The Role of Midwife and Nurse in Breastfeeding

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 221 - 228, 25.12.2019

Hafsa Işık , Gülümser Arça

Öz

Breast milk is the most basic nutritional source for the maintenance and development of newborn health in order to maintain healthy growth and development. There are short- and longterm benefits of breast milk on maternal and infant health. Although the lifetime benefits of breast milk and breastfeeding are accepted by countries, it is seen that breastfeeding rates are not at the desired level. In international and national breastfeeding programs, it is stated that midwives and nurses have great responsibilities to improve breastfeeding rates. Breastfeeding is a learned behavior, so that breastfeeding training is crucial in order to improve breastfeeding behavior and attitudes during the prenatal, perinatal and postpartum period. Studies have reported that breastfeeding rates were adversely affected if insufficient attention was given to breastfeeding training. In the study, where 10 steps in successful breastfeeding were revised in 2018, it was emphasized that in addition to breastfeeding training and counseling practices to be given to mothers, staff should have sufficient knowledge and equipment to support breastfeeding. Therefore, the knowledge and practices of the personnel who will provide breastfeeding training and counseling are also important. The aim of this review is to discuss the knowledge and practice of midwives and nurses about breast milk and breastfeeding and to discuss the role of midwives and nurses in breastfeeding.

Anahtar Kelimeler

Breastfeeding, midwifery, nursing, nurse’s role

Anne Sütü ve Emzirmeye İlişkin Ebe ve Hemşirenin Rolü

Öz

Anne sütü, yenidoğanın sağlığının korunması ve geliştirilmesi, büyüme-gelişme süreçlerine sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için gerekli olan en temel besin kaynağıdır. Anne sütünün anne ve bebek sağlığı üzerinde kısa ve uzun vadeli yararları olduğu bilinmektedir. Ancak anne sütünün ve emzirmenin yaşam boyu sağladığı yararlar evrensel ölçüde kabul görse de emzirme oranlarının istenilen düzeyde olmadığı görülmektedir. Uluslararası ve ulusal emzirme programlarında, emzirme oranlarının iyileştirilmesi sürecinde ebe ve hemşirelere büyük sorumluluklar düştüğü belirtilmiştir. Emzirme, öğrenilen bir davranış olup, emzirme davranış ve tutumlarının geliştirilmesi için doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemde emzirme eğitiminin verilmesi önem taşımaktadır. Yapılan çalışmalarda emzirme eğitimine yeterli düzeyde önem verilmemesi durumunda emzirme oranlarının olumsuz yönde etkilendiği bildirilmiştir. Başarılı emzirmede 10 adımın 2018 yılında revize edildiği çalışmada, annelere verilecek olan emzirme eğitimi ve danışmanlık uygulamalarına ek olarak, personelin emzirmeyi desteklemek için yeterli bilgi ve donanıma sahip olması gerektiği vurgulanmıştır. Bu nedenle emzirme eğitimini ve danışmanlığını verecek olan personelin bilgi ve uygulamaları büyük önem taşımaktadır. Bu derlemede ebe ve hemşirelerin anne sütü ve emzirme konusundaki bilgi düzeyleri ve uygulama durumları ele alınarak, ebe ve hemşirelerin emzirmedeki rollerinin tartışılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ebe, emzirme, hemşirelik, hemşirenin rolü

