SALDA GÖLÜ HAVZASI ENTEGRE HAVZA YÖNETİMİ ÖNERİLERİ

Yıl 2022, Sayı: 44, 311 - 350, 15.12.2022

Nedime Güreli , Ahmet Tokgözlü

Öz

İnsanoğlu var olduğundan bu yana doğa ile karşılıklı etkileşim halindedir. Geçmişte yaşanılan Tarım ve Sanayi Devrimi ile birlikte hızla artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için doğal ortamların aşırı kullanımına sebep olmuş ve bu durum insanoğlunun çevre üzerindeki baskısını arttırmıştır. Çevre üzerindeki baskıyı azaltabilmek ve doğal kaynakların sürdürülebilir bir şekilde gelecek nesillere aktarabilmek için yönetim ve planlama çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışma Akdeniz Bölgesi’nde, Göller Yöresi sınırları içerisinde yer alan Salda Gölü Havzası’nda yapılmıştır. Öncelikle Salda Gölü Havzası ve entegre havza yönetimi alanında detaylı bir literatür çalışması yapılmıştır. Daha sonra Salda Gölü Havzası’nın doğal ortam koşullarının mevcut durumunu tespit edebilmek için arazi çalışması ve Coğrafi Bilgi Sistemler (CBS) kullanılarak havzanın jeolojik, jeomorfolojik (morfoloji, eğim ve bakı durumu), hidrografik, klimatolojik, toprak, arazi kullanım durumu detaylı bir şekilde incelenmiştir. Beşerî ortam koşullarının tespiti için de ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından nüfus, ekonomi (tarım ve hayvancılık) verileri temin edilerek yorumlanmıştır. Doğal ortam koşulları özellikleri ile beşerî koşulları özellikleri arasındaki karşılıklı etkileşiminden kaynaklanan muhtemel problemler tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen tüm veriler ile birlikte Salda Gölü Havzası’nın doğal ve sosyo-ekonomik unsurlar dikkate alınarak sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasını sağlayacak şekilde entegre havza yönetim planı için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Salda Gölü Havzası, Entegre Havza Yönetimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Proje Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

SYL-2019-7166

Teşekkür

Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Proje Koordinasyon Birimi (Proje No: SYL-2019-7166) tarafından desteklenmiştir.

SALDA LAKE BASIN INTEGRATED BASIN MANAGEMENT RECOMMENDATIONS

Öz

Human beings have been interacting with nature since they came into existence. It has caused excessive use of natural environments to meet the needs of rapidly growing populations, along with the past Agriculture and Industrial Revolution, which has increased human pressure on the environment. Management and planning has started to be carried out to reduce the pressure on the environment and to sustainably transfer natural resources to future generations. This study was carried out in the Mediterranean Region at the Lake Salda Basin, which is located within the boundaries of the Lakes region. First, a detailed literature study was conducted in the field of Lake Salda Basin and integrated basin management. The geological, geomorphological (morphology, slope and flux state), hydrographic, climatological, soil, land and land use of the basin using field work and Geographic Information Systems (CBS) were examined in detail in order to determine the current state of the natural environment conditions of Lake Salda Basin. In order to determine the human environment conditions, population, economy (agriculture and livestock) data were obtained and interpreted by the relevant institutions and organizations. Possible problems arising from the interaction between the characteristics of natural environment conditions and the characteristics of human conditions have been identified. With all the data obtained as a result of the study, suggestions were made for an integrated watershed management plan in a way that would ensure the social, cultural and economic development of the Salda Lake Basin, taking into account the natural and socio-economic factors.

