Banka Çalışanları Tarafından Algılanan Kişi-Örgüt Uyumu Ve İş Tatmininin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 1, 75 - 87, 01.06.2017

Ozan Büyükyılmaz , Tuğba Yeğin

Öz

Bu çalışmanın amacı, bireylerin örgütleriyle aralarında algıladıkları uyum derecesinin ve işlerinden duydukları memnuniyet derecesinin, vatandaşlık davranışı sergileme eğilimleri üzerinde ne derece etkili olduğunu belirleyebilmektir. Bu amaç çerçevesinde, Karabük ilinde çalışan 143 banka personelinden anket yöntemi kullanılarak veriler elde edilmiştir. Hipotezler, regresyon analizinden yararlanılarak test edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, hem kişi-örgüt uyumunun hem de iş tatmininin örgütsel vatandaşlık davranışının tüm boyutları üzerinde pozitif yönlü etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişi-Örgüt Uyumu, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı

Kaynakça

• Afsar, B. & Badir, Y. F. (2016). Person–organization fit, perceived organizational support, and organizational citizenship behavior: The role of job embeddedness. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 15 (3), 252-278. Akbaş, T. T. (2011). Algılanan kişi-örgüt uyumunun örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisi: görgül bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9 (1), 55-81. Basım, H. N. & Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61 (4), 83-101. Başaran, Ü., Büyükyılmaz, O. & Çevik,E. İ. (2011). İçsel pazarlamanın algılanan hizmet kalitesi üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracılık rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 12 (2), 201-225. Bayramlık, H., Bayık, M. E. & Güney, G. (2015). Kişi-örgüt uyumunun iş tatmini üzerine etkisi: Ankara ilinde iş makineleri sektörü işgörenleri üzerinde bir uygulama. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 25 (2), 1-28. Chatman, A. J. (1989). Improving interactional organizational research: a model of person-organization fit. Academy of Management Review, 14 (3), 333-349. Chew, J. & Chan, C. C.A. (2008). Human resource practices, organizational commitment and intention to stay. International Journal of Manpower, 29 (6), 503-522. de Jong,J. P.J. & Den Hartog,D. N. (2007). How leaders influence employees’ innovative behavior. European Journal of Innovation Management, 10 (1), 41-64. de Lara,P. Z-M. (2008). Should faith and hope be included in the employees’ agenda? Linking P-O fit and citizenship behavior. Journal of Managerial Psychology, 23 (1), 73-88. Deniz, N., Noyan, A. & Ertosun, Ö. G. (2015). Linking person-job fit to job stress: the mediating effect of perceived person-organization fit. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 207, 369-376. Hackman, J. R. & Oldham, G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60 (2), 159-170. Judge, T.A., Parker, S., Colbert, A.E., Heller, D. & Illies, R. (2001). Job Satisfaction: Cross-Cultural Review. N. Anderson,D.S. Ones, H. K. Sinangil, & C. Viswesvaran (Eds.), Handbook of Industrial, Work and Organizational Psychology 2 (pp. 25-52), London: Sage Publication. Konakay, G. (2010, Ekim). Akademisyenlerin Duygusal Zeka Yeterliliklerinin İş Tatmine Etkisinin Analizi: Kocaeli Üniversitesi Örneği. Uluslararası 8. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, İstanbul Üniversitesi, 499-509. Konovsky,M. A. & Organ, D. W. (1996). Dispositional and contextual determinants of organizational citizenship behavior. Journal of Organizational Behavior, 17 (3), 253-266. Locke, E. A. (1976). The Nature and Causes of Job Satisfaction. M.D. Dunnelle (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology (pp. 1297-1343), Chicago: Rand McNally. Luthans, F. (1995). Organizational Behavior, 7th Edition, New York: McGraw–Hill. Meydan, C. H., Şeşen, H. & Basım, H. N. (2011). Adalet algısı ve tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki öncüllük rolü."İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13 (2), 43-62. Moore, J. E. & Love, M. S (2005), IT professionals as Organizational citizens. Communications of the ACM, 48 (6), 89-93. Netemeyer, R. G., Boles, J. S.,McKee, D. O. & McMurria, R. (1997). An investigation into the antecedents of organizational citizenship behaviors in a personal selling context. Journal of Marketing, 61 (3), 85-98. Nunnally, J. C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory, 3rd Edition, New York: McGraw-Hill Inc. O'Reilly, C. A., Chatman, J. & Caldwell, D. F. (1991). People and organizational culture: a profile comparison approach to assessing person-organization fit. Academy of Management Journal, 34 (3), 487-516. Organ, D. W. (1988).Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington, MA: Lexington Books. Organ, D. W. (1997). Organizational citizenship behavior: it's construct clean-up time. Human Performance, 10 (2), 85-97. Pekdemir, I., Koçoğlu, M. & Gürkan, G. Ç. (2013). Birey-örgüt uyumunun açıkça konuşma davranışı üzerindeki etkisinde algılanan yönetici desteğinin aracılık rolü: MBA öğrencilerine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 24 (75), 83-104. Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B.,Paine, J. B.veBachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26 (3), 513-563. Polatcı, S. & Cindiloğlu, M. (2013). Kişi-örgüt uyumunun örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: duygusal bağlılığın aracılık rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3), 299-318. Rusbult, C.E., Farrell, D., Rogers, G. & Mainous III, A.G. (1988). Impact of exchange variables on exit, voice, loyalty, and neglect: an integrative model of responses to declining job satisfaction. Academy of Management Journal, 31 (3), 599-627. Scandura, T. A. & Lankau, M.J. (1997). Relationship of gender, family responsibility and flexible work hours to organizational commitment and job satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 18 (4), 377-391. Sempane, M.E., Rieger, H. S. & Roodt, G. (2002). Job satisfaction in relation to organizational culture. South African Journal of Industrial Psychology, 28 (2), 23-30. Smith, P.C., Kendall, L.M. & Hulin, C.L. (1969). The Measurement of Satisfaction in Work and Retirement. Chicago: Rand McNally. Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, 4. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. TBB (2016). Türkiye Bankalar Birliği, (Erişim Tarihi: 21.03.2016), https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/banka-bilgileri/subeler/65. Tett, R.P. & Meyer, J.P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention, and turnover: path analyses based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46 (2), 259-293. Tokmak, İ., Yıldız,E. & Turgut, H. (2013). Duygusal zekanın örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: iş tatmininin aracılık rolü. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 96-114. Tom, V. R. (1971). The role of personality and organizational images in the recruiting process. Organizational Behavior and Human Performance, 6 (5), 573-592. Turunç, Ö. & Çelik, M. (2012). İş tatmini-kişi-örgüt uyumu ve amire güven-kişi örgüt uyumu ilişkisinde dağıtım adaletinin düzenleyici rolü."İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14 (2), 57-78. Vey, M. A. & Campbell, J. P. (2004). In-role or extra-role organizational citizenship behavior: which are we measuring?. Human Performance, 17 (1), 119-135. Williams, L. J. & Anderson, S. E. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behaviors. Journal of Management, 17 (3), 601–617. Williams, S. & Shiaw, W. T. (1999). Mood and organizational citizenship behavior: the effects of positive affect on employee organizational citizenship behavior intentions. The Journal of Psychology, 133 (6), 656-668. Yıldız, S. (2014). Örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde iş tatmininin aracı rolü. Ege Akademik Bakış, 14 (2), 199-210.