VIEW OF LITERATURE FROM UNDERGROUND: FANZINE MOVEMENT IN ISPARTA

Yıl 2021, Sayı: 41, 1 - 31, 31.12.2021

Demet Yılmaz

Öz

In this study, the organizational, economic and contextual structures of fanzines, which prepare the ground for the emergence of underground literature and are one of the sources that feed underground literature, are examined through the fanzines released in Isparta by using content and discourse analysis. Studies on fanzines to date center the view of fanzine culture and publishing in metropolises. In this study, it is sought to answer the questions of whether fanzine publishing has gained existence in settlements outside the metropolis, what it looks like if it has, who created the fanzines for what purposes and for what reasons, through the example of Isparta. In addition, the feature of opposition, which is one of the main elements of underground literature, constitutes the main issue of this study within the scope of the examined fanzines. In addition to the elements of opposition identified in the content and discourse of fanzines, the history of fanzines, their relationsip with literature, their reflection in the world and in Turkey, and today’s fanzine publishing are mentioned. This study, which points to a gap about fanzine publishing, reveals that there is a fanzine culture in small cities like Isparta. In this study, in-depth interview technique with zinesters is used.

Anahtar Kelimeler

Fanzine, Fanzine Publishing, E-Zine, Underground Literature, Opposition

EDEBİYATIN YERALTINDAN GÖRÜNÜMÜ: ISPARTA’DA FANZİN HAREKETİ

Öz

Bu çalışmada yeraltı edebiyatının ortaya çıkmasına zemin hazırlayan ve yeraltı edebiyatını besleyen kaynakların başında gelen fanzinlerin içerik ve söylem analizi kullanılarak örgütsel, ekonomik ve içeriksel yapıları, Isparta’da çıkarılan fanzinler üzerinden incelenmektedir. Bugüne kadar fanzinler hakkında yapılan çalışmalar, fanzin kültür ve yayıncılığının metropollerdeki görünümünü merkeze alır. Bu çalışmada Isparta örneği üzerinden fanzin yayıncılığının metropol dışındaki yerleşim yerlerinde varlık kazanıp kazanmadığı, kazandıysa nasıl bir görünüm sergilediği, fanzinleri kimlerin hangi amaç ve sebepler ile çıkardığı sorularına cevap aranmaktadır. Bunun yanı sıra yeraltı edebiyatının ana unsurlarından biri olan karşı çıkış özelliği, incelenen fanzinler kapsamında bu çalışmanın asıl meselesini teşkil etmektedir. Fanzinlerin içerik ve söyleminde tespit edilen karşı çıkış unsurlarının yanı sıra fanzinlerin tarihçesi, edebiyatla ilişkisi, dünyada ve Türkiye’deki yansıması ve günümüz fanzin yayıncılığı konularına değinilmektedir. Fanzin yayıncılığı hakkında bir boşluğa işaret eden bu çalışma Isparta gibi küçük şehirlerde de bir fanzin kültürünün var olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmada zinesterlar ile derinlemesine görüşme tekniği kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fanzin, Fanzin Yayıncılığı, E-Zine, Yeraltı Edebiyatı, Karşı Çıkış

Kaynakça

• Ataş, S. (2020, Kasım 9). Isparta'da Fanzin Yürüyor. https://fanzinapartmani.com/ispartada-fanzin-yuruyor/
• Ataş, S., Çalık, H. H., Durmuş, A., Kayacan, O. ve Önal, A. Kişisel Görüşme, 05.09.2020.
• Barış, E. (2010). Fanzin Mesel: şehirde gönüllü ofsayt denemeleri. Lacivert Şiir ve Öykü Dergisi, S. 31, s. 85-87.
• Blandy, D. (2020, Ekim 31). Zines Timeline. http://defenseof.voelkermorris.com/zine_time.html
• Çetinbaş, T. (2017). Alternatif' bir medya analizi: cin ayşe. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), 2 (3), s. 113-134. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akader/issue/29964/323260
• Demir, F. (2018). Yeraltı Edebiyatının Anavatanı: Fanzinler. H. Keskin (Ed.), 5. Uluslararası Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Sempozyumu Tam Metin Kitabı (ss. 33-46). Asos Yayınevi.
• Diğergam Fanzin. (2020, Kasım 18). https://issuu.com/digergamfanzin
• Diğergam Fanzin. (2020, Kasım 19). https://issuu.com/digergamfanzin/docs/di_ergam_4._say_
• Elgün Oral, A. (2017). Alternatif Bir Medya, Altkültürün Sesi: Zinler Üzerine Bir Değerlendirme. Yeditepe Üniversitesi Global Media Journal Turkish Edition, 7 (14), 66-82. https://avesis.ege.edu.tr/yayin/208143de-fec1-4a51-9716-9fc6c50003e7/alternatif-bir-medya-altkulturun-sesi-zinler-uzerine-bir-degerlendirme
• Etilen Sosyete-flagg. (2010). Yeraltından Fanzinler. Lacivert Öykü ve Şiir Dergisi, S. 31. 96-97.
• Fanzin. (2020, Ekim 29). https://tr.wikipedia.org/wiki/Fanzin
• Markopaşa. (2020, Kasım 21). https://tr.wikipedia.org/wiki/Markopa%C5%9Fa_(dergi)
• Öktem, A. (2000). Şeytan Aletleri (Fanzinler, Demolar, Fotokopi Afişler), Varlık Yayınları.
• Öktem, A. (2002). Genel Kültürden Kenar Kültüre 101 Fanzin, İthaki Yayınları.
• Öktem, A. (2011). Yeraltı Edebiyatının Temel Özellikleri ve Edebiyatımızda Yeraltı, Notos, S. 29, s. 16-21.
• Ölçekçi, H. (2016). Alternatif Bir Medya Analizi Olarak Fanzinler. The Journal of Academic Social Science Studies, N. 53, p. 345-358. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS6878
• Punk Kültürü. (2020, Ekim 31). https://tr.wikipedia.org/wiki/Punk_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC
• Richardson, R. (2020, Kasım 8). Chapbooks. https://www.bl.uk/romantics-and-victorians/articles/chapbooks
• Samizdat. (2020, Ekim 31). https://en.wikipedia.org/wiki/Samizdat
• Serbes, H. ve Güzel, M. (2020). Gençlik Altkültürleri: Punk Estetiğinin İkonografik Fanzinleri. TRT Akademi, 5 (10), 686-712. https://dergipark.org.tr/tr/ub/trta/issue/56639/730208
• Şevki, A. (2010). Yeraltı Edebiyatı ve Bu Edebiyatın Türkiye'de Olamamasının Nedenleri. Lacivert Öykü ve Şiir Dergisi, S. 31, 85-87.
• Wright, F. (2020, Kasım 8). The History and Characteristics of Zines. http://www.zinebook.com/resource/wright1.html
• Wrihgt, F. (2020, Kasım 8). The History and Characteristics of Zines. http://www.zinebook.com/resource/wright2.html
• Yılmaz Sert, N. (2020). Kültür Sosyolojisi. S. Sallan Gül (Ed.) Sosyolojiye Giriş (ss. 171-196). Kaf Kitap Kafe Yayınları.
• Zencirkıran, M. (2015). Sosyoloji. Dora Yayınları.
• Zinester. (2020, Kasım 6). https://en.wiktionary.org/wiki/zinester