Accessibility of university websites in Türkiye: An evaluation using website content accessibility guidelines

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 65 - 75, 31.12.2023

Sinem Mizanalı , Halise Şerefoğlu Henkoğlu

https://doi.org/10.47542/sauied.1247427

Öz

Aim: Nowadays, when there is significant progress in different areas of life, especially in access to information resources, due to the development of web technologies, it is essential to design accessible websites, which have become the primary environment for individuals to access information and services offered by institutions. This study aims to reveal the current situation regarding the accessibility of university websites in Türkiye.

Method: In this study, designed in a descriptive/survey model, based on the Web Content Accessibility Guidelines [WCAG] 2.1, 205 university websites in Türkiye and actively continuing their education activities in the 2020-2021 academic year were evaluated using WAVE and Evaluated using Mobile-Friendly tools.

Findings: The majority of the websites have contrast errors that significantly affect web accessibility. It is seen that the most common accessibility problems found on university websites are empty link, linked image missing alternative text, missing alternative text, missing form label and empty button. However, the results also show that the majority of the university websites are mobile compatible.

Results: It reveals that none of the university websites evaluated passed Level A, the lowest level of accessibility

Anahtar Kelimeler

Web accessibility, University websites, Web content accessibility guidelines, Mobile compatibility, Mobile accessibility

Türkiye’deki üniversite web sitelerinin erişilebilirliği: Web içeriği erişilebilirlik kılavuzu kapsamında bir değerlendirme

Öz

Amaç: Web teknolojilerinin gelişimine bağlı olarak yaşamın farklı alanlarında özellikle de bilgi kaynaklarına erişim konusunda önemli bir ilerlemenin yaşandığı günümüzde, bireylerin kurumlarca sunulan bilgi ve hizmetlere erişiminde birincil ortam haline gelen web sitelerinin erişilebilir olarak tasarlanması oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki üniversite web sitelerinin erişilebilirliklerine ilişkin mevcut durumu ortaya koymaktır.

Yöntem: Betimsel/tarama modelinde tasarlanan bu çalışmada Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu (Web Content Accessibility Guidelines [WCAG]) 2.1 temel alınarak, Türkiye’de bulunan ve 2020-2021 eğitim-öğretim yılında aktif olarak eğitim-öğretim faaliyetlerine devam eden 205 üniversite web sitesi WAVE ve Mobile-Friendly araçları kullanılarak değerlendirilmiştir.

Bulgular: Web sitelerinin çok büyük bir kısmında web erişilebilirliğini önemli ölçüde etkileyen kontrast hataları mevcuttur. Üniversite web sitelerinde en sık karşılaşılan erişilebilirlik problemlerinin; boş link/bağlantı, bağlantılı resimde ve metinsel olmayan içeriklerde alternatif metin eksikliği, form etiketi eksikliği ve boş düğme olduğu görülmektedir. Çalışmada elde edilen bir diğer sonuç; çalışma grubunda yer alan üniversite web sitelerinin büyük bir çoğunluğunun mobil uyumlu olduğudur.

Sonuç: Değerlendirilen üniversite web sitelerinin hiçbirinin en düşük erişilebilirlik seviyesi olan A Düzeyini geçemediğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Web erişilebilirliği, Üniversite web sitesi, Web içeriği erişilebilirlik kılavuzu, Mobil uyumluluk, Mobil erişilebilirlik

