TÜRKİYE’DE ENTEGRE RAPORLAMA GÖSTERGELERİNDE İŞLETMELER ARASI FARKLILIKLAR

Yıl 2018, Sayı: 32, 114 - 142, 26.12.2018

Mahmut Çelebier , Fikret Çankaya , Aykut Karakaya

Öz

Küreselleşme, teknolojik
gelişmeler ve yaşanan ekonomik krizlerin etkisiyle günden güne artan risklere
karşı işletmelerin yayınlamış oldukları raporların sayısı artmıştır. Bu durum menfaat
sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılamak yerine daha çok bilgi kirliliğine neden
olmaya başlamış ve raporların yetersiz oldukları literatürde tartışılmaya
başlanmıştır. Bu doğrultuda işletmeler hem finansal bilgileri hem de finansal
olmayan bilgileri açıklamalarının menfaat sahipleri ve işletmeler açısından
kısa, orta ve uzun vadede daha fazla katkı sağlayacağı öne sürülmüş ve entegre
raporlama kavramı ortaya çıkmıştır. Birçok ülkede uygulanmaya başlanan entegre
raporlama, Türkiye’de oldukça yeni bir kavram olmakla birlikte söz konusu
raporu hazırlayan işletme sayısı oldukça azdır. Bu nedenle çalışmada Türkiye’de
BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan işletmeler baz alınarak entegre raporlamada
kullanılan göstergeler incelenmiştir. İlaveten, entegre raporlama göstergelerinde
işletme özellikleri açısından farklılıklar araştırılmıştır. Bu amaç
doğrultusunda anket formunda yer alan çevresel ve sosyal açıklamalara ait
ifadelere verilen cevaplar ile ilgili yazından tespit edilen unsurlar arasında
varsa anlamlı farklılıklar Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testi ile tespit
edilmiştir. Çalışmanın sonucunda ankete katılan işletmelerin verdikleri
cevaplara göre, işletmelerin sektör ve sahiplik yapıları açısından çevresel ve
sosyal açıklamaları arasında farklılıklar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Entegre Raporlama, Performans Göstergeleri, BİST Sürdürülebilirlik Endeksi

Kaynakça

• Alonso A. M., Maria, J. L. ve Frederick, M. (2014). A closer look at the ‘Global Reporting Initiative’sustainability reporting as a tool to implement environmental and social policies: A worldwide sector analysis. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 21(6), 318-335.
• Altınay T. A. (2016). Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 47-64.
• Aracı, H. ve Yüksel, F. (2017). Entegre Raporlamada Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü Ve Muhasebe Müfredatlarında Entegre Raporlama. World Of Accounting Science, 19(2).389-414.
• Aras, G. ve Sarıoğlu, U. G. (2015). Kurumsal Raporlamada Yeni Dönem: Entegre Raporlama. İstanbul: TUSİAD.
• Arı, M. ve Bayram, G. (2017). Kurumsal Yönetim Açısından Sosyal Sorumluluk ve Çevre Muhasebesinin İncelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 533-545.
• Aydın, S. (2015). Entegre Raporlama. İstanbul: Türkmen Kitapevi.
• Ayoola, T. J. ve Olasanmi, O. O. (2013). Business Case for Integrated Reporting in the Nigerian Oil and Gas Sector. Issues in Social and Environmental Accounting, 7(1), 30-54.
• Barkemeyer, R., Preuss, L. ve Lindsay, L. (2015). On the Effectiveness of Private Transnational Governance Regimes Evaluating Corporate Sustainability Reporting according to the Global Reporting Initiative. Journal of World Business, 50(2), 312-325.
• Barnabe, F. ve Giorgino, M. C. (2013). Integrating: Business Model and Strategy, In Integrated Reporting: Concepts and Cases That Redefine Corporate Accountability içinde (111-126). New York: Springer International Publishing.
• Black B. S., Hasung, J. ve Woochan, K. (2003).Does Corporate Governance Effect Firm Value: Evidence From Korea. America Economic Association Annual Meeting, 1-60.
• Campell, J. T., Eden, L. Ve Miller, S. R. (2012). Multinationals and corporate social responsibility in host countries: Does distance matter?. Journal of International Business Studies, 43(1), 84-106.
• Chersan, I. C. (2015). Study On Practices And Tendencies in Integrated Reporting. Audit Financiar, 13(129).
• Choi, J. (1999). An Investigation of the Initial Voluntary Environmental Disclosures Made in Korean Semi-Annual Financial Reports. Pacific Accounting Review, 11(1), 73-102.
• Churet, C. ve Eccles, R. G. (2014). Integrated reporting, quality of management, and financial performance. Journal of Applied Corporate Finance, 26(1), 56–64.
• Cowen, S. S., Ferreri, L. B. ve Parker, L. D. (1987). The Impact of Corporate Characteristics on Social Responsibility Disclosure: A Typology and Frequency Based Anaysis. Accounting Organizations and Society, 12(2), 111-112.
• Çelebier, M. (2018). Türkiye’de Entegre Raporlamada Kullanılan Göstergelerin Belirlenmesine Yönelik Araştırma ve Uygulama Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• DeVilliers, C., Venter, E. R. ve Hsiao, P. C. K. (2016). Integrated Reporting: Background, Measurement Issues, Approaches and An Agenda For Future Research, Accounting ve Finance, 1-23.
• Deloitte. (2014). Integrated Reporting in the Netherlands: the Journey Continues and is Gaining Traction and Pace.
• Di Donato, D., Bordogna, R. ve Busco, C. (2013). The case of Eni, içinde Busco, C., Frigo, M.L., Riccaboni, A. and Quattrone, P. (Eds), Integrated Reporting: Concepts and Cases That Redefine Corporate Accountability, Springer, New York, NY.
• Dumay, J.(2016). A Critical Reflection on The Future of Intellectual Capital: From Reporting to Disclosure. Journal of Intellectual Capital, (17)1, 168-184.
• Eccles, R. G. ve Krzus, M. P. (2010). One Report: Integrated Reporting For A Sustainable Strategy, New Jersey: John Wiley ve Sons.
• Elmacı, O. ve Sevim, Ş. (2017). Entegre Raporlamada Küresel Gelişmeler ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 18-36.
• Ercan, C. ve Kestane, A. (2017). Entegre Raporlama Ve Türkiye’deki Uygulama Örnekleri Üzerine Bir Araştırma. Kırklareli Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(4), 73-86.
• Ernst ve Young (EY), (2014). Integrated Reporting: Elevating Value. http://www.ey.com/Pu blication/vwLUAssets/EY-Integrated-reporting/$FILE/EY-Integrated-reporting.pdf (03.03.2017).
• Ertuna, Ö. (2012). Muhasebe İçin Yeni Ufuklar: Sosyal Muhasebe. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi (MUFİTAD), 3, 5-18.
• Global Reporting Initiative – GRI (2014). Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler, https:// www.globalreporting.org/resourcelibrary/Turkish-G4-Part-One.pdf (28.11.2016).
