PSİKOLOJİK SERMAYENİN İŞ TATMİNİ ÜZERİNE ETKİSİNDE LİDERE DUYULAN GÜVENİN ARACILIK ROLÜ: TURİZM SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Sayı: 31, 138 - 160, 30.06.2018

Mazlum Çelik , Fatma Gül Bilginer

Öz

Bu araştırmanın amacı,
çalışanların psikolojik sermaye seviyelerinin iş tatmini üzerine etkisi ile bu
etkide lidere duyulan güvenin aracılık rolünü belirlemektir. Bu amaçla
Antalya’da faaliyet gösteren konaklama işletmelerinden anket yoluyla 710 veri
toplanmıştır. Çalışanların psikolojik
sermaye seviyesinin tespitinde kullanılan ölçek 2007’de Luthans, Avolio
ve arkadaşlarının geliştirdiği 24 maddeli ölçektir. Çalışanların iş tatminini
ölçmek için ise, Gürbüz, Erkuş ve Sığrı (2010) tarafından Smith ve arkadaşlarının
(1985) iş tatmini ölçeği dikkate alınarak geliştirilen dört maddeli genel iş
tatmini ölçeği kullanılmıştır. Lidere duyulan güveni ölçmek için kullanılan
ölçek ise , Çelik ve Turunç’un 2012 yılında Türkçe geçerleme çalışmasını
yaptığı lidere güven ölçeği Padsakoff ve arkadaşları tarafından  1990 yılında geliştirilmiştir.Yapılan
regresyon analizleri sonucunda, çalışanların psikolojik sermaye seviyelerinin
iş tatminini olumlu etkilediği ve bu etkide lidere duyulan güvenin aracılık
rolünün kısmi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Psikolojik Sermaye, Güven, Lidere Güven, İş Tatmini