Kaynakça

• Abascal, J., Arrue, M. ve Valencia, X. (2019). Tools for Web Accessibility Evaluation. Y. Yesilada ve S. Harper (Ed.), Web Accessibility içinde (s. 479-503): Springer, London.
• Acosta-Vargas, P., Luján-Mora, S., Acosta, T. ve Salvador-Ullauri, L. (2018). Toward a Combined Method for Evaluation of Web Accessibility. Proceedings of the International Conference on Information Technology & Systems (ICITS 2018).
• Acosta-Vargas, P., Luján-Mora, S. ve Salvador-Ullauri, L. (2016). Evaluation of the web accessibility of higher-education websites. 15th International Conference on Information Technology Based Higher Education and Training (ITHET), Istanbul, Turkey.
• Acosta Vargas, P., Acosta, T. ve Luján-Mora, S. (2018). Challenges to Assess Accessibility in Higher Education Websites: A Comparative Study of Latin America Universities (dataset). IEEE Access, 6. doi: 10.1109/ACCESS.2018.2848978
• Adepoju, S. A. ve Shehu, I. S. (2014). Usability Evaluation of Academic Websites Using Automated Tools. 3rd International Conference on User Science and Engineering (i-USEr), Shah Alam, Malaysia.
• Ahmi, A. ve Mohamad, R. (2015). Web Accessibility of the Malaysian Public University Websites. International Conference on E-Commerce, Kuching, Sarawak, Malaysia.
• Ahmi, A. ve Mohamad, R. (2016). Evaluating accessibility of Malaysian public universities websites using achecker and wave. Journal of ICT, 15(2), 193-214. doi: 10.2139/ssrn.3550314
• Akgül, Y. (2018). Web accessibility of moocs for elderly students: The case of Turkey. Journal of Life Economics, 5(4), 141-150.
• Akgül, Y. (2020). Accessibility, usability, quality performance, and readability evaluation of university websites of Turkey: a comparative study of state and private universities. Universal Access in the Information Society.
• Aksoy, E. ve Şengel, E. (2018). Eğitim internete göç ederken özel gereksinimli bireyleri geride mi biraktik? Uludağ Üniversitesi erişilebilirlik değerlendirmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 561-588.
• Al-Khalifa, H. (2012). WCAG 2.0 Semi-automatic Accessibility Evaluation System: Design and Implementation. Computer and Information Sciences, 5(6), 73-87.
• Al-Khalifa, H., Baazeem, I. ve Alamer, R. (2017). Revisting the accessibility of Saudi Arabia government websites. Universal Access in the Information Society, 16, 1027-1039.
• Alahmadi, T. ve Drew, S. (2017). Accessibility evaluation of top-ranking university websites in world, oceania, and arab categories for home, admission, and course description webpages. Journal of Open, Flexible and Distance Learning,, 21(1), 7-24.
• Altuntaş, Z. (2020). Web Siteleri Için Birleşik Web Erişilebilirlik Değerlendirme Çerçevesi Önerisi [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Aslantürk, M. (2021). Türkiye'deki Bakanlık İnternet Sitelerinin Erişilebilirliği: Wcag 2.1 Kullanılarak Bir Değerlendirme [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Ataç, S., Beyazgül, G. ve Cengiz, Ç. (2020). URAP dünya siralamasinda yer alan Türk üniversitelerinin kurumsal web sitelerinin erişilebilirlik açisindan incelenmesi. İzmir Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 121-132.
• Atlas, M. (2018). İstatistik - Ortalamalar, Değişkenlik ve Dağılma Ölçüleri. A. Özmen ve B. F. Şeniş (Eds.), Baazeem, I. S. ve Al-Khalifa, H. S. (2015). Advancements in Web Accessibility Evaluation Methods: How Far Are We? Proceedings of the 17th International
• Conference on Information Integration and Web-based Applications & Services, Brussels Belgium.
• Ballantyne, M., Jha, A., Jacobsen, A., Hawker, J. S. ve El-Glaly, Y. N. (2018). Study of Accessibility Guidelines of Mobile Applications. MUM 2018: Proceedings of the 17th International Conference on Mobile and Ubiquitous Multimedia, Cairo, Egypt.
• Baowaly, M. K. ve Bhuiyan, M. (2012). Accessibility Analysis and Evaluation of Bangladesh Government Websites. International Conference on Informatics, Electronics & Vision (ICIEV), Dhaka.
