AVUKATLARIN HUKUK TEKNOLOJİLERİNİ KULLANMA DENEYİMLERİ ÜZERİNE BİR SAHA ARAŞTIRMASI: AKSARAY BAROSU ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Sayı: 45, 47 - 80, 30.04.2023

Ercan Geçgin , Eylül Sinem Karadal

Öz

Teknolojik yenilikler diğer profesyonel meslek alanlarında olduğu gibi avukatlık mesleğinin icrasında da etkisini her geçen gün daha fazla göstermektedir. Özellikle yapay zekâ ile desteklenmiş teknolojik uygulamaların avukatlar tarafından kullanımının artmasıyla mesleğin pratiklerinde de önemli değişimler yaşanabilmektedir. Hukuki işlemlerin farklı süreçlerine uygun çeşitli teknolojik uygulamaların hayata geçirilmesi sayesinde hukuki mekanizmaların işleyişinde kolaylıklar sağlanabilmesinin yanında meslek açısından bazı sorunları da gündeme getirebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, avukatların meslek icrasında hukuk teknolojilerinin etkisini yakından incelemektir. Bu kapsamda, nitel araştırma yöntemine uygun şekilde 2021-2022 yılları içerisinde Aksaray Barosu'na bağlı çalışan 18 avukatla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularında, gerek kitle iletişim teknolojilerinin ve gerekse yeni hukuk teknolojilerinin avukatlık mesleğinde önemli değişimler yarattığı görülmüştür. Mevcut teknolojilerin (UYAP vb.) mesleğin icrasını kolaylaştırdığını, emekten ve zamandan tasarruf sağladığını belirten katılımcılar yapay zekâ temelli teknolojilerinin karar verme süreçlerine ise daha mesafeli yaklaşmışlardır. Keza teknolojilerin tek başına hüküm vermede kullanılmasının yaratacağı olumsuz sonuçlara dikkat çekerek sınırlı ve sadece yardımcı konumda kullanılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Özellikle insan hayatını doğrudan etkileyebilen, vicdani kanaatin önemli olduğu ceza davalarında kullanılması taraftarı değildirler. Kullanılan bazı teknolojik uygulamaların müvekkiller için olumlu işlevler gösterirken kendileri için olumsuz işlevler gösterdiğini de belirtmişlerdir. Avukatların etkileşimde bulunduğu toplumsal ekolojideki düzenlilikler ve ilişkiler de hukuk teknolojilerinin katkısıyla değişmekte, bu durum yeni etkileşim biçimlerini ortaya çıkarabilmektedir. Teknolojinin avukatların müvekkilleriyle iletişimi kolaylaştırdığı; ancak hâkim, savcı ve diğer adliye çalışanları ile iletişimi azalttığı da keşfedilen bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Avukatlık, Hukuk Teknolojisi, Hukukta Yapay Zeka, Hukuk Sosyolojisi, Aksaray

Destekleyen Kurum

Araştırma herhangi bir destek alınmadan gerçekleştirilmiştir

Proje Numarası

Proje değildir

A FIELD RESEARCH ON THE EXPERIENCE OF LAWYERS IN USING LEGAL TECHNOLOGIES: THE CASE OF AKSARAY BAR ASSOCIATION

Öz

The impact of technological innovations has manifested its strength in every line of business just like the profession of a lawyer. Ever increasing usage of artificial intelligence-based technological applications has particularly created significant changes in the practice of law. The development of technological tools in performing legal transactions has provided convenience in the functioning of legal mechanisms. But it has also created some problems in legal professions. Thus, this study aims to investigate research and analyse the effect of legal technologies (or ‘Legal Tech’) on the daily practices of lawyers. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 18 lawyers working in Aksaray city centre in 2021-2022. The participants of the research have taken advantage of such technologies (just like UYAP) and they stated that these technologies have saved time and labour. However, they also asserted that artificial intelligence-based technologies have created problems in decision-making processes. Furthermore, the participants have drawn attention to the possible negative consequences of these technologies in the sentencing stage. They stated that these technologies should be used only in a limited and auxiliary position in this regard. They are not in favour of using them, especially in criminal cases that can directly affect human life and where conscientious conviction is crucial. They also stated that some of the technological applications have positive functions for the clients while they have negative functions for themselves. Regularities and relationships in the social ecology in which lawyers interact are also changing with the contribution of legal technologies. Therefore, new forms of interaction are being formed. It is also among the findings discovered that technology facilitates the communication of lawyers with their clients while reducing their communication with judges and prosecutors and other courthouse employees.

Anahtar Kelimeler

Lawyer, Legal Technology, Articificial Intelligence in Law, Sociology of Law, Aksaray

Proje Numarası

Proje değildir

Kaynakça

• Abanoz, B. (2020). Hukuki Bilgiye Dijital Erişim. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(1),190-203.https://doi.org/10.33433/maruhad.678020
• Avukatlık Kanunu (19.03.1969). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1136.pdf (indirme tarihi: 07.06.2021)
• Balak, M.M. (2009). Türkiye’de avukatlık mesleği tarihi ve gelişimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Banakar, R. (2021). Hukuk ve toplum çalışmaları: İran üzerine yazılar. (A. Acar, K. Akbaş, S. Kalem, Çev). Pinhan Yayıncılık.
• Black, D. (2020). Hukukun hareket tarzı. (H. B. Çifci, Çev.). Pinhan Yayıncılık.
• Brynjolfsson, E.; McAfee, A. (2014). The second machine age: work, progress, and prosperity in a time of brilliant technologies. W. W. Norton & Company Inc.
• Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür. cilt 1: ağ toplumunun yükselişi. (E. Kılıç, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Creswell, J.W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri:Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). 5.basım. Siyasal Kitabevi.
• Çekin, M. S. (2019). Borçlar Hukuku ile Veri Koruma Hukuku Açısından Blockchain Teknolojisi ve Akıllı Sözleşmeler: Hukuk Düzenimizde Bir Paradigma Değişimine Gerek Var Mı?. İstanbul Hukuk Mecmuası, 77(1),315-341. https://doi.org/10.26650/mecmua.2019.77.1.0012.
• Çetin, S. Vd. (Ed.). (2019). Yapay Zekâ Çağında Hukuk: İstanbul, Ankara ve İzmir Baroları Çalıştay Raporu. https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/Yapay_Zeka_Caginda_Hukuk2019.pdf (indirme tarihi: 25.06.2021).
• Derrida, J. (2014). Platon'un eczanesi. (Z. Direk, Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Dyer-Witheford, N.; Kjøsen, A. M.; Steinhoff, J. (2022). Yapay zekâ ve kapitalizmin geleceği: insandışı bir güç. (B. Cezar, Çev.). İletişim Yayınları.
• İçer, Z.; Buluz, B. (2020). Yapay Zekânın Ceza Muhakemesindeki Yeri ve Geleceği.https://www.academia.edu/41074795/YAPAY_ZEK%C3%82NIN_CEZA_MUHAKEMES%C4%B0NDEK%C4%B0_ROL%C3%9C_VE_GELECE%C4%9E%C4%B0 (erişim tarihi:25.06.2022)
• İçer, Z.; Hacıpaşaoğlu, M.; Tüzünoğlu, M. (2020). Hukuk Teknolojileri ve Avukatlık Mesleğindeki Uygulamaları. İstanbul: Görüş. https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/HukukTeknolojileriveAvukatlikMeslegindekiUyg072020.pdf
• Kerikmäe, T.; Hoffmann, T.;Chochia, A. (2018). Legal Technology for Law Firms: Determining Roadmaps for Innovation. Croatian International Relations Review.,24(81),91-112.
• McKamey, M (2017). Legal Technology: Artificial Intelligence and the Future of LawPractice. Appeal: ReviewCurrentLaw&Law Reform.Vol. 22,45-58.
• Merton, R. K. (1968). Theory and social structure. Enlarged Edition. Free Press.
• Özkan Şahin, G. ve Şahin, Ç. (2022). Yapay Zekâlı Varlıklara Elektronik Kişilik Modeli Tanınmasına İlişkin Eurobotics Raporu ve Fikri Mülkiyet Sorunu Bağlamında Meseleye Yaklaşım. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.13(1),110-128.https://doi.org/10.21492/inuhfd.981080
• Park, R. E. (2015). Topluluğun örgütlenmesi ve çocuk suçları. R. E. Park ve E. W. Burgess (Der.). Şehir: Kent Ortamındaki İnsan Davranışlarının Araştırması Üzerine Öneriler (ss.145-158). (P.K. Kayalıgil, Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Praduroux, S.; de Paiva, V.; di Caro, L. (2016). Legal tech start-ups: state of the art and trends. University of Turin, Italy. http://vcvpaiva.github.io/includes/pubs/2016-legal.pdf (indirme tarihi 24.06.2021).
• Pocs, M. (2012).Willthe European Commission be able to standardise legal technology design without a legal method?. Computer Law & Security Review. 28(6),641-650. https://doi.org/10.1016/j.clsr.2012.09.008
• Romer, A.S. (1960). Man and the vertebrates. 3rd ed.Vol.1 Harmondsworth, Penguin.
• Susskind, R. (2013). Tomorrow’s lawyers: an introduction to your future. Oxford University Press.
• Susskind, R.;Susskind, D. (2015). The future of the professions: how technology will transform the work of human experts. Uk: Oxford.
• Turan, T.; Kemaloğlu, N.; Küçüksille, E. (2020). Hukuk’ta Yapay Zeka: Çalışmalar ve Gelecek Öngörüleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(2),246-255. https://doi.org/10.29048/makufebed.748843
• Wang, R. (2020). Legal Technology in Contemporary USA and China. Computer Law & Security Review. 39/ 105459:1-20. https://doi.org/10.1016/j.clsr.2020.105459
• Webb, J. (2020). Legal Technology: The Great Disruption?. Melbourne Legal Studies Research Paper No. 897, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3664476
• Yılmaz, E . (1995). Bir Meslek Olarak Dünden Yarına Doğru Avukatlık. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 44(1),193-208.
• Yücel, M. T. (2021). Otobiyografi: Prof. Dr. Mustafa Tören Yücel. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.12(2),840-849.https://doi.org/10.21492/inuhfd.962132