemia. Obesity Research. 2000;8(9):605-619. doi:10.1038/oby.2000.79
• 8. Lu Y, Hajifathalian K, Ezzati M, Woodward M, Rimm EB, Danaei G. The Global Burden of Metabolic Risk Factors for Chronic Diseases Collaborating Group (BMI-mediated Effects). Metabolic mediators of the effects of body-mass-index, overweight, and obesity on coronary heart disease and stroke: A pooled analysis of 97 prospective cohorts with 1.8 million participants. Lancet. 2014;383(9921):970-983. doi:10.1016/S0140-6736(13)61836-X
• 9. Bilgin D. Yetişkin bireylerde kardiyometabolik riskin tanımlanmasında diyetsel faktörler, visceral adiposity (VAI) ve a body shape ındex (ABSI). Yüksek Lisans Tezi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.
• 10. Cho E, Manson JE, Stampfer MJ, Solomon CG, Colditz GA, Speizer FE, et al. A prospective study of obesity and risk of coronary heart disease among diabetic women. Diabetescare. 2002;(25)7:1142-1148. doi:10.2337/diacare.25.7.1142
• 11. Aso Y, Matsumoto S, Fujiwara Y, Tayama K, Inukai T, Takemura Y. Impaired fibrinolytic compensation for hypercoagulability in obese patients with type 2 diabetes: Association with increased plasminogen activator inhibitor-1. Metabolism-Clinical and Experimental. 2002;51(4):471-476. doi:10.1053/meta.2002.31334
• 12. Onat A, Keleş İ, Çetinkaya A, Başar Ö, Yıldırım B, Erer B ve ark. On yıllık TEKHARF çalışması verilerine göre Türk erişkinlerinde koroner kökenli ölüm ve olayların prevalansı yüksek. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2001;29(1):8-19.
• 13. Gillum RF, Sempos CT. Ethnic variation in validity of classification of overweight and obesity using self-reported weight and height in American women and men: the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Nutrition Journal. 2005;4(1):1-8. doi:10.1186/1475-2891-4-27
• 14. Drøyvold WB, Midthjell K, Nilsen TIL, Holmen J. Change in body mass index and its impact on blood pressure: a prospective population study. International journal of obesity. 2005;29(6):650-655. doi:10.1038/sj.ijo.0802944
• 15. Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, Cushman WC, Green LA, Izzı JL, et al. National Heart, Lung, and Blood Institute Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure; National High Blood Pressure Education Program Coordinating Committee. The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure: the JNC 7 report. JAMA. 2003;289:2560-2572. doi:10.1001/jama.289.19.2560
• 16. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon. Ankara:Türk Nefroloji Derneği Yayınları. T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu, 2019.
• 17. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Whelton PK, He J. Worldwide prevalence of hypertension: A systematic review. Journal of Hypertension. 2004;22(1):11-19. doi: 10.1097/00004872-200401000-00003
• 18. Ergün A, Erten SF. Öğrencilerde vücut kitle indeksi ve bel çevresi değerlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2004;57(2):57-61.
• 19. Yıldırım İ, Yıldırım Y, Işık Ö, Karagöz Ş, Ersöz Y, Doğan İ. Üniversite öğrencilerinde farklı ölçüm yöntemlerine göre obezite prevalansı. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (İÜBESBD). 2017;4(2):2 0-33.
• 20. Akturan S, Gümüş B, Özer Ö, Balandız H, Erenler AK. TÜİK verilerine göre Türkiye’de 2009 ve 2016 yılları arasındaki ölüm oranları ve nedenleri. Konuralp Medical Journal. 2019;11(1):9-16. https://doi.org/10.18521/ktd.506407
• 21. Öcalan D, Ceylantekin Y, Kunduracılar Z, Doğan T. Üniversite Öğrencilerinde beden kitle indeksi, tükenmişlik düzeyi ve iyilik hâli arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Diyab Obez 2020;3:270-278. doi:10.25048/tudod.685181
• 22. Ural D, Kılıçkap M, Göksülük H, Karaaslan D, Kayıkçıoğlu M, Özer N. Türkiye’de obezite sıklığı ve bel çevresi verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu. Türk Kardiyol Dern Ars 2018;46(7):577-590.
• 23. Devrim A, Bilgiç P. Sağlığa ilişkin risklerin değerlendirilmesinde vücut kütle indeksinin kullanımı yeterli midir? Bozok Tıp Derg 2019;9(1):144-151. https://doi.org/10.16919/bozoktip.379099
• 24. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2010-2014). Kuban Matbaacılık Yayıncılık;Ankara, 2010.
• 25. Dinc G, Saatli G, Baydur H, Ozcan C. Hypertansion and overweight among Turkish adolescents in a city in Aegean region of Turkey: A strong relationship in a population with a relatively low prevalence of overweight. Anadolu Kardiyol Derg. 2009;9(6):450-456.
• 26. Oğuz S, Erguvan B, Ünal G, Bayrak B, Çamcı G. Üniversite öğrencilerinde kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyinin belirlenmesi. MN Kardiyoloji. 2019;26(3):184-191.
• 27. Aydoğan Arslan S, Daşkapan, Çakır B. Üniversite öğrencilerinin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF PrevMedBull. 2016;15(3):171-180. doi:10.5455/pmb.1-1436432564