Evaluation of Armor Service in the Worldwide and Türkiye: An Assessment in the Context of the Russia-Ukraine War

Yıl 2023, Sayı: 1 - CUMHURİYETİN YÜZÜNCÜ YILI ÖZEL SAYISI, 127 - 170, 27.12.2023

Hüseyin Börekçi

https://doi.org/10.54078/savsad.1315901

Öz

One of the solutions produced to revive the war on the European Front, that was confined to trenches during World War I, was the invention of the tank, which is perhaps the most important. Initially designed as a platform to assist infantry and enough armor to protect from machine gun fire, tanks became the main element of blitzkrieg warfare and the essential maneuvering force against the enemy, thanks to the conceptual ideas expressed in the interwar period. With the evolution of warfare from conventional understanding to hybrid warfare, which includes unconventional methods, the threats against tanks became more pronounced, questioning the existence and necessity of tanks. This questioning intensified with the Russia-Ukraine War. Although the improper use of tanks in the Russia-Ukraine War raised doubts about the armor service, properly deployed tank units continue to provide a force multiplier for the side using them. Considering that unmanned ground vehicles (UGVs) will continue to develop alongside the production of tanks in the future battlefield, it would not be wrong to say that concept and doctrine studies will be conducted on the combined or separate use of these two platforms. Regardless of how the process unfolds in the context of tanks and UGVs, human decision-makers will continue to exist. The purpose of this study is to provide an assessment of the Russian-Ukrainian War based on the development of the armor service in the world and in Türkiye, and to convey possible developments regarding the future of the armor service. To achieve this goal, a thematic document analysis method was used.

Anahtar Kelimeler

Tank, Armor Service’s History, Blitzkrieg, Russia-Ukraine War, Unmanned Ground Vehicle, UGV, Unmanned Tank, Future of Tanks, Military History.

Dünya’da ve Türkiye’de Tank Sınıfının Gelişimi: Rusya-Ukrayna Savaşı Bağlamında Bir Değerlendirme

Öz

Birinci Dünya Savaşında siperlere mahkûm olan Avrupa Cephesinde savaşa yeniden hareket kazandırabilmek için üretilen çözümlerden birisi, belki de en önemlisi tankın icadıdır. Tank; başlangıçta piyadenin yardımcısı ve makineli tüfek ateşinden korunacak kadar zırha sahip bir platform olarak tasarlanmasına rağmen, savaşlar arası dönemdeki düşünsel boyutta kaleme alınan eserlerin de katkısı ile yıldırım harbinin ana unsuru ve düşmanın üzerine manevra yapan temel eleman haline gelmiştir. Savaş kavramında, konvansiyonel anlayıştan, konvansiyonel olmayan yöntemleri de ihtiva eden hibrit savaşa evrilmeyle beraber tanklara karşı tehditlerin daha belirgin hale gelmesi, tankın varlığını ve gerekliliğini sorgulanmaya açmış ve Rusya-Ukrayna Savaşı ile bu sorgulama daha da artmıştır. Rusya-Ukrayna Savaşında tankın doktrine uygun olmayan kullanımları, tank sınıfının varlığını sorgulatmış olmakla beraber, doğru kullanılan tank birlikleri, kullanan tarafa kuvvet çarpanı olmaya devam etmektedir. Geleceğin muharebe ortamında tankların üretilmeye devam edilmesinin yanı sıra insansız kara araçlarının (İKA) da gelişim sağlayacağı gerçeğinden yola çıkarak bu iki platformun birlikte veya ayrı kullanımı üzerine konsept ve doktrin çalışmaları yapılacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Tank ve İKA bağlamında süreç nasıl gelişirse gelişsin, insan karar verici olarak var olmaya devam edecektir. Bu çalışmanın amacı; Dünya’da ve Türkiye’de tank sınıfının gelişiminden yola çıkarak Rusya-Ukrayna Savaşına bir değerlendirme sunabilmek ve tank sınıfının geleceği hakkında muhtemel gelişmeleri aktarabilmektir. Bu amacı gerçekleştirmek için tematik doküman analizi yöntemiyle incelemeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tank, Tank Sınıfı Tarihi, Yıldırım Harbi, Rusya-Ukrayna Savaşı, İnsansız Kara Aracı, İKA, İnsansız Tank, Tankın Geleceği, Askerî Tarih.

Kaynakça

• Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi Kutu No:248, Gömlek No:677, Sıra No:11, Tarih: 25.05.1932. Kutu No:30, Gömlek No:53, Sıra No:6, Tarih: 13.07.1932. Kutu No:133, Gömlek No:957, Sıra No:2, Tarih: 09.11.1942. Kutu No: 101, Gömlek No: 22, Sıra No:5, Tarih: 31.03.1943. Kutu No:178, Gömlek No:27, Sıra No:5, Tarih: 26.09.1945.
• Fransız Tank Talimnamesi. (1339). Dersaadet: Matbaa-i Askeriye.
• FM 17-15 Tank Platoon. (1996). Headquarters Department of Army.
• Ludendorff, E.V. (2020). Topyekûn Harp. (Çev. A.O. Çifci ve E. Çifci), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Beevor, A. (2022). Stalingrad. (Çev. N.Elhüseyni), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Black, J. (2003). Dretnot, Tank ve Uçak. (Çev. Y.Alogan), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• (2019). Savaş ve Teknoloji (Çev. C.YÜCEL), İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• Büyükışık, E. (2021). Düzensiz Savaşlar. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Citino, R.M. (2008). The Path to Blitzkrieg. Mechanicsburg: Stackpole Books.
• Farrell, T. ve Terriff, T. (2002). The Sources of Military Change: Culture, Politics, Technology. London: Lynonne Rienner Publishers.
• Guderian, H. (2019). Achtung-Panzer! Dikkat Tank!. (Çev. E.Uğur), İstanbul: Kastaş Yayınları.
• Johnson, D.E. (1998). Fast Tanks and Heavy Bombers. New York:Cornell University Press.
• Muharebe Tanklarının Otuz Yıllık Değişimi (1950-1980). (1984). (Çev. N.Bender), İstanbul: Harp Akademileri Basım Evi.
• Parker, G. (2020). Cambridge Savaş Tarihi. (Çev. F.Tayanç ve T.Tayanç), İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rosen, S. P. (1991). Winning the Next War: Innovation and the Modern Military. New York:Cornell University Press. Savaşın Değişen Modeli Hibrit Savaş. (2018). İstanbul: Millî Savunma Üniversitesi Basımevi.
• Turhal, A. (2020). T-26 B Seyyar Çelik Kale. Ankara: FNSS Yayınları.
• Uyar, M. ve Erickson, E.J. (2020). Osmanlı Askerî Tarihi. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Çelik, S. (2022). 2022 Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali: AB Entegrasyonu için Yeni Dönem. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 521-533.
• Çelikaslan, M.N. (2022). Ukrayna-Rusya Savaşı: Avrupalı Bir Milletin Yıkımı. Türk Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 53-65.
• Dedemen, F. (2016). Geleceğin Güvenlik Ortamının Şekillenmesinde Hibrit Savaş Modelinin Değerlendirilmesi. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 5 (1), 141-176.
• Erkan, S. (2015). Güney Osetya Sorunu ve 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı. Journal of Turkish Studies, 10 (13), 71-92. Ersavaş, S. (1939). Muharebede Asrî Süvari ve Zırhlı Muharebe Vasıtaları. Süvari Mecmuası, 108-109, 1-12.
• Gerasimov, V. (2013). The Value of Science in Prediction. Voyenno-promyshlennoy kuryer / Military-Industrial Kurier.
• Göztepe K. ve Akdağ A. (2015). Coğrafi Analiz Sistemi (CAS) ile Askeri Karar Verme Süreci Etkinliğinin Artırılması. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2015 (2), 56-68.
• Halhallı, O.E. (2022). Rusya Federasyonu ve Ukrayna Çatışmasının Uluslararası Hukuk Açısından Kısa Bir Analizi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5 (2), 442-464.
• Karasoy, H.A. (2022). Hibrit, Asimetrik ve Vekâlet Savaşları: 2022 Rusya Ukrayna Savaşını Üçlü Sacayağı Üzerinde Bir İnceleme. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 44-56.
• Kunter, E. ve Bakar, N. (2008). Türk Tankçılık Tarihi. Kara Kuvvetleri Dergisi, 7 (25), 35-40.
• Mürsel, S.M.G. (1934). Süvarinin Büsbütün Motörlenmesi Hakkında Yeni Fikirler ve Tecrübeler. Süvari Mecmuası, 91, 1-8.
• Okur, M.A. ve Şahin, M. (2022). Jeopolitik/Jeoekonomik Depremler Çağı’nda Güney Kafkasya: II. Karabağ ve Ukrayna Savaşları’nın Bölgesel Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme. Avrasya Dosyası Dergisi, 13 (1), 70-82.