Kaynakça

• Akçay, V. H. (2012). Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ile ilişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 123-140Akdoğan, A. ve Polatçı, S.(2013). Psikolojik sermayenin performans üzerindeki etkisinde iş aile yayılımı ve psikolojik iyi oluşun etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,17 (1), 273-293Akkoç, İ., Çalışkan, A. ve Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), 105-135Appollis, V. P. (2010). The Relationship Between İntention To Quit, Psychological Capital and Job Satisfaction İn The Tourism İndustry İn The Western Cape. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), University of the Western Cape, EMS Faculty, Department of Industrial Psychology.Arnold, K.A.,Barling, J. ve Kelloway, E. K. (2001). Transformational Leadership Or Theır On Cage: Which Predicts Trust, Commitment And Team Efficacy. Leadership and Organizational Development, 22,315–20.Asunakutlu, T. (2012). Örgütsel Güvenin Oluşturulmasına İlişkin Unsurlar Ve Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 1-13.Avey, J. B., Nimnicht, J. L., ve Pigeon, N. G. (2010). Two Field Studies Examining The Association Between Positive Psychological Capital And Employee Performance. Leadership and Organization Development Journal, 31,384-401.Avey, J.,Reichard, R. J. , Luthans, F. ve Mhatre, K. H. (2011). Meta-Analysis of the Impact of Positive Psychological Capital on Employee Attitudes, Behaviors and Performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127- 152.Bitmiş, M. ve Ergeneli, A. ( 2013 ). The Role Of Psychological Capital and Trust in İndividual Performance And Job Satisfaction Relationship: A Test Of Multiplemediation Model. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 99, 173-179. Doi: 10.1016/J.Sbspro.2013.10.483Butler, J. K. Jr., Cantrell, R. S. Ve Flick, R. J. (1999). Transformational Leadership Behaviors, Upward Trust, And Satisfaction İn Self-Managed Work Teams. Organizational Development Journal, 17, 12-28.Clapp-Smith, R., Vogelgesang, G. R., ve Avey, J. B. (2009). Authentic leadership and positive psychological capital: The mediating role of trust at the group level of analysis. Journal of Leadership ve Organizational Studies, 15, 227-240.Cunningham, J. B. ve Macgregor, J. (2000) . Trust And The Design Of Work Complementary Constructs in Satisfaction And Performance. Human Relations, 53(12), 1575–1591. Doi: 10.1177/00187267005312003Çelik, M., Turunç, Ö. ve Bilgin, N. (2014). Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Psikolojik Sermaye Üzerine Etkisi: Çalışanların İyilik Halinin Düzenleyici Rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 559-585. Http://Dx.Doi.Org/10.16953/Deusbed.25259 Çetin, F. ve Basım, H. N. (2011). Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13( 3), 79-94Çetin, F. ve Basım, H. N. (Mart,2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Amme İdaresi Dergisi , 45(1), 121-137Çetinel, E. (2008). Örgütsel Güven İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Örnek Olay. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.Çoban, A. (2013). Psikolojik Sermaye’nin Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerindeki Rolü. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 17-33.Deluga, R. J. (1994). Supervisor Trust Building, Leader Member Exchange And Organizational Citizenship Behaviour. Journal Of Occupational and Organizational Psychology, 67, 315-326. Http://Dx.Doi.Org/10.1111/J.2044 8325.1994.Tb00570.XDemirel, Y. (2008). Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, 15(2), 179-194Erkmen, T. Ve Esen E. (2013). Hizmet sektöründe yöneticiye duyulan güven ile kuruma duyulan güven ilişkisinin incelenmesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi,2(3).Erkuş, A. ve Afacan, M. (2013). “Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi,42(2), 302-318.Gohel, K. (2012). Psychological capital As A Determinant Of Employee satisfaction. International Referred Research Journal, 3(36), 34‐37.Greenberg, J. ve Baron, R.A., (2000), “Behavior in Organizations”, Seventh Edition, New Jersey: Prentice Hall.Güler, B. K. (2009). ‘Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri Ve Yönetimi’’ (Ed. Aşkın Keser, Gözde Yılmaz, Şenay Yürür), Çalışma Yaşamında Davranış Güncel Yaklaşımlar, İzmit: Umuttepe Yayınları.Islam, R., Rasul, T. Ve Ullah, W. (2012). Analysis Of The Factors That Affect Job Satisfaction: A Case Study On Private Companies Employees Of Bangladesh. European Journal Of Business And Management, 4 (4), 35-46.Kalemci Tüzün, İ. (2007). Güven, Örgütsel Güven Ve Örgütsel Güven Modelleri.93-118. Erişim Tarihi:15 Ocak 2016, http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/aralik2007/PDF/5.pdfKaplan, M. ve Biçkes, D. (2013). The Relationship Between Psychologica Lcapital And Job Satisfaction: A Study Of Hotel Busines Nevşehir. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(2),233-242Keser, S., ve Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojiksermaye özelliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi.Educational Administration: TheoryvePractice, 20(1), 1-22. doi:10.14527/kuey.2014.001Koç,H. Ve Yazıcıoğlu, İ. (2011). Yöneticiye duyulan güven ile iş tatmini arasındaki ilişki: kamu ve özel sektör karşılaştırması.Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (1), 46-57.Larson, M. ve Luthans, F. (2006). PotentialAd¬ded Value of PsychologicalCapital in PredictingWorkAttitudes. Journal of LeadershipveOrganizational Studi¬es,13(1), 45- 62.Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., ve Norman, S. M . (2007). Positive Psychological Capital: Measurement And Relationship With Performance And Satisfaction. Personnel Psychology, 60,541-572.Luthans, F.,Luthans, K. W., ve Luthans, B. C. (2004). Positive Psychological Capital: Beyond Human And Social Capital. Business Horizons, 47(1), 46Luthans, F., Norman, S.M., Avolio, B.J.ve Avey, J.B. (2008). The Mediating Role Of Psychological Capital İn The Supportive Organizational Climate-Employee Perfor¬mance Relationship. Journal of Organizational Behavior, 29, 219-238.Luthans, F., ve Youssef, C. M. (2004). Human, Social, And Now Positive Psychological Capita Lmanagement: Investing İn People For Competitive Advantage, Organizational Dynamics, 33( 2),143-160.Luthans, F.,Youssef, C. ve Avolio, B. J. Psychological Capital: Developing The Human Competitive Edge, Oxford University Press,USA,2006.Luthans, F., Avey, J. B. , Avolıo, B. J. , Norman, S. M., Ve Combs, G. M. (2006). Psychological Capital Development: Toward A Micro-İntervention. Journal Of OrganizationalBehaviour,27, 387-393 .Doı: 10.1002/Job.373Mishra, A. K. ve Spreitzer, G. M. (1998). Explaining How Survivors Respond To Down Sizing: The Roles Of Trust, Empowerment, Justice And Work Redesign. Academy of Management Review, 23(3),567-588.Özer, P., Topaloğlu, T. Ve Özmen, Ö. (2013). Destekleyici örgüt ikliminin, psikolojik sermaye ile iş doyumu ilişkisinde düzenleyici etkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(4), 437-447..Podsakoff, P. M., Mackenzie S. B. ve Bommer W.H. (1996). Transformation All Leader Behaviors And Substitutes For Leadership As Determinants Of Employee Satisfaction, Commitment, Trust And Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Management, 222, 259 –98.Polatcı, S. (Ocak 2014). Psikolojik Sermayenin Görev Ve Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkileri: Polis Teşkilatında Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(1), 115-124Sekaran, U. (1992). Research Methods For Business, Canada: John Wiley Ve Sons, Inc.Shahnawaz, M. G. ve Jafri, H. (2009). Psychological Capital As Predictors Of Organizational Commitment And Organizational Citizenship Behavior. Journal Of The Indian Academy Of Applied Psychology, 35, 78-84.Taşkın, F. Ve Dilek, R. (2010). Örgütsel Güven Ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Alan Araştırması. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46. Issn:1309 -8039 (Online) TDK (2016), Güncel Türkçe Sözlük, (Çevrimiçi) http://tdk.org.tr, (Erişim Tarihi: 21.01.2016)Toker, B.(2007). Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş Ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (1), 92-107Turunç, Ö. Ve Çelik. M. (2012). İş Tatmini-Kişi-Örgüt Uyumu Ve Amire Güven-Kişi örgüt Uyumu İlişkisinde Dağıtım Adaletinin Düzenleyici Rolü. İş Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi,14(2), 60-78.Ugboro, I. Ve K. Obeng; (2000).Top Management Leadership, Employee Empowerment ,Job Satisfaction, And Customer Satisfaction In Total Quality Management Organizations: An Empirical Study. Journal Of Quality Management, 5 (2),247-272.doi:10.1016/S1084-8568(01)00023-2Weiss, H. M. (2002). Deconstructing Job Satisfaction Separating Evaluations, Beliefs And Affective Experiences. Human Resource Management Review, 17, 173-194.Yolaç, S. (Temmuz ,2011). Yöneticinin algılanan liderlik tarzı ile yöneticiye duyulan güven arasındaki ilişkide lider-üye etkileşiminin rolü. Öneri, 9(36). 63-72.