ABD’NİN AFGANİSTAN’DAN ÇEKİLME SÜRECİNİN YAZILI MEDYADA SUNUMU

Yıl 2022, Sayı: 42, 152 - 172, 30.04.2022

Hülya Özkan Rıgıderakhshan

Öz

ABD, 11 Eylül saldırılarından sonra terörizm ile mücadele etmek iddiasıyla Afganistan’a müdahalede bulunmuş ve 20 yıl süren işgal sürecini başlatmıştır. ABD’nin 20 yıl sonra Afganistan’dan çekilme kararı almış olması hem bölge ülkeleri açısından hem de uluslararası güç dengeleri açısından önem arz etmiş ve dikkatle takip edilmiştir. Medya da geri çekilme sürecinde yaşananları ve Afganistan’da başlayan yeni yönetimin inşa sürecini kamuoyu ile paylaşmak için gelişmeleri yakından izlemiştir. Bu çalışmada Türkiye’deki yazılı medyanın ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecinde yaşananları ne sıklıkla ve nasıl bir yaklaşım çerçevesinde aktardığı incelenmiştir. İçerik analiz yöntemiyle incelenen 17 ulusal gazetenin haber ve bilgi aktarma görevlerini yerine getirirken inşa ettikleri gündemler Amerika’nın Afganistan’dan çekilme süreci bağlamında irdelenmiştir. Gazetelerin Afganistan’daki süreci hangi temalar ile sundukları, Afganistan’daki yeni yönetime ve aktörlere ilişkin yargılarının ne yönde olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Gazetelerde yer bulan haber içeriklerinde Afganistan’daki sürecin birbirinden farklı sıklıklarda ve bakış açıları ile değerlendirilerek okurlara aktarıldığı saptanmıştır. Gazeteler kendi ideolojik yaklaşımları doğrultusunda sürecin aktörlerini konumlandırmış ve gelişmeleri kamuoyu ile paylaşmışlardır.

Anahtar Kelimeler

yazılı medya, Afganistan, ABD-Afganistan, çekilme süreci

Kaynakça

• Atabek, G. Ş. (2007). Medya Metinlerini Çözümlemek, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Berelson, B. (1952). Content Analysis In Communication Research, New York: Hefner.
• Cohen, B. C. (1963). The Press and Foreign Policy, Princeton University Press, Princeton.
• Duran, Ragıp (2000). Medyamorfoz. İstanbul: Avesta Yayınları.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (1990). İletişim ve Toplum, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Fox, D. J. (1969). The Research Process in Education, New York: Holt, Rinehart and Winston.
• İrvan, S. (1997). Medya Kültür, Siyaset. Ankara: Ark Yayınları.
• McComb, M. and Sha, D. L. (1972). The Agenda Seing Fncion of Ma Media, Public Opinion Quarterly, 36 (2), 176-184.
• Severin J. W. e Tankard W. J. (1994). İletişim Kuramları Çev. Ali Atıf Bir, Eskişehir: Kibele Sanat Merkezi.
• Yüksel, E. (2001). Medyanın Gündem Belirleme Gücü. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Yüksel, E. (2004). Medya Güvenlik Kurulu-28 Şubat Sürecinde Medya, MGK ve Siyaset Bağlantısı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi yayınları.
• Gazeteler Akşam, Birgün, Cumhuriyet, Diriliş Postası, Hürriyet, Karar, Korkusuz, Milat, Milli Gazete, Milliyet, Sabah, Sözcü, Takvim, Türkiye Gazetesi, Türkgün, Yeni Akit, Yeni Şafak