Anahtar Kelimeler

Lake of Salda Basin, Integrated Pool Management, Geo Information Systems

Proje Numarası

SYL-2019-7166

Kaynakça

• Akkuş, A. (1987). Salda Gölünün Jeomorfolojisi. Coğrafya Dergisi, 2, 109-115.
• Ardel, A. (1951). Göller Bölgesi Morfolojik Müşahedeler (Cilt 2). İstanbul: İstanbul Coğrafya Enstitüsü Dergisi.
• Atalay, İ. (2011). Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri.
• Avcı, M. (1993-1996). Göller Yöresinin Batı Kesiminde Bitki Toplulukları ve Dağılışı. Coğrafya Dergisi(4), 227-261.
• Avcı, M., & Akkemik, Ü. (2014). Türkiye’nin Bitki Çeşitliliği ve Coğrafi Açıdan Değerlendirmesi. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları - I (s. 28-53). içinde Ankara: Yayımlayan: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü.
• Braithwaite, C. Z. (1994). Living Hydromagnesite Stromatolites in Turkey. Sedimentary Geology(92), 1-5.
• Burton, I. (1961). Changes in the Occupance of Flood Plains in the United States. Department of Geography Research(57).
• Burton, I. K. (1964). The Perception of Natural Hazards. Natural Resources Journal(3), 412-441.
• Burton, I. K. (1968). The Human Ecology of Extreme Geophysical Events. Natural Hazards Research Working(1).
• Burton, I. K. (1978). Individual Choice In The Environment as Hazard. In The Environment as Hazard.
• Burton, I. K. (1993). The Environment as Hazard. 2nd Ed. The Guildford Press.
• Çetin, B. (2002). Salda Gölü Havzası' nın Fiziki Coğrafyası. Erzurum: Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• D.K.M.P. (2013). Salda Gölü. Ankara: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü. https://issuu.com/yildiraylise/docs/salda_kitap adresinden alındı
• Döyen, A. (1995). Yeşilova (Burdur) Civarındaki Kromit Yataklarının Mineralojik, Petrografik ve Jeokimyasal İncelenmesi. Konya: Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Edwards, H. M. (2005). Raman spectroscopic analysis of cyanobacterial colonization of hydromagnesite, a putative martian extremophile. Icarus(175), 372-381.
• Garipağaoğlu, N. (2012). Havza Planlarında Coğrafyanın Rolü ve Türkiye' de Havza Planlamacılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Garipağaoğlu, N. ve Uzun. M. (2019). İznik Gölü Havzası’nda Doğal Ortam Koşulları, Değişimler ve Muhtemel Risklerin Havza Yönetimi ve Planlamasına Etkisi. Doğu Coğrafya Dergisi(42), 1-24.
• Garipağaoğlu, N. ve Uzun. M. (2021). Havza Yönetiminin Gelişim Evreleri ve Farklı Modelleri. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE),(43), 338-357.
• Güreli, N. (2020). Salda Gölü Havzası ve Yakın Çevresinin Entegre Havza Yönetimi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• H.G.M. (2018). Türkiye Topografya Haritaları (1/25,000 Ölçekli). M23 al, c4, d3, d4, N23 al, a1, a2, b1 paftaları.
• Harmancıoğlu, N. B., ve Fıstıkoğlu, O. (2002). Entegre Su Kaynakları Yönetimi. Türkiye Mühendislik Haberleri.
• Harmancıoğlu, N., & Özkul, S. (tarih yok). Akarsu Havzalarımızında Entegre Yönetim İhtiyacı ve İlgili Sorunlar.
• Hooper, B. P. (2003). Integrated Water Resources Management and River Basin Governance. Universities Council on Water Resources(126), 12-20.
• Kaiser, J. Ö. (2016). Sedimentary Lipid Biomarkers in the Magnesium Rich and Highly Alkaline Lake Salda (South-Western Anatolia). Journal of Limnology, 75(3), 581-596.
• Kates, R. W. (1962). Hazard and Choice Perception in Flood Plain Management. Department of Geography Research(78).
• Kates, R. W. (1971). Natural hazards in human ecological perspective: hypotheses and models. Economic Geography(47), 438 - 45.
• KHGM. (1996). Burdur İli Arazi Varlığı. Ankara: T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• M.T.A. (2010). Türkiye Jeoloji Haritaları, M23-N23 Paftaları. Ankara: Jeoloji Etütleri Dairesi.
• Özçelik, H. (2016). Burdur ili Bitki Envanteri (Ekonomik, Nadir ve Endemik Bitkileri. Ankara: Burdur Belediyesi Kültür Yayınları.
• Russell, M. I. (1999). Search For Signs of Ancient Life on Mars: Expectations From Hydromagnesite Microbialites, Salda Lake. Journal of the Geological Society(156), 868-888.
• Shirokova, L. M. (2013). Using Mg Isotopes to Trace Cyanobacterially Mediated.
• Şahin, Ş. (1997). 1 Ekim 1995 Dinar Depremi ve Göller Bölgesinin Sismotektoniğinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• T.M.M.O.B. (Haziran 2020). Salda Gölü Raporu. Ankara: Ankamat Matbaacılık San. Ltd. Şti.
• Temurçin, K., Atayeter, Y., ve Tozkoparan, U. (2019). Salda Gölü ve Çevresinin Turizm Potansiyeli ve Yeşilova İlçesi’nin Sosyo-Ekonomik Yapısına Etkisi. (47/2), s. 40-63.
• Varol, S., Davran, A., Şener, Ş., Aksever, F., Şener, E., & Kırkan, B. (27-29 Eylül 2018). Salda Gölü Havzası Yeraltısularının Hidrojeokimyasal Özellikleri ve Kalite Değerlendirmesi. Ulusal Hidrojeoloji ve Su Kaynakları Sempozyumu. Ankara.
• White, G. F. (1961). Choice of use in resource management. Natural Resources Journal(1), 23-40.
• White, G. F. (1963). Contributions of geographical analysis to river basin development. Geographical Journal(129), 412-36.
• White, G. F. (1964). Choice of adjustment to floods. Department of Geography Research Paper, 93.
• White, G. F. (1970). Flood-loss reduction: the integrated approach. Journal of Soil and Water Conservation, 25(5), 172-176.
• White, G. F. (1974). Natural Hazards: Local, National, Global. Oxford University Press.
• White, G. F. (1997). The River as a System. A Geographer’s View of Promising Approaches. Water International, 22(2), 79-81.
• Williams, S. Z. (1994). White Rock: An Eroded Martian Lacustrine Deposit. Geology(22), 107-110.
• Yalçınlar, İ. (1959). Batı Anadoluda Bir Kubbe Strüktürünün Mevcudiyeti Hakkında. Türk Coğrafya Dergisi, 160 - 163.
• Yücel, M. B., ve Gül, Ö. (2017). Dünyada ve Türkiye'de Huntit. Ankara: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü.