The Relationship between Human Resource-Accounting Interaction and Financial Performance: A Research on Listed Companies in Borsa İstanbul 100 Index

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 18, 231 - 249, 31.12.2019

Uğur Kaya , Songül Sürol

Öz

This aim of the study is to reveal interaction, which
is comprised within business, of accounting information system and human
resource information system that examines both financial and non-financial
facilities related to human resource. Thus this study elaborates to reporting
dimension of human resource and accounting interaction mostly. The study is
prepared for the aim of determine how this interaction has affect business’
financial performance with which dimensions and how this interaction has been
affected according to business characteristic. As part of this purpose, 86 of
business that publicly-traded in Borsa Istanbul 100 Index has been examined in
the study. In the research, “Human Resource Accounting Reporting Index” has
been based on as an indicator of human resource and accounting interaction with
referring related foreign literature. The Index as mentioned, has been
calculated due to scoring information between 0-4 that was reported by business
concerning to human resource. As financial performance indicator, “Return of
Assets, Net Profit Margin, Return of Equity and Market to Book Value” ratios
have been determined respectively with referring local and foreign literature.
In addition seven variables (size of business, business age, ownership
concentration, share of foreign partner, size of board, auditor type and
business sector) that represent business characteristic have been determined
with also referring literature. The relationship between the variables as
mentioned has been examined with using regression and correlation analysis. In
the result of analysis, significant and positive relationship between Human
Resource Accounting Reporting Index and Return of Assets, market to book value,
size of board and auditor type and significant and negative relationship
between business sector and ownership concentration have been observed.

Anahtar Kelimeler

Human Resource, Human Resource Information System, Accounting Information System

İnsan Kaynakları – Muhasebe Etkileşiminin Finansal Performans ile İlişkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksine Dâhil İşletmeler Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu
çalışmanın amacı, işletme bünyesinde oluşturulan ve insan kaynaklarıyla ilgili
hem finansal hem de finansal olmayan faaliyetleri inceleyen insan kaynakları
bilgi sistemi ile muhasebe bilgi sisteminin etkileşiminin ortaya
konulmasıdır.  Nitekim bu çalışmada,
işletmelerde insan kaynakları ve muhasebe etkileşiminin daha çok raporlama
boyutu üzerinde durulmaktadır. Çalışma bu etkileşimin işletmenin finansal
performansını hangi boyutları itibariyle ve nasıl etkilediğini ve bu
etkileşimin işletme karakteristiği açısından nasıl etkilendiğini tespit etmek
amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç çerçevesinde çalışmada Borsa İstanbul 100
Endeksi’nde işlem gören 86 işletme incelenmiştir. Araştırmada, ilgili yabancı
literatürden yararlanarak, insan kaynakları - muhasebe etkileşiminin göstergesi
olarak “İnsan Kaynakları Muhasebesi Raporlama Endeksi” esas alınmıştır. Söz
konusu Endeks, işletmenin insan kaynaklarına ilişkin raporladığı bilgiler 0-4
arası puanlarla sayısal verilere dönüştürülmek suretiyle hesaplanmıştır.
Finansal performans göstergesi olarak, yerli ve yabancı literatürden
yararlanarak sırasıyla “Aktif Karlılık, Net Kar Marjı, Özkaynak Karlılık ve
Piyasa Değeri/Defter Değeri” oranları belirlenmiştir. Bununla beraber yine
literatürden yararlanarak işletme karakteristiğini temsil eden 7 adet değişken
(işletme büyüklüğü, işletme yaşı, sahiplik yoğunlaşması, yabancı ortak payı,
yönetim kurulu büyüklüğü, denetçi tipi ve işletme sektörü) kullanılmıştır. Söz
konusu değişkenler arasındaki ilişkiler, regresyon ve korelasyon analizleri
kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonucunda, İnsan Kaynakları Muhasebesi
Raporlama Endeksi ile Aktif Karlılığı, Piyasa Değeri/Defter Değeri, yönetim
kurulu büyüklüğü ve denetçi tipi arasında anlamlı ve pozitif ilişki, işletme
sektörü ve sahiplik yoğunlaşması ile anlamlı ve negatif ilişki olduğu tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları, İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi, Muhasebe Bilgi Sistemi

Kaynakça

• Ağdelen, Z. & Erkut, H. (2003). İnsan Kaynakları Yönetiminin Firma Finansal Performansı Üzerindeki Etkileri, İTÜ Dergisi, 2(4), 65-74.
• Al M. & Syed A. (2009). Human Resource Accounting (HRA) Disclosure of Bangladeshi Companies and Its Association With Corporate Characteristics, BRAC University Journal, 6(1), 35-43.
• Daştan, A. (2008). Bilgi ve Eğitim Teknolojilerinde Yaşanan Gelişmelerin Muhasebe Eğitimine Etkisi: Türkiye Değerlendirmesi, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
• Delery J. E. & Doty D. H. (1996). Modes of Theorizing in Strategic Human Resource Management: Tests of Universalistic, Contingency, and Configurational Performance Predictions, Academy of Management Journal, 39(4), 802-835.
• Edom, G.O, Inah, U. I.E. & Adanma, E.S.(2015). The Impact of Human Resource Accounting on the Profitability of a Firm: Empirical Evidence From Access Bank of Nigeria Plc., European Journal of Accounting, Auditing and Finance Research, 3(7),76-94.
• Fontana, F.B. & Macagnan, C.B. (2013). Factors Explaining the Level of Voluntary Human Capital Disclosure in the Brazilian Capital Market, Intangible Capital, (9), 305-321.
• Guthrie, J. Richard, P. & Federica, R. (2006). The Voluntary Reporting of Intellectual Capital: Comparing Evidence From Hong Kong and Australia, Journal of Intellectual Capital, (7), 254-271.
• Ijeoma, N. & Aronu, C.O. (2013). Effect of Human Resource Accounting (HRA) on Financial Statement of Nigerian Banks, International Journal of Advancements in Research & Technology, (2), 342-347.
• Jindal, S. & Kumar, M. (2012). The Determinants of HC Disclosure of Indian Firms, Journal of Intellectual Capital, (13), 221-247.
• Kaur, S., Venkat A.R. & Monica S.(2016). Impact of Corporate Characteristics on Human Resource Disclosures, Asian Review of Accounting, 24, (4), 390-425
• Kirfi, M. M. & Adbullahi, A. (2012). Human Capital Accounting: Assessing Possibilities for Domestication of Practice in Nigeria, Research Journal of Finance and Accounting, (3), 57-63.
• Lee, M.H. (2010). Evaluation of Annual Reports on Human Resource Disclosure Using Content Analysis, Unitar E-Journal, (6), 38-52.
• Micah L.C., Ofurum, C.O. &. Ihendinihu, J.U. (2012). Firms Financial Performance and Human Resource Accounting Disclosure İn Nigeria, International Journal of Business and Management, 7(14), 67-75.
• Omodero, C.O., Alpheaus, O.E. & Ihendinihu, J.U. (2016). Human Resource Costs and Financial Performance: Evidence From Selected Listed Firms in Nigeria, International Journal of Interdisciplinary Research Methods, 3(4),14-27.
• Quresh, T. M., Akbar A., Khan, A. M., Sheik, R.A. & Hijaz, S.T. (2010). Do Human Resource Management Practices have an Impact on Financial Performance of Banks?, African Journal of Business Management, (4),1281-1288.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (6. baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.