İkinci Basamak Hastanelerde Görev Yapan Kalite Yönetim Direktörlerinin Pozitif Psikolojik Sermayelerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 40 - 56, 29.06.2024

Nida Erçoban , Belma Keklik

https://doi.org/10.47542/sauied.1461850

Öz

Amaç: Bu makalenin amacı ikinci basamak hastanelerde çalışan kalite yönetim direktörlerinin pozitif psikolojik sermaye düzeylerini belirlemektir. Bu düzeyin katılımcıların sosyo demografik niteliklerine göre istatiksel olarak değişiklik gösterip göstermediğini saptamaktır.
Yöntem: Araştırmada nicel araştırma yönteminden faydalanılarak saha çalışması yapılmıştır. Bu amaçla çalışmada; veri toplamak için Pozitif Psikolojik Sermaye (PsyCap Questionnaire-PCQ) ölçeği ile sosyo demografik özelliklerinin yer aldığı anket kullanılmıştır. Anket 2023 yılının son üç ayında uygulanmıştır. 6’lı Likert ölçeği kullanılarak ifadeler değerlendirilmiştir. Çalışmada 387 kişiye ulaşılmıştır. Yetersiz bilgilerin bulunduğu 29 anket değerlendirmeye alınmamış, analizler 358 anket verisi üzerinden yapılmıştır.
Bulgular: Çalışmada hipotezleri test etmek amacıyla tanımlayıcı istatistikler, fark analizleri ve ilişki testlerine yer verilmiştir. Araştırma verileri normal dağılım göstermektedir. Cronbach Alpha değeri 0,90‘dır. Katılımcıların cinsiyeti, yaşları, meslekteki toplam çalışma süresi, kalite yönetim direktörü olarak çalışma süresi ve bakanlık kalite değerlendiricisi olma durumuna göre Pozitif Psikolojik Sermaye ve alt boyutlarında anlamlı fark bulunmuştur. Katılımcıların medeni durum, eğitim düzeyi, gelir durumu ve mesleği açısından ise anlamlı farklılık yoktur.
Sonuç: Gerçekleştirilen analiz neticesinde, değişkenler arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Pozitif Psikolojik Sermaye ile alt boyutları arasında ve demografik özelliklerden yaş, meslekte çalışma süresi ve kalite yönetim direktörü olarak çalışma süresinin uyumlu sonuçları olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Pozitif Psikolojik Sermaye, Kalite Yönetim Direktörü, Hastane

A Research on the Examination of Positive Psychological Capital of Quality Management Directors Working in Secondary Hospitals

Öz

Objective: The aim is to determine the levels of positive psychological capital of quality management directors working in secondary hospitals and to determine whether this level varies statistically according to their socio-demographic characteristics.
Method: The population size of the research is 1300, consisting of hospital quality management directors in Türkiye. A field study was conducted using quantitative research method. For this purpose, a questionnaire including the Positive Psychological Capital (PsyCap Questionnaire-PCQ) scale along with socio-demographic characteristics was used to collect data. The survey was conducted in the last three months of 2023. Statements were evaluated using a 6-point Likert scale. 387 individuals were reached in the study. 29 surveys with insufficient information were excluded, and the analyses were conducted based on 358 survey data.
Findings: Descriptive statistics, difference analyses, and relationship tests were included in the study to test the hypotheses. Research data show a normal distribution. The Cronbach's Alpha value is 0.90. Significant differences were found in Positive Psychological Capital and its sub-dimensions according to participants' gender, age, total work experience in the profession, total work experience as a quality management director, and Ministry quality evaluator status. However, there is no significant difference in terms of participants' marital status, education level, income status, and profession. Conclusion: As a result of the analysis, it was determined that there is a positive and moderate level of relationship between the variables. It is observed that there are compatible results especially between Positive Psychological Capital and its sub-dimensions, and demographic characteristics such as age, years of work experience in the profession, and duration of work as a quality management director.

