AKADEMİSYEN DENEYİMLERİ VE ÖRGÜTSEL KÜLTÜRÜN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2023, Sayı: 1, 41 - 57, 27.04.2023

Meryem Yıldız , Muhammet Düşükcan

https://doi.org/10.35375/sayod.1192057

Öz

Örgütsel yapıların birbirinden farklı olması altında yatan birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerden biri de örgütsel yapıların belli bir kültüre sahip olmalarıdır. Bu kültür örgütün tüm yapısının şekillenmesini sağlamakta ve çalışan bireylerin davranışlarını etkilemektedir. Örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgüt kültürü, verimliliği ve performansı gibi örgütsel faktörler, çalışanların duygusal bağlılığı, işe katılımı gibi kişisel faktörler arasında ilişkiler görülmektedir. Çalışan bireylerin bağlı oldukları örgüt tarafından anlaşılması, benimsenmesi ve işine saygı duyulması kişinin ruhsal refah düzeyini yükseltmektedir. Ayrıca örgütte çalışan bireyler tarafından algılanan kültür onların davranış ve tutumlarını etkilemekte ve bağlı oldukları örgütsel yapılara aidiyetle birlikte örgütsel vatandaşlık davranışını ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada, örgüt kültürünün örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisi olabileceği varsayılmış ve bunun tespiti amaçlanmıştır. Çalışma, Fırat Üniversitesinde görev yapmakta olan 300 akademisyen üzerinde kesitsel alan tarama yöntemiyle yapılmıştır. Veri seti normal dağılım göstermiş ve etki (regrasyon) analizi ile sonuçlara ulaşılmıştır. Örgütsel kültürün örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisi tespit edilmiştir. Buna göre, Örgütsel Kültür akademisyenlerin Örgütsel Vatandaşlık davranışını pozitif yönde, yüksek kuvvette (β=0.808) ve istatistiki açıdan anlamlı (p=0.001) bir biçimde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca Örgütsel Kültürdeki her bir değişim akademisyenlerin Örgütsel Vatandaşlık algısındaki her bir değişimin % 50,4’ünü açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel kültür, Örgütsel vatandaşlık, Akademisyenler

ACADEMIC EXPERIENCES AND ORGANIZATIONAL CULTURE’S EFFECT ON ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOR

Öz

There are many factors underlying the differences in organizational structures. One of these factors is that organizational structures have a certain culture. This culture shapes the entire structure of the organization and affects the behavior of working individuals. There are relationships between organizational citizenship behavior and organizational factors such as organizational culture, productivity and performance, and personal factors such as employees' emotional commitment and work participation. The understanding, acceptance and respect of the work of the working individuals by the organization are affiliated with increases the level of mental well-being of the person. In addition, the culture perceived by the individuals working in the organization affects their behavior and attitudes and reveals the organizational citizenship behavior together with the belonging to the organizational structures they are affiliated with. In the study, it was assumed that organizational culture may have an effect on organizational citizenship behavior and it was aimed to determine this effect. The study, was carried out by cross-sectional field scanning method on 300 academicians working at Fırat University. The data set showed a normal distribution and the results were obtained with the effect (regression) analysis. The effect of organizational culture on organizational citizenship behavior has been determined. Accordingly, it has been determined that Organizational Culture academics affect Organizational Citizenship behavior positively, with high strength (β=0.808) and statistically significant (p=0.001). In addition, each change in Organizational Culture explains 50.4% of each change in academics' perception of Organizational Citizenship.

Anahtar Kelimeler

Organizational Culture, Organizational Citizenship, Academics

Kaynakça

• Avcı, A. (2015). Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Gelişimi ve Eğitim Örgütleri Açısından Etkileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24): 11-26.
• Basım, H. ve Şeşen, H. (2015). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4): 83-101.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çelik Baykoca, R. Z. ve Sezgin, E. E. (2021). Hastane Çalışanlarının İşyerinde Dışlanma Algıları İle Çalışan Sessizliği Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(3): 505-519.
• Çelik, M. (2007). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı-Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.