Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri: Kesitsel Bir Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 388 - 402, 30.12.2023

Ayla Güllü , Hasan Yücel , Leyla İşbilir , Süheyla Aslan

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1203321

Öz

Amaç: Üniversite öğrencilerinin çoğunun sağlıklarını olumsuz yönde etkileyebilecek olan yaygın durumlar mevcuttur. Aynı zamanda, ilerde sağlık hizmeti verecek olan bireylerin toplumun beklentilerini yerine getirebilmesi, toplumun sağlıkla ilgili sonuçlarını iyileştirmesi ve topluma örnek oluşturması açısından sağlık okuryazarlığı düzeylerinin yüksek olması beklenmektedir. Bu çalışmada, sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören lisans öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma Eylül- Kasım 2022 tarihleri arasında 296 öğrenci ile kesitsel olarak tamamlandı. Veriler bir sosyal medya uygulaması üzerinden çevrimiçi anket aracılığıyla toplandı. Verilerin analizinde t testi, tek yönlü ANOVA, post-hoc bonferroni, kruskal wallis, Tamhane’s T2, spearman korelasyon analizi uygulandı.
Bulgular: Öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin, toplam ölçek puanına göre 106,54±15,75 puanla “yeterli” olduğu bulundu. Kadın öğrencilerin puanları erkek öğrencilere oranla daha yüksek olduğu görüldü (t= 3,846, p= 0,000). Dördüncü sınıftaki öğrencilerin puanları diğer bütün alt sınıflara göre anlamlı olarak daha yüksekti (F=7,028, p=0,000). Kendine ait bilgisayarı olduğunu belirten öğrencilerin olmayanlara göre (t=2,277, p=0,023), internet erişimi olan öğrencilerin olmayanlara göre ölçek puanları anlamlı olarak daha yüksek bulundu (t=2,145, p=0,033). Teknolojik yeterli olma durumu ile ölçek puanı arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki görüldü (r=.214, p=0,000). Hemşirelik bölümündeki öğrencilerin ölçek puanları diğer bölümlerdekilere göre anlamlı olarak daha düşük bulundu (F=15,315, p=0,000).
Sonuç: Bu çalışmada, Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin yeterli olduğu saptanmıştır. Sağlık okuryazarlığı düzeyini daha üst seviyelere taşımak adına eğitimciler öğrencilere liderlik edebilir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, sağlık okuryazarlığı, sağlıkla ilgili bölümler, üniversite öğrencileri

Destekleyen Kurum

Destekleyici kurum yoktur.

Proje Numarası

Yoktur.

Teşekkür

Çalışmaya katılan tüm öğrencilere teşekkür ederiz.

Health Literacy Levels of Faculty of Health Sciences Students: A Cross-sectional Study

Öz

Aim: There are common conditions that can negatively affect the health of most college students. At the same time, individuals who will provide health services in the future are expected to have high levels of health literacy in order to fulfill the expectations of society, improve the health outcomes of society and set an example for society. In this study, it was aimed to determine the health literacy levels of undergraduate students studying at the faculty of health sciences.
Methods: The study was completed cross-sectionally with 296 students between September and November 2022. Data were collected through an online survey via a social media application. In the analysis of the data, t test, one-way ANOVA, post-hoc bonferroni, kruskal wallis, Tamhane's T2, spearman correlation analysis were used.
Results: The health literacy level of the students was found to be “adequate” with a score of 106.54±15.75 according to the total scale score. The scores of female students were higher than male students (t= 3.846, p= 0.000). The scores of the students in the 4th grade were significantly higher than in all other subclasses (F=7.028, p=0.000). The scale scores of the students who stated that they had their own computer were found to be significantly higher than those who did not have a computer (t=2.277, p=0.023), and the students who had internet access had significantly higher scores than those who did not (t=2.145, p=0.033). A positive and significant correlation was found between technological competence and scale score (r=.214, p=0.000). The scale scores of the students in the nursing department were found to be significantly lower than in the other departments (F=15.315, p=0.000).
Conclusion: In this study, it was determined that the health literacy levels of the students of the Faculty of Health Sciences were sufficient. Educators can lead students to improve the level of health literacy.

Anahtar Kelimeler

Health, health literacy, health related departments, university students.

Proje Numarası

Yoktur.