Anahtar Kelimeler

Positive Psychological Capital, Quality Management Director, Hospital

Kaynakça

• Abbas, M., & Raja, U. (2015). Impact of psychological capital on innovative performance and job stress. Canadian Journal of Administrative Sciences / Revue Canadiennedes Sciencesde l’Administration, 32(2), 128-138.
• Ağırkan, M., & Kağan, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin değer yönelimleri ile psikolojik dayaniklilik düzeyleri arasindaki ilişki. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 225-245.
• Altınkurt, Y., Ertürk, A., & Yılmaz İ. (2015). Öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Teacher Education and Educators, 4(2), 166-187.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26.
• Büyükgöze, H. (2014). Lise öğretmenlerinin görüşlerine göre algılanan örgütsel destek ve psikolojik sermaye ilişkisi. [Yüksek Lisans Tezi].
• Büyükgöze, H., & Kavak, Y. (2017). Algılanan örgütsel destek ve psikolojik sermaye ilişkisi: Lise öğretmenleri örnekleminde bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), 1- 32.
• Carver, C. S., & Scheiner, M. F. (2002). Optimism, Handbook of Positive Psychology. Ed. C. R. Snyder ve S. J. Lopez, New York: Oxford University Press.
• Carver, C. S., & Scheier, M. F. (2014). Dispositional optimism, Trends in Cognitive Sciences, 18(6), 293-299.
• Cronk, B. C. (2017). How to use SPSS®: A step-by-step guide to analysis and interpretation. Routledge.
• Çalışkan, A., & Pekkan, N. Ü. (2017). Psikolojik sermayenin işe yabancilaşmaya etkisinde örgütsel desteğin aracilik rolü. İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33.
• Çetin, F., & Basım, HN. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalişması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
• Çetinkaya, F. F., & Ünsever, M. O. (2020). Psikolojik sermaye düzeylerinin iş tatmini üzerine etkisi: Üniversite çalişanlari üzerine bir araştirma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 20(1), 137-158.
• Erdoğan, P. (2018). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sinizm ve tükenmişlik üzerine etkisi: Sağlık sektöründe bir uygulama. [Yayımlanmış Doktora Tezi].
• Erkmen, T., & Esen, E. (2012). Bilişim Sektöründe çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 55-72.
• Erkmen, T., & Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
• Erkuş, A., & Afacan Fındıklı, M. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansi ve işten ayrilma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştirma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302–318.
• Field, A. P. (2018). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. 5th edition, North American Edition. Thousand Oaks, California: Sage Publications Inc. Print.
• Gardner, D. G. & Pierce, J. L. (1998). Self-Esteem and self-efficacy within the organizational context: An empirical examination. Group ve Organization Management, 23(1), 48-70.
• Gooty, J. G., Johnson, P. D., Frazier, M. L., & Snow, D. B. (2009). In the eyes of the beholder: Transformational leadership, positive psychological capital, and performance. Journal of Leadership & Organizational Studies, 15(4), 353-367.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., & William, C. (2018). Multivariate Data Analysis (Ed. 8th). Harlow: Pearson.
• Hsu, M. L., & Chen, F. H. (2017). The cross‐level mediating effect of psychological capital on the organizational innovation climate–employee innovative behavior relationship. The Journal of Creative Behavior, 51(2), 128-139.
• Ho, R. (2013). Handbook of Univariate and Multivariate Data Analysis With IBM SPSS, Second Edition (2nd ed.). Chapman ve Hall/CRC.
• Kandemir, M. (2019). Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ve tükenmişlik arasindaki ilişkiye etkisi [Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi].
• Kaplan, M., & Biçkes, D. M. (2013). The relationship between psychological capital and job satisfaction: A study of hotel businesses in Nevşehir. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 233–242.
• Kavi, E., & Karakale, B. (2018). Çalışan psikolojisi açısından psikolojik dayanıklılık, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 55-77.