• Gökten, S. (2016). Entegre Raporlama Yaklaşımı İçin Uygulamaya Yönelik Sistematik Bir Öneri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(4), 741-765.
• Hao, S. (2014). Corporate Integrated Reporting in Canada: Are the Businesses Ready?
• Havlová, K. (2015). What integrated reporting changed: the case study of early adopters. Procedia Economics and Finance, 34, 231-237.
• Higgins, C., Stubbs, W. ve Love, T. (2014). Walking the talk (s): Organisational narratives of integrated reporting. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 27(7), 1090-1119.
• Ho, L. J. ve Taylor, M. E. (2007). An empirical analysis of triple bottom-line reporting and its determinates: evidence from the United States and Japan. Journal of International Financial Management and Accounting, 18(2), 123-150.
• Hoque, M. E. (2017). Why Company Should Adopt Integrated Reporting?. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(1), 241-248.
• Integrated Reporting Council of South Africa – IRCoSA (2011). Framework for Integrated Reporting and the Integrated Report: Discussion Paper, http://www.sustainabilitysa. org/Portals/0/IRC%20of%20SA%20Integrated%20Reporting%20Guide%20Jan%2011.pdf (24.02.2017).
• International Integrated Reporting Council – IIRC (2011). Towards Integrated Reporting; Communicating Value in the 21st Century. http://integratedreporting.org/wpcontent /uploads/2011/09/IR-Discussion-Paper-2011_spreads.pdf (26.02.2017).
• International Integrated Reporting Council – IIRC (2013a). Uluslararası Entegre Raporlama Çerçevesi, http://integratedreporting.org/wp-content/uploads/2015/03/13-12-08THE INTERNATIONAL-IR-FRAMEWORK-Turkish.pdf (28.11.2016).
• International Integrated Reporting Council – IIRC (2013b). Business and Investors Explore The Sustainability Perspective of Integrated Reporting, http://integratedreporting. org/wp-content/uploads/2013/12/IIRC-PP-Yearbook-2013_PDF4_PAGES.pdf (03.03.2017).
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Vol. 5). Ankara, Turkey: Asil Yayın Dağıtım.
• Karğın, S., Aracı, H. Ve Aktat, H. ve diğerleri (2013). Entegre Raporlama: Yeni Bir Raporlama Perspektifi. Muhasebe ve Vergi Uygulamalari Dergisi, 6(1), 27-46.
• Kaya, U., Aygün, D. ve Yazan, Ö. (2016). Yeni Bir Kurumsal Raporlama Yaklaşımı Olarak Entegre Raporlama ve Dünyadaki Uygulama Örnekleri Üzerine Bir Araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 85-101.
• Mertins, K., Kohl, H ve Orth, R. (2012). Integrated Reporting and Integrated Thinking–A Resource Oriented Perspective. In EIASM Proceedings (Haz.), 8th Interdisciplinary Workshop on “Intangibles, Intellectual Capital & Extra-Financial Information, Grenoble: France.
• Newson, M., ve Deegan, C. (2002). Global expectations and their association with corporate social disclosure practices in Australia, Singapore, and South Korea. The International Journal of Accounting, 37, 183-213.
• PWC. (2013). Integrated Reporting: Companies Struggle to explain what value they create.
• Sobhani, F., Amran, A. ve Zainuddin, Y. (2012). Sustainability Disclosure in Annual Reports and Websites: A Study of the Banking Industry in Bangladesh. Journal of Cleaner Production, 23, 75-85.
• Solomon, J. ve Maroun, W. (2012). Integrated Reporting: The Influence of King III on Social, Ethical and Environmental Reporting. The Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), 1-56.
• Steyn, M. (2014). Organisational Benefits and Implementation Challenges of Mandatory Integrated Reporting: Perspectives of Senior Executives at South African Listed Companies. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 5(4), 476-503.
• Şahin, Z., Çankaya, F. ve Karakaya, A. (2018). Sürdürülebilirlik Raporlarının Sektörlere Ve Yıllara Göre Analizi. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, (20), 17-32.
• Van Zyl, A. S. (2013). Sustainability and Integrated Reporting in The South African Corporate Sector. Journal of Sustainability Management, 1(1), 19-42.
• Waddock, S.A., ve Graves, S.B.(1997). The Corporate Social Performance-Financial Performance Link. Stratejic Management Journal, 18(4), 303-319.
• Wei’an, L. Y. T. (2007). An Evaluation of Corporate Governance Evaluation, Governance Index (CGINK) and Performance: Evidence from Chinese Listed Companies in 03. Frontiers of Business Research in China (1), 1-18.
• Yanık, S. ve Türker, İ. (2012). Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Raporlamasındaki Gelişmeler (Tümleşik Raporlama). İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 291-308.