GAYRİMENKUL DEĞERLEME ve İSTATİSTİKSEL ANALİZ

Yıl 2022, Sayı: 42, 173 - 197, 30.04.2022

Mehmet Erdemir Gündoğmuş , Veli Riza Kalfa , Hatice Başkaya

Öz

Türkiye’de gayrimenkul değerleme uzmanlarının yapmış olduğu değerlemelerin, yurtdışındaki örnekler ile karşılaştırıldığında çoğunlukla bilimsel bir temele dayandırılmayan uygulamalar olduğu söylenebilir. Oysa her gayrimenkul değerleme uygulamasının (rapor) kesinlikle bir bilimsel çalışma olduğu unutulmamalıdır. Değerleme uzmanının mülkün tanımından başlayıp, bulunduğu emlak piyasasını ifade etmesine, gerçekleşen alım-satımların tespitinden, hangilerinin konu mülke emsal alınabileceğine kadar her aşamada bilimsel yöntemleri uygulamak zorundadır. Bu bilimsel yöntemlerin büyük bir kısmı istatistiğin konusudur. Gerek emsallerin tespiti (örnek seçimi), gerekse piyasa analizinde istatistiksel teknikleri iyi bilmeli ve kullanmalıdır. Ülkemizde gayrimenkul değerleme raporlarının yurtdışı standartlarında olamamasının nedenlerinden biri de, değerleme uzmanlarının istatistiki analizi yeterince uygulamamalarıdır.
Burada devletin de üzerine düşen birtakım görevleri bulunmaktadır. Öncelikle gelişmiş ülkelerde olduğu gibi değerleme uzmanları tarafından belirlenen rakamlara ilişkin ülke genelinde bir veri tabanının kurulması ve kamuoyunun kullanımına açılması gereklidir. Bu veri tabanına özellikle Maliye Bakanlığı ve Belediyelerin ilgili birimlerinin (arşiv açısından) emlak vergilerinin adil bir şekilde tespiti açısından entegre olmalıdır.
Bu çalışmada özellikle ABD ve İngiltere gibi ülkelerde değerleme raporlarında ele alınan istatistiki analiz türlerine ilişkin örnekler verilerek, Türkiye’de bu istatistiki analizlerin değerleme raporlarında kullanılabilirliğini tartışmak ve istatistiğin değerleme raporlarında kullanılmasının yaygınlaşmasına yardımcı olmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gayrimenkul Değerleme, Değerleme Uzmanı, İstatistiksel Teknikler

Kaynakça

• Akgül, A., & Çevik, O. (2005). İstatistiksel Analiz Teknikleri: SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları (İkinci Baskı b.). Ankara: Emek Ofset.
• Attia, A. (2005). Why Should Researchers Report the Confidence Interval in Modern Research? Middle East Fertility Society Journal, 10(1), 78-81.
• Baykul, Y., & Güzeller, C. O. (2014). Sosyal Bilimler için İstatistik (SPSS Uygulamalı) ( 2. Baskı b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Düzgüneş, O. (1983). İstatistik Metodları I. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
• Gürsakal, N. (2002). Bilgisayar Uygulamalı İstatistik II. Bursa: Marmara Kitabevi.
• Gürsakal, N. (2012). Betimsel İstatistik (İstatistik I). Bursa: Dora Yayınları.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (6. Baskı b.). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Newbold, P. (2000). İşletme ve İktisat için İstatistik. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Özkan, Y. (2016). Olasılık ve İstatistik . İstanbul: Avcı Ofset.
• Pace, R. K., Sirmans, C., & Slawson, V. (2001). Are Appraisers Statisticians? In:Real Estate Valuation Theory (Chapter 2 b.). (K. Wang, & M. L. Wolverton, Dü) New York: Springer Science.
• Rattermann, M. R. (2014). The Student Handbook to the Appraisal of Real Estate (14th Edition b.). USA: Appraisal Institute.
• Terzi, Y. (2018). Temel İstatistik I Ders Notları. Samsun.
• Wheelan, C. (2018). Çıplak İstatistik. (A. Atav, Çev.) İstanbul: Buzdağı Yayınevi.