• Kaya, A., Balay, R., & Demirci, Z. (2014). Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi: Şanlıurfa ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 47-68.
• Kelekçi, H., & Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 992-1007.
• Kutanis, R. Ö., & Oruç, E. (2014). Pozitif örgütsel davraniş ve pozitif psikolojik sermaye üzerine kavramsal bir inceleme. The Journal of Happiness and Well-Being, 2(2), 145-159.
• Kutanis, R. Ö., & Yıldız, E. (2014). Pozitif psikoloji ile pozitif örgütsel davraniş ilişkisi ve pozitif örgütsel davraniş boyutlari üzerine bir değerleme. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 5(11).
• Küçük, Ö., (2020). Okul müdürlerinin toksik liderlik davranişlari ile okul etkililiği arasindaki ilişkide örgütsel sinizm ve psikolojik sermayenin aracilik etkisi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi].
• Luthans, F., Luthans, K. W. & Luthans, B. C. (2004). Positive psychological capital: Beyond human and social capital, Business Horizons, 47(1). 45-50.
• Luthans, F., & Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33(2), 143-160.
• Luthans, F., Youssef C. M. & Avolio B. J. (2007). Psychological Capital, New York: Oxford University Press.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60, 541-572.
• Luthans, F., Norman, S. M., Avolio, B. J., & Avey, J. B., (2008). Destekleyici örgütsel iklim-çalışan performansı ilişkisinde psikolojik sermayenin aracı rolü. Örgütsel Davranış Dergisi, 29(2), 219- 238.
• Maddux, J. E. (2002). Self-Efficacy: The Power of Believing You Can, Handbook of Positive Psychology, New York: Oxford University Press, 277-287.
• Oruç, E. (2015). Pozitif psikolojik sermayenin politik davranişlara etkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. [Sakarya Üniversitesi, Doktora Tezi].
• Öz Aktepe, Ş. (2020). Pozitif psikolojik bir kaynak olarak psikolojik sermaye ve yenilikçi iş davranişi ile ilişkisi, İnovasyon Yönetimi, Ed. Yılmaz, O, Ankara: Gazi Kitabevi, 79-112.
• Özkalp, E. (2009). Örgütsel davranişta yeni bir boyut: pozitif (olumlu) örgütsel davraniş yaklaşimi ve konuları, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Osmangazi Üniversitesi, 21-22 Mayıs 2009, Eskişehir, 491-498.
• Savi Çakar, F., Karataş, Z. & Çakır, M. A. (2014). Yetişkin Yılmazlık Ölçeği: Türk kültürüne uyarlanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 22-39.
• Seligman, M. E., Parks, A. C., & Steen, T. (2004). A balanced psychology and a full life. Philosophical Transactions of the Rolay Society of London, Series B: Biological Sciences, 359(1449), 1379-1381.
• Sezgin, F., (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 489-502
• Snyder, C. R. (2002). Hopetheory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249-275.
• Şener, M. (2021). Pozitif psikolojik sermaye ile duygusal zekâ arasindaki ilişki üzerine bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi].
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2018). Using Multivariate Statistics (7th ed.). Pearson.
• Thomas, K. W., & Velthouse, B. A., (1990). Cognitive elements of empowerment: An ‘interpretive’ model of intrinsic task motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681.
• Tösten, R., & Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62).
• Tugade , M. M., & Fredrickson, B. L. (2004). Resilient individuals use positive emotions to bounce back from negative emotional experiences. Journal of Personality and Social Psychology, 86(2), 320-333.
• Wang, J. H., Chen, Y. T., & Hsu, M. H. (2014). A case study on psychological capital and teaching effectiveness in elementary schools. International Journal of Engineering and Technology, 6(4), 331-337.
• Yan, Q., & Zhang, L. (2016). Research on psychological capital of college graduates: The mediating effect of coping styles. 4th International Conference on Management Science, Education Technology, Arts, Social Science and Economics. Atlantis Press. 1704-1710.
• Yıldız, H., & Örücü, E. (2016). Sağlık sektörü çalışanlarının pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 269-285.
• Youssef Morgan, C. M., & Luthans, F. (2015). Psychological capitaland well-being. Stress and Health, 31, 180–188.