• Özdemir, Ş. ve Eminoğlu, A. (2022). Yeni Nesil Savaş: Rusya’nın Donbas’ta Uyguladığı Hibrit Savaş Yöntemi. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (1), 67-84.
• Özer, Y. (2018). Savaşın Değişen Karakteri: Teori ve Uygulamada Hibrit Savaş. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7 (1), 29-56.
• Pullu, S. (2007). Antikçağ’da Zırhlı Savaş Makineleri: Assur Ordusunda Tank. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 163-176. Saygun, E. Rusya-Ukrayna Savaşından Alınan Dersler. https://www.veryansintv.com/rusya-ukrayna-savasindan-alinan-dersler/, Erişim Tarihi:07.01.2023.
• Smith, M. (2006). The New Calvary: The Story of British Armour in the Great War. The Mirror-Undergraduate History Journal, 26 (1), 176-195.
• Ünalmış, A.N. ve Oğuz Ş. (2019). 2008 Rusya-Gürcistan Savaşının Vekalet Savaşı Teorisi Açısından İncelenmesi. Karadeniz Araştırmaları, 16 (61), 31-41.
• Yıldız, M. (2022). Rusya-Ukrayna Savaşında Rusya’yı Anlamak: Tek Sorumlu Putin Mi?. Akademik Hassasiyetler, 9 (19), 143-168.
• Acar, G.O. (2017). II. Dünya Savaşı’ndaki Alman Tankları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Börekçi, H. (2022) Büyük Taarruz’da Süvariler: 5’inci Süvari Kolordusunun 26 - 30 Ağustos 1922 Tarihleri Arasındaki Harekâtı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Millî Savunma Üniversitesi Alparslan Savunma Bilimleri ve Millî Güvenlik Enstitüsü, Ankara.
• Engin, T. (2007). Türk Ordusunda Zırhlı Birlikler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Özbek, M. (2022). I. Dünya Savaşı’nda Tank Teknolojileri (İngiltere Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, G. (2018). Hibrit Savaş Ne Kadar Post-moderndir? Avrasya Askerî Tarihine Yeniden Bir Bakış. Savaşın Değişen Modeli Hibrit Savaş, İstanbul: Millî Savunma Üniversitesi Basımevi, 21-27.
• AmazingViz (2019, 10 Mayıs). Main Battle Tanks By Generation Size Comparison 3D. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=C8hmPtH8iUU Erişim Tarihi: 28.10.2023.
• Amble J. ve Spencer J. (2023, 27 Ocak). Leopards into the Fray: How Will German Tanks Affect the Battlefield Balance in Ukraine?. https://mwi.westpoint.edu/leopards-into-the-fray-how-will-german-tanks-affect-the-battlefield-balance-in-ukraine/ Erişim Tarihi: 29.10.2023.
• Abay, E.G. Anadolu Ajansı. (10 Ekim 2023) Rusya Maliye Bakanı Siluanov: Askeri Harcamalardan Tasarruf Yapmak İmkansız. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/rusya-maliye-bakani-siluanov-askeri-harcamalardan-tasarruf-yapmak-imkansiz/3013766 Erişim Tarihi: 05.11.2023.
• Clark, M. (Eylül 2023) Russia’s Groud Forces. Understanding Russia's Military Vulnerabilities. https://oe.tradoc.army.mil/2023/10/17/russia-strategic-initiative-understanding-russias-military-vulnerabilities/ Erişim Tarihi: 05.11.2023.
• K.K.K. (2023). Tank. https://www.kkk.tsk.tr/tank.aspx#:~:text=Tank%20s%C4%B1n%C4%B1f%C4%B1n%C4%B1n%20ana%20malzeme%20ve,geli%C5%9Ftirme%20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1%20halen%20devam%20etmektedir. Erişim Tarihi: 4.11.2023.
• Military Tv (2023, 21 Temmuz). How Leopard 2 Tank Was Defeated In The Russia-Ukraine War. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=JyX4uRjCkfM Erişim Tarihi: 31.10.2023.
• (2023, 21 Ekim). Russia’s ‘Deadly Trio’ Of MBTs: The Strongest Enemy for M1 Abrams? Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=v81Ml3KBijQ Erişim Tarihi: 01.11.2023. Ogorkiewicz, R. Marian (2022, 15 Eylül). Tank . Ansiklopedi Britannica. https://www.britannica.com/teknoloji/tank-military-vehicle Erişim Tarihi: 07.11.2023.
• Shpakovsky, V. (2018, 11 Ağustos) Azteklere Karşı Fatihler. Cortes Tankları. TopWar. https://tr.topwar.ru/145398-konkistadory-protiv-actekov-tanki-kortesa-chast-4.html Erişim Tarihi: 07.11.2023.