TÜRKİYE’DE İÇ GÖÇÜN AİLE KURUMU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2021, Sayı: 41, 230 - 243, 31.12.2021

Müslüm Engin

Öz

Aile kurumu, günlük hayatta karşılaşılan küçük olaylardan, bir birikim halinde ilerleyerek meydana gelen toplumsal değişme süreçlerinden ve bunlarla birlikte pek çok diğer içsel ve dışsal gelişmeden etkilenmektedir. Aile kurumunun üzerinde etkili olan önemli olgulardan birini de göç olgusu oluşturmaktadır. Çeşitli nedenlerle ferdi ya da toplu olarak yer değiştiren bireyler, dâhil oldukları yeni yaşam ortamına adapte olmaya gayret gösterirler. Bu durum da aile bireyleri arasındaki davranışlara, beklenti ve deneyimlere etki etmektedir. Türkiye’de 1950’li yıllarda başlayan kırdan kente göç hareketi, 80 yıllardan sonra kentler arası bir nitelik kazanmış; bu göçler ailenin geleneksel yapısı, ebeveynlerin rolleri, çocuk ve çocuk eğitimi ile kadın algısı gibi konularda değişimlerin yaşanmasını hızlandırmıştır. Bu çalışmada iç göç olgusunun aile kurumu üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Türkiye’de iç göçlerin aile yapısı üzerinde başat bir değişim gücü gösterdiği anlaşılmıştır. Göçlerden sonra, yeni yaşam ortamlarında eski geleneklere bağlı kalmak; özellikle modern kentlerdeki ekonomik yaşam güçlüğü, barınma olanakları, kalabalık nüfus, dağınık kentleşme ve ulaşım gibi başlıca sorunlar düşünüldüğünde zorlaşmıştır. Evlilik, ailede babanın konumu, çocuk sayısı, kadının iş hayatına atılması, çocukların eğitilmesi gibi alanlarda önemli değişmeler meydana gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göç ve Aile, Geniş Aile, Çekirdek Aile, Kadın, Çocuk ve Aile

Kaynakça

• Aksaray, G. (2013). Aile Psikolojisinde Temel Kavramlar, Aile Psikolojisi ve Eğitimi (1. Baskı) içinde, Ed: Gökay Aksaray. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2-17.
• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası Göç ve Kültürler Arası İletişim. Journal of International Social Research, 5(20).
• Altuntepe, M. Öztürk. N. (2008). Türkiye'de Kentsel Alanlara Göç Edenlerin Kent ve Çalışma Hayatına Uyum Durumları: Bir Alan Araştırması. Journal of Yaşar University, 3(11).
• Canatan, K. (2018a). Aile Hakkında Kuramsal Perspektifler, Aile Sosyolojisi (7. Baskı) içinde, Ed: K. Canatan ve E. Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, 31-50.
• Canatan, K. (2018b). Ailenin Tanımı, Türleri ve İşlevleri, Aile Sosyolojisi (7. Baskı) içinde, Ed: K. Canatan ve E. Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, 53-95.
• Canatan, K. (2018c). Türk Ailesinin Tarihsel Gelişimi, Aile Sosyolojisi (7. Baskı) içinde, Ed: K. Canatan ve E. Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, 97-119.
• Cağan, K. (2018). Ailenin İşlevleri, Aile Sosyolojisi (7. Baskı) içinde, Ed: K. Canatan ve E. Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, 83-93.
• Çakır, S. (2011). Geleneksel Türk kültüründe göç ve toplumsal değişme. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2011(24), 129-142.
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 67-91.
• Çapcıoğlu, İ. (2018). Sekülerleşen Toplumda Bireyselleşen Aile. Turkish Studies, 13(2), 19-34.
• Dişçi, Z. (2016). Toplumsal Cinsiyet ve Düzenlemeler Bağlamında Türkiye’de “Kadın Sığınma Evi”: Mamak Belediyesi Konukevi Örneği. Farklılıklar, Çatışmalar ve Eylemlilikler Çağında Sosyoloji, VIII. Ulusal Sosyoloji Kongresi. Ankara, ODTÜ, 253-258.
• Epik, M. T., Çiçek, Ö., Altay, S. (2017). Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Tarihsel Süreçte Ailenin Değişen/Değişmeyen Rolleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 35-58.
• Gough, K. (2018). Ailenin Kökeni, Kadın Antropolojisi (2. Baskı) içinde, Ed. Rayna R. Reither, Ankara: Dipnot Yayınları, 52-82.
• Günay, E., ATILGAN, D., & Serin, E. (2017). Dünya’da ve Türkiye’de göç yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 37-60.
• Kandiyoti, D. (1988). Bargaining with patriarchy. Gender & society, 2(3), 274-290. https://www.jstor.org/stable/190357?seq=1
• Kara, B. (2018). Türkiye’de Aile Yapısının Değişimine Etki Eden Dinamikler. Karadeniz-Blacksea-Черное море, (40), 374-385.
• Koçak, Y., & Terzi, E. (2012). Türkiye’de göç olgusu, göç edenlerin kentlere olan etkileri ve çözüm önerileri. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 163-184.
• Özdemir, M. (2008). Türkiye’de İç Göç Olgusu. Nedenleri ve Çorlu Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eylül.
• Pehlivan, O. (2017). Ailenin Tanımı ve İlişkilerinin Toplumsal Olarak İnşası. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacattepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Slocum, S. (2018). Toplayıcı Kadın: Antropolojide Erkek Önyargısı, Kadın Antropolojisi (2. Baskı) içinde, Ed. Rayna R. Reither, Ankara: Dipnot Yayınları, 37-52.
• TDK (2020). Güncel Türkçe Sözlük, Aile Maddesi. (Erişim Tarihi: 03.04.2020).
• Turgut, F. (2017). Tarihsel Süreçte Aile Kurumunun Dönüşümü ve Geleceğine Yönelik Çıkarımlar. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 1(1), 93-117.
• Yasa, İ. (1966). Ankara’da Gecekondu Ailesi, Ankara: Akın Matbası.
• Yıldırım, E. (2018). Toplumsal Değişme Sürecinde Aile, Aile Sosyolojisi (7. Baskı) içinde, Ed: K. Canatan ve E. Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, 121-138.
• Yıldırım, K. (2020). Göçün Aile Üzerindeki Etkisi, https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/YILDIRIM-Kazım-GÖÇÜN-AİLE-ÜZERİNDEKİ-ETKİSİ.pdf (Erişim Tarihi: 03.04.2020).