• Brajnik, G. (2008). A Comparative Test of Web Accessibility Evaluation Methods. The 10th International ACM SIGACCESS Conference on Computers and Accessibility, Canada.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler Için Veri Analizi El Kitabı (Vol. 24.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, T. (2014). Web sitelerinin erişilebilirlik değerlendirmesi: Ege Üniversitesi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 28, 429-443.
• Engelliler Hakkında Kanun. (2005). Resmi Gazete (Sayı: 27288).06.08.2021 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5378.pdf adresinden erişildi.
• Espadinha, C., Pereira, L. M., Silva, F. M. ve Lopes, J. B. (2011). Accessibility of portuguese public universities' sites. Disabil Rehabil, 33(6), 475-485.
• European Comission. (2016). Directive (Eu) 2016/2102 of The European Parliament And of The Council of 26 October 2016 on the accessibility of the websites and mobile applications of public sector bodies. tarihinde https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2016/2102/oj adresinden erişildi.
• Grantham, J., Grantham, E. ve Powers, D. (2012). Website accessibility: An Australian view. Proceedings of the Thirteenth Australasian User Interface Conference, Melbourne, Australia,.
• Ismail, A. ve Kuppusamy, K. S. (2018). Accessibility of Indian universities’ homepages: An exploratory study. Computer and Information Sciences, 30, 268-278.
• Ismailova, R. ve Inal, Y. (2016). Web site accessibility and quality in use: a comparative study of government Web sites in Kyrgyzstan, Azerbaijan, Kazakhstan and Turkey. Universal Access in the Information Society, 16, 987-996.
• Kane, S. K., Shulman, J. A., Shockley, T. J. ve Ladner, R. E. (2007). A Web Accessibility Report Card for Top International University Web Sites. Proceedings of the 2007 international cross-disciplinary conference on Web accessibility (W4A), Banff, Canada.
• Karaim, N. A. (2017). Usability and Accessibility Evaluation of Libyan Government Websites (Yayımlanmamış tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karhu, M., Hilera, J. R., Fernández, L. ve Ríos, R. (2012). Accessibility and readability of university websites in Finland. Journal of Accessibility and Design for All, 2(2), 178-190.
• Kaygısız, E. G., Keskin, İ. ve Oğuz, N. (2011). Görme ve işitme engellilerin üniversite internet sayfalarına erişebilirliği: Yedi Üniversite internet sayfası üzerinde bir değerlendirme. Akademik Bilişim ’11, Malatya.
• Kesswani, N. ve Kumar, S. (2016). Accessibility analysis of websites of educational institutions. Perspectives in Science, 8, 210-212.
• King, B. A. ve Youngblood, N. E. (2016). E-government in Alabama: An analysis of county voting and election website content, usability, accessibility, and mobile readiness. Government Information Quarterly, 33(2016), 715-726.
• Kurt, S. (2011). The accessibility of university web sites: the case of Turkish universities. Universal Access in the Information Society, 10(2011), 101-110.
• Kurt, S. (2017). Accessibility of Turkish university web sites. Universal Access in the Information Society, 16(2017), 505-515.
• Letourneau, C. (2016). Accessible Web Design- a definition. 15.12.2020 tarihinde http://www.starlingweb.com/webac.htm adresinden erişildi.
• Level Access. (2021). What is Mobile Accessibility? 11.08.2021 tarihinde https://www.levelaccess.com/what-is-mobile-accessibility/ adresinden erişildi.
• Loranger, H. (2017). Homepage Links Remain a Necessity. 13.01.2021 tarihinde https://www.nngroup.com/articles/homepage-links/ adresinden erişildi.
• Macakoğlu, Ş. S., Peker, S., Medeni, İ. T. ve Medeni, T. D. (2022). Türk üniversitelerinin aday öğrenci web sayfalarinin erişilebilirlik, kullanilabilirlik ve güvenlik açisindan değerlendirilmesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 15(3), 261-274. doi: 10.17671/gazibtd.1066330
• Maisak, R. (2015). Accessibility of Thai university websites: Awareness, barriers and drivers for accessible practice [Yayımlanmamış Doktora tezi]. Edith Cowan University.
• Nunez, A., Moquillaz, A. ve Paz, F. (2019). Web Accessibility Evaluation Methods: A Systematic Review. HCII 2019: Human Computer Interaction Switzerland
• Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi [ÖSYM]. (2020). Yükseköğretim Kurumları Sınavı. 30.11.2020 tarihinde https://www.osym.gov.tr/TR,19460/2020-yksyerlestirme-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler.html adresinden erişildi.
