An Evaluation on the Defeat of the Ottoman Army in the First World War According to the German Reports of Liman von Sanders

Yıl 2023, , 261 - 284, 26.12.2023

Ozan Tuna

https://doi.org/10.54078/savsad.1174966

Öz

In the studies, it is stated that the wrong planning and practices of the German military mission of the Ottoman Empire in the First World War had a significant share in the defeats in the war. The most prominent figure is Liman von Sanders, the German military mission chief, and the fact that he served in important positions such as the First Army Command, the Fifth Army Command and the Lightning Armies Group Command during the war also supports the belief that he was involved in the defeats in the war. The reports written by Liman von Sanders in the German Military Archive and the Archive of the German Ministry of Foreign Affairs were examined and the argument that he was not directly involved in the defeats in the war was emphasized. In his reports, strategic and more general errors were revealed rather than tactical errors in the military defeats of the Ottoman Empire in the First World War. In this context, our aim in the study was to bring a new perspective on the military defeats of the Ottoman Empire in the First World War through the German reports prepared by Liman von Sanders, and our study was carried out on the German reports and Turkish reference works.

Anahtar Kelimeler

FİRST WORLD WAR, LİMAN VON SANDERS, ERİCH VON FALKENHAYN

Liman Von Sanders’in Almanca Raporlarına Göre Osmanlı Ordusunun I. Dünya Savaşı’nda Aldığı Yenilgiler Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Yapılan çalışmalarda Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda Alman askeri misyonunun yanlış planlama ve uygulamalarının savaşta alınan yenilgilerde önemli ölçüde payı olduğu dile getirilmektedir. Ön plana çıkan en önemli figür ise Alman askeri misyon şefi Liman von Sanders olmakla birlikte kendisinin savaş esnasında Birinci Ordu Komutanlığı, Beşinci Ordu Komutanlığı ve Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı gibi önemli mevkilerde görev alması da savaşta alınan yenilgilerde dahilinin olduğu kanaatini desteklemektedir. Alman Askeri Arşivi ve Alman Dışişleri Bakanlığı Arşivi’nde Liman von Sanders tarafından kaleme alınan raporlar incelenmiş ve kendisinin özellikle savaşta alınan yenilgilerde doğrudan dahilinin olmadığı argümanı vurgulanmıştır. Kendisinin raporlarında Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda askeri yenilgilerinde taktiksel hatalardan ziyade stratejik ve daha genel hatalar ortaya çıkartılmıştır. Bu bağlamda çalışmadaki amacımız Liman von Sanders tarafından düzenlenen Almanca raporlar üzerinden Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki askeri yenilgileri üzerine yeni bir bakış açısı getirmek şeklinde olmuş olup Almanca raporlar ve Türkçe referans eserler üzerinden çalışmamız icra edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, LİMAN VON SANDERS, ERİCH VON FALKENHAYN

Kaynakça

• -A. Volkan (2015) “Trabzon’da Rus İşgali ve Muhacirlik (1916-1918)”, 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Kafkas (Doğu) Cephesi Uluslararası Sempozyumu, (25-27 Eylül 2014-Eruzurm), Atatürk Araştırmaları Merkezi Yayınları, Ankara , 831-857
• -B. Halit (2019) “Birinci Dünya Savaşı’nda XIII. Kolordunun İran Harekatı ve Menzil Hizmetleri”, İRTAD, Sayı: 3, Aralık 2019, 17-65
• -Charles Townshend V.F. (2012). Mezapotamya Seferim: Kurna, Kutülamare ve Selmanıpak Muharebeleri, Gürol Kanca (Çev.), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
• -E. Sadık (2015) “Ortadoğu’da Bir Alman Projesi: Yıldırım”, 100. Yılında I. Dünya Savaşı Uluslararası Sempozyumu (03-05 Kasım 2014-Budapeşte), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 177-203
• -K. Hümmet (2014) “Sarıkamış Harekatı Esnasında Cephede Yaşananlar ve Anadolu’ya Etkileri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 54/2, 87-114 -K. Cemal, (2014) “Birinci Dünya Savaşı’nda Gezze’yi Nasıl Kaybettik?”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 55, 125-176 -Kress Von, (2008). Kuma Gömülen İmparatorluk: Son Haçlı Seferi, Tahir Balaban (Çev.), Yeditepe Yayınları, İstanbul -Russische Rundschau, (17 Aralık 1913) “Die Frage der Entsendung der Deutsche Militärmission”, 1, -Sanders Liman Von, (2014) Türkiye’de Beş Yıl, Eşref Bengi Özbilen (Çev.), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul -Sonntagskind, (1916) “General der Kavallerie, Marschall Liman von Sanders”, 1
• -T. Zekeriya (1995) “Yıldırım Ordular Grubunun Teşkili ve Faaliyetleri Hakkında Kısa Bir Değerlendirme (1917-1918)”, İlmi Araştırmalar, Sayı: 1, ss. 157-166
• -U. Mesut (2019) “Sanders Askeri Yardım Misyonu (1913-1918)”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 15/30, 29-84
• -Ü. F. Rezzan (2016)“1916 Kutü’l Amare Zaferi: Komutanlar ve harekatın Sonuçları”, Kutü’l Amare Zaferinin 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi Uluslararası Sempozyumu (28-29 Nisa 2016-Mardin), Ankara ,179-203
• -Ü. Naim, (2015) “I. Dünya Savaşı’nda İskenderun’un Stratejik Konumu ve İşgali”, Savaş Tarihi Araştırmaları Kongresi: 100. Yılında I. Dünya Savaşı ve Mirası, (6-8 Kasım 2014-Çanakkale), 331-347
• -Y. Hakan, (2016) “Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Devleti’nin Firari Askerler Soruna Dair Bir Değerlendirme”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVI/32, 5-41