KADIN DOSTU KENT YAKLAŞIMI KAPSAMINDA KENTSEL AÇIK YEŞİL ALANLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ: BORNOVA ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 36, 38 - 65, 30.04.2020

Mercan Efe , Büşra Üstündağ

Öz

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği nedeniyle kadın, ev içi işlerin yanı sıra ailenin çocuk, yaşlı ve hastalarına bakarak nesilleri üretmekte, beslemekte ve eğitmektedir. Kadın ücretli bir işte çalışıyorsa da ataerkil yapıdan kaynaklı bu görevlerini yerine getirmektedir. Dolayısıyla toplumsal cinsiyet rolleri gereği kentsel yaşamda dezavantajlı durumda olan kadın için kentteki tüm unsurların kadını gözeterek planlanması gerekmektedir. Kadın dostu kent projesi kadınların kentsel yaşamlarındaki zorlukları gidermek için bir çözüm durumundadır. Uygulama, kadının kentin her alanında emniyet ve güvenlik endişesi taşımadan bir kadın olmaktan kaynaklı tüm özellik ve unsurlarıyla (vatandaş, seçmen, çalışan, anne, yaşlı, engelli vb) bulunabilmesini sağlamaktadır. Bu metin, kadın dostu kent yaklaşımı kapsamında kentsel açık yeşil alanlara ilişkin tasarım kriterleri belirlemiştir. Bu amaçla bir kadın dostu kent olan İzmir’in Bornova ilçesinde çalışma alanı olarak belirlenen sınırda bulunan mevcut kentsel açık yeşil alanlar ile ilgili analizler, değerlendirmeler ve çıkarımlar yapılmış ve sonuçta kadın dostu kent kapsamında belirlenen açık yeşil alan kriterleri doğrultusunda tasarım önerileri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın Dostu Kent, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Kamusal Mekan

Kaynakça

• Referans1 Akı, A., Erdönmez, E. (2005). Açık Kamusal Kent Mekanlarının Toplum İlişkilerindeki Etkileri, YTÜ Mimarlık Fakültesi e-Dergisi, 1 (1).
• Referans2 Aksoy, Y. (2014). Türkiye’de Yeşil Alanlarla İlgili Yasal Düzenlemeler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 26, 1-20.
• Referans3 Alkan, A. (2013). “Yerel siyaset kadınlar neden önemli?”, 09.01.2015 http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/03/aytenh.yerel_siyaset_kadinlar_icin_neden_onemli.pdf.
• Referans4 Arendt, H. (1994). İnsanlık Durumu. Bahadır Sina Şener (Çev.). İletişim Yayınları, İstanbul.
• Referans5 Baykan, D.A. (2015). Yerel Yönetimler İçin Kadın Dostu Kent Planlaması ve Tasarım İlkeleri Kitabı. Ankara: Uzerler Matbaacılık Sanayi Ltd. Şti.
• Referans 6 Bayram, Z. (2011). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kentsel Açık Yeşil Alan Kullanım Talebini Etkileyen Etmenler, Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Referans 7 Blunt, A., Wills, J. (2013). Dissident Geographies: An Introduction to Radical Ideas And Practice. Londra: Routledge.
• Referans 8 Çelikyay, H.S. (2017). Kamusal Alanların Mekânsal Organizasyonu, Editör: Çelikyay, H.S., Kent İmgelerinin Kamusal Alanı Tariflemedeki Rolü, Bartın Üniversitesi Yayınları No:30, Fen Bilimleri Enstititüsü Yay. No:1, s.21.
• Referans 9 Dacheux, E. (2012). Kamusal Alan, Hüseyin Köse (Çev.). Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Referans 10 Doan, P. L. (2007). Queers in the American City: Transgendered Perceptions of Urban Space. Gender, Place and Culture, 14(1), 57–74.
• Referans 11 Efe Güney, M., Demircioğlu, F. (2015). LGBTT Bireylerin Buluşma Noktası Olarak Kullandıkları Mekânların Şehir Planlama Kapsamında İncelenmesi, Planlama, 25(2): 147-157.
• Referans 12 Gül ve Küçük, (2001). Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri 19 Mayıs 2012 / Konya.
• Referans 13 Gül, A., Küçük, V. (2001). Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A Serisi, 2, 27-48.
• Referans 14 Gürallar, N. (2009). Emergence of Modern Public Space from a Traditional Mosque Courtyard; Istanbul, Beyazıt, Verlag Dr. Müller, Saarbrücken. Justice and the Fight for Public Space”, Guilford.
• Referans 15 İzmir nüfusu, 15.04.2019, https://www.nufusu.com/ilce/bornova_izmir-nufusu.
• Referans 16 Kaypak, Ş. (2014). Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Kente Bakmak, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(7), 344-357.
• Referans 17 Kirk, D. (2010). Women friendly Seoul Project. 02.01.2018 http://www.biztechreport.com/story/423-women-friendly-seoul.
• Referans 18 Lefebvre, H. (1991). The Production Of Space, Oxford: Blackwell.
• Referans 19 Mitchell, D. (2003). The Right to the City: Social.
• Referans 20 Mlynarz, D.T. (2005). Integrating Industrial Legacy Into Contemporary Urban Park Design: An Exploratory Study, Guelph University Department of Landscape Architecture, Master Thesis.
• Referans 21 Moser, C. (2012). Mainstreaming Women's Safety in Cities into Gender-Based Policy and Programmes. Gender & Development, 20(3), 435-452.
• Referans 22 Özbilen, A. (1991). Kentiçi Açık Alanlar ve Dağılımı, Tarihi Eserler ve Gelişen Yeni Yapılaşma. K.T.Ü. Orman Fakültesi, Genel Yayın No:155, F.Y.N: 17, Trabzon.
• Referans 23 Öztan, Y., Ankara Şehri ve Çevresi Yeşil Saha Sisteminin Peyzaj Mimarisi Prensipleri Yönünden Etüd ve Tayini, Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara.
• Referans 24 Öztürk, B. (2004). Kentsel Açık ve Yeşil Alan Sistemi Oluşturulması: Kayseri Kent Bütünü Örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Referans 25 Polat, T., Önder, S., (2012), Kentsel Açık-Yeşil Alanların Kent Yaşamındaki Yeri ve Önemi. Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri, Konya.
• Referans 26 Sadri, H. (2010). Mimarlık ve İnsan Hakları. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Referans 27 Shakooee, H. (2007). New Trends in Philosophy of Geography. Tehran: Gitashenasi Publications.
• Referans 28 Sönmez, İ., Erin, İ., Karasu, B., Tepe, D., Ersoy, D., Boğum, H., ve diğer. (2015). Bornova Kent Merkezi Kentsel Tasarım Stratejileri. Bornova İçin Fikirler, 1, 2-101.
• Referans 29 Şener, Ü., Demirdirek, H. (2014). 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. 09.03.2019. https://www.tepav.org.tr/upload/files/13950514583.81_Il_Icin_Toplumsal_Cinsiyet_Esitligi_Karnesi.pdf.
• Referans 30 Tekinbaş, E. (2013). Kadın Dostu Kentler. TMMOB Şehir Plancıları Odası Haber Bülteni, (2), 20-23.