• Pribeanu, C. (2018). Exploring the website accessibility of Romanian universities. Revista Romana de Interactiune Om-Calculator, 11(4), 253-264.
• Roy, S., Pattnaik, P. K. ve Mall, R. (2014). A quantitative approach to evaluate usability of academic websites based on human perception. Egyptian Informatics Journal 15, 159-167.
• Search Console Yardım. (2021). Mobil Uyumluluk Testi Aracı. 12.04.2021 tarihinde https://support.google.com/webmasters/answer/6352293#zippy=%2Chata-listesi adresinden erişildi.
• Shawar, B. A. (2015). Evaluating web accessibility of educational websites. International Journal of Engineering Technologies, 10(4), 4-10.
• Solovieva, T. I. ve Bock, J. M. (2014). Monitoring for Accessibility and University Websites: Meeting the Needs of People with Disabilities. Journal of Postsecondary Education and Disability, 27(2), 113-127.
• Şerefoğlu, H. ve Henkoğlu, T. (2019). Türkiye’deki üniversite web sitelerinin görme ve işitme engelli kullanicilar açisindan erişilebilirliklerinin değerlendirilmesi. Journal of Higher Education and Science, 9(1), 111-122.
• Şerefoğlu Henkoğlu, H. (2021). Türkiye’deki üniversite kütüphane web sitelerinin web içeriği erişilebilirlik kilavuzu kapsaminda değerlendirilmesi. Bilgi Dünyası, 22(2), 251-288.
• Kamu İnternet Siteleri Rehberi-Bölüm 4: Erişilebilirlik (2009).
• Verkijika, S. F. ve De Wet, L. (2020). Accessibility of South African university websites. Universal Access in the Information Society, 19, 201-210.
• Vigo, M., Brown, J. ve Conway, V. (2013). Benchmarking Web Accessibility Evaluation Tools: Measuring the Harm of Sole Reliance on Automated Tests. Proceedings of the 10th International Cross-Disciplinary Conference on Web Accessibility, Rio de Janeiro, Brazil.
• W3C. (1999). Web Content Accessibility Guidelines 1.0. 07.11.2020 tarihinde https://www.w3.org/TR/WCAG10/ adresinden erişildi.
• W3C. (2008). Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0. 07.11.2020 tarihinde https://www.w3.org/TR/WCAG20/ adresinden erişildi
• W3C. (2017). WAI Guidance and Techniques for Mobile Accessibility. 11.08.2021 tarihinde https://w3c.github.io/wai-mobile-intro/mobile/wai-guidance/ adresinden erişildi.
• W3C. (2018). Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1. 21.06.2020 tarihinde https://www.w3.org/TR/WCAG21/ adresinden erişildi.
• W3C. (2019a). About W3C. 10.11.2020 tarihinde https://www.w3.org/Consortium/ adresinden erişildi.
• W3C. (2019b). What’s New in WCAG 2.1. 21.06.2020 tarihinde https://www.w3.org/TR/WCAG21/ adresinden erişildi.
• W3C. (2021a). Introduction to Web Accessibility. 19.07.2021 tarihinde https://www.w3.org/WAI/fundamentals/accessibility-intro/ adresinden erişildi.
• W3C. (2021b). W3C Accessibility Guidelines (WCAG) 3.0. 23.12.2021 tarihinde https://www.w3.org/TR/wcag-3.0/ adresinden erişildi.
• W3C. (2021c). Web Accessibility Laws and Policies. 20.08.2021 tarihinde https://www.w3.org/WAI/policies/ adresinden erişildi.
• W3C. (2021d). Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) Overview. 06.04.2021 tarihinde https://www.w3.org/WAI/standards-guidelines/wcag/ adresinden erişildi.
• WebAIM. (2019a). Classifications of Accessibility Evaluation Tools. tarihinde https://webaim.org/articles/tools/ adresinden erişildi.
• WebAIM. (2019b). WAVE Web Accessibility Evaluation Tool. 10.07.2020 tarihinde https://wave.webaim.org/ adresinden erişildi.
• Yerlikaya, Z. ve Onay Durdu, P. (2017). Evaluation of Accessibility of University Websites: A Case from Turkey. S. C. (Ed.), Communications in Computer and Information Science içinde (Vol. 714). Cham.
• Yesilada, Y., Brajnik, G. ve Harper, S. (2011). Barriers common to mobile and disabled web users. Interacting with Computers, 23, 525-542.
• Yesilada, Y., Brajnik, G., Vigo, M. ve Harper, S. (2012). Understanding Web Accessibility and Its Drivers. The 21st International World Wide Web Conference, Lyon, France.
• Yükseköğretim Kurulu. (2023). Engelli Üniversite Öğrenci Sayıları. 17.01.2023 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Zaphiris, P. ve Ellis, R. D. (2001). Website Usability and Content Accessibility of the top USA Universities. WebNet 2001 Conference, Orlando, FL