Kaynakça

• Nutbeam D, Lloyd JE. Understanding and responding to health literacy as a social determinant of health. Annual Review of Public Health. 2021;42(1):159-173. doi:10.1146/annurev-publhealth-090419-102529
• Chen X, Hay JL, Waters EA, Kiviniemi MT, Biddle C, Schofield E, Li Y, Kaphingst K, Orom H. Health literacy and use and trust in health information. Journal of Health Communication. 2018;23(8):724-734. doi:10.1080/10810730.2018.1511658
• Nielsen-Bohlman L, Panzer AM, Kindig DA. Health Literacy. National Academies Press; 2004. doi: 10.17226/10883
• Liu C, Wang D, Liu C, Jiang J, Wang X, Chen H, Ju X, Zhang X. What is the meaning of health literacy? A systematic review and qualitative synthesis. Family Medicine and Community Health. 2020; 8(2), e000351.doi:10.1136/fmch-2020-000351
• Speros C. Health literacy: concept analysis. JAN. 2005:50(6), 633–640. doi:10.1111/j.1365-2648.2005.03448.x
• Ertuğrul B, Albayrak S. Sağlık Okuryazarlık düzeyini belirlemede kullanılabilecek bazı ölçekler. Sağlık ve Toplum. 2020;30 (2): 16-22.
• Liu H, Zeng H, Shen Y, Zhang F, Sharma M, Lai W, Zhao Y, Tao G, Yuan J, Zhao Y. Assessment tools for health literacy among the general population: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2018;15(8):1711. doi:10.3390/ijerph15081711
• Rababah JA, Al-Hammouri MM, Drew BL, Aldalaykeh M. Health literacy: exploring disparities among college students. BMC Public Health. 2019;19(1):1401. doi:10.1186/s12889-019-7781-2
• Rueda‐Medina B, Gómez‐Urquiza JL, Tapia‐Haro R, Casas-Barragán A, Aguilar-Ferrándiz ME, Correa-Rodríguez M. Assessing health science students’ health literacy and its association with health behaviours. Health & Social Care in the Community. 2020;28(6):2134–2139. doi:10.1111/hsc.13024
• Uysal N, Yıldız G. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. BAUN Sağ Bil Derg. 2021;10 (1): 43-48.
• Çelikkanat Ş. Çukurova Üniversitesi ebelik bölümü öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyinin belirlenmesi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal.2020;6(27): 10-15.
• Yılmaz S, Günal AM. Bir vakıf üniversitesi’nin sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde sağlık okuryazarlığıdüzeyi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020;23(4):547-560.
• Juvinyà-Canal D, Suñer-Soler R, Porquet AB, Vernay M, Blanchard H, Bertran-Noguer C. Health literacy among health and social care university students. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(7):2273. doi:10.3390/ijerph17072273
• Aras Z, Bayık Temel A. Sağlık okuryazarlığı ölçeği’nin türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi. F.N. Hem. Derg. 2017; 25(2): 85-94.
• Ergün S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı. Kocaeli Tıp Dergisi. 2017;6 (3): 1-6.
• Çelik S, İstek Z, Kızkın A, Yiğit MC, Kaçan H. Üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi: Bartın Üniversitesi örneği. IGUSABDER. 2021;(15):593-605.
• Güven DY, Bulut H, Öztürk S. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi/Examining the Health Literacy Levels of Health Sciences Faculty Students. Journal of History Culture and Art Research. 2018; 7(2):400-409.
• Şahinöz T, Şahinöz S, Kıvanç A. Üniversite son sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.2018; 7(3): 71-79.
• Sarhan MBA, Fujii Y, Kiriya J, Fujiya R, Giacaman R, Kitamura A, Jimba M. Exploring health literacy and its associated factors among Palestinian university students: a cross-sectional study. Health Promotion International. 2020;36(3):854-865. doi:10.1093/heapro/daaa089
• Bánfai-Csonka H, Bánfai B, Jeges S, Betlehem J. Understanding health literacy among university health science students of different nationalities. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022;19(18):11758. doi:10.3390/ijerph191811758
• Mullan J, Burns P, Weston K, McLennan P, Rich W, Crowther S, Mansfield K, Dixon R, Moselen E, Osborne RH. Health literacy amongst health professional university students: A study using the health literacy questionnaire. Education Sciences. 2017;7(2):54. doi:10.3390/educsci7020054
• Kendir C, Akkaya K, Arslantaş İ, Kartal M. Health Literacy of Students who applied to Medical and Nursing Faculty in Dokuz Eylul University. TJFMPC. 2017;11(3): 144-151. doi:10.21763/tjfmpc.336167
• Ayaz Alkaya S, Terzi H. Investigation of health literacy and affecting factors of nursing students. Nurse Education in Practice. 2019;34:31–35. doi:10.1016/j.nepr.2018.10.009
• Lee HY, Jin SW, Henning-Smith C, Lee J, Lee J. Role of health literacy in health-related ınformation-seeking behavior online: Cross-sectional study. J. Med. Internet Res. 2021;23(1):e14088. doi:10.2196/14088
• Ozen N, Bal Ozkaptan B, Coskun S, Terzioglu F. Health literacy of nursing students and its effective factors. Nurs Forum. 2019; 54(3): 396–402. doi:10.1111/nuf.12346