Kaynakça

• Aker, S., Öz, H., Tunçel, E.K. (2014). Evaluation of womenover 20 years living in the province of Samsun in terms of risk of breast cancer. Journal Breast Health, 10(4), 229-233.
• American Heart Association (AHA). (2012). Facts breastfeeding health benefits for mother and child promoting sound lactation policies in the U.S. Erişim tarihi 01.11.2018, https://www.heart.org/idc/ groups/heartpublic/@wcm/@adv/documents/downloadable/ ucm_316992.pdf.
• Balkaya Akdolun, N. (2002). Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe-hemşirenin rolü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 42-49.
• Başer, D.A., Sönmez, C.I., Arslan, M. (2018). Kocaeli ilindeki aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarının anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi düzeyleri, Konuralp Tıp Dergisi, 10(1), 4-40.
• Bilgen, H., Kültürsay, N., Türkyılmaz, C. (2018). Tük Neonatoloji Derneği sağlıklı term bebeğin beslenmesi rehberi. Türk Pediatri Arşivi, 53(1), 128-137.
• Bolat, F., Uslu, S., Bolat, G., ve ark. (2011). İlk altı ayda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Dergisi, 11(1), 5-13.
• Borra, C., Iacovou, M., Sevilla, A. (2015). New evidence on breastfeeding and postpartum depression: The importance of understanding women’sintentions. Matern Child Health Journal, 19, 897-907.
• Bülbül, L.G., Özcan, A.G., Hatipoğlu, S.S. (2012). Sağlam çocuk polikliniğinden izlenen iki yaş üzerindeki çocuklarda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 46, 101-107.
• Cantrill, R.M., Creedy, D.K., Cooke, M. (2003). An australian study of midwives breastfeeding knowledge. Midwifery, 19(4), 310-317.
• Creedy, D.K., Cantrill, R.M., Cooke, M. (2008). Assensing midwives breastfeeding knowledge: properties of the newborn feding ability questionnairea and breastfeeding ınitiation practices scale. International Beastfeeding Journal, 3(7), 1-12.
• Çakmak, S. ve Dengi Demirel A.S. (2019). Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 23(1), 9-19.
• Çelebioğlu, A., Tezel, A., Özkan H. (2006). Bebek dostu olan ve olmayan hastanelerde emzirme durumunun karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(3), 44-51.
• Deloian, B.J., Lewin, L.O., O’Connor, M.E. (2015). Use of a web-based education program improves nurses’ knowledge of breastfeeding. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 44(1), 77-86.
• Dias, C.C.&Figueiredo, B. (2015). Breastfeeding and depression: a systematic review of the literature. Journal of Affective Disorders, 171, 142-154.
• Dilli, D., Küçük I.G., Dallar Y. (2009). Interventions to reduce pain during vaccination in infancy. The Journal of Pediatrics, 154(3), 385-390.
• Doğan, N., Yiğit R., Erdoğan, S. (2013). Annelere doğum öncesinde verilen yenidoğan bakımı ile ilgili eğitimin doğum öncesi ve doğum sonrasında değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 10-13.
• Duran, S. (2008). Ebe ve hemşirelerin anne sütü ve emzirme konusundaki bilgi ve tutumlarının, danışmanlık verdikleri annelerin bebeklerini anne sütü ile beslenme davranışlarına etkisi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Edirne.
• Duran, S., Duran, R., Şahin, E.M., et al. (2010). Comparison of the knowledge and attitudes of midwives about breastffeding with breastfeeding behaviors of the mothers they provide counseling. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 27(1), 11-17.
• Dyson, L., Cormick, F.M., Renfew, M.J. (2005). Interventions for promoting the initiation of breastfeeding. Cochrane Database of Systemeatic Reviews, 2, 19-23.
• Eker, A., Yurdakul, M. (2006). Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. Türk Tabipler Birliği Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(9), 158-163.
• Gönener, H.D., Bala, A., Aydın, N. (2010). Çocuk sağlığı ile ilgili alanlarda çalışmayan hekim ve hemşirelerin anne sütüne yönelik bilgi durumları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 8(3), 128-135.
• Gözükara, F. (2012). Ebeveynlere Emzirmeye Yönelik Verilen Eğitim ve Danışmanlık Hizmetlerinin Emzirme Davranışına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği Programı, Doktora Tezi, Ankara.
• Güney, R. ve Çınar N. (2017). Anne sütü ve mikrobiyota gelişimi. Journal of Biotechnology and Strategic Healty Research, 1, 17-24.
• Gürcüoğlu Arslan, E., Vural, G., (2018). Annelerin doğum sonu dönemde hastanede verilen ebelik/hemşirelik bakımından memnuniyetleri. Gazi Medical Journal, 29(1), 34-40.
• Hannula, L., Kaunonen, M., Tarkka, M.T. (2008). A systematic review of Professional support interventions for breastfeeding. Journal of Clinical Nursing, 17(9), 1132-1143.
• Hazar, H.U. ve Akça, E.U. (2017). Doğum sonrası erken dönemde emzirme problemi: olgu sunumu. Sağlık ve Toplum, 27(3), 63-70.
• Horta, B.L., Loret de Mola, C., Victora, C.G. (2015). Breastfeeding and intelligence: a systematic review and meta-analysis. Acta Paediatrica, 104(467), 14-19.
• Irmak, N. (2016). Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. Journal Of Turkish Family Physician, 7(2), 27-31.
• Karaçam, Z.& Kitiş, Y. (2005). What do midwives and nurses in Turkey know about nutrition in the first six months of life. Midwifery, 21(1), 61-70.
• Kaya Yıldız, N. ve Kurtoğlu S. (2014). Tip 1 diyabet tanısı almış 0-5 yaş grubu çocukların anne sütü alımı ve beslenme ile ilgili etmenlerin değerlendirilmesi. Beslenme ve diyet Dergisi, 42(2), 116-124.
• Kaya, D. ve Pirinçci, E. (2009). 0-24 aylık çocuğu olan annelerin anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi ve uygulamalar. TAF Preventive Medicine Bulltein, 8(6), 479-484.
• Koç, Ö., Özkan, H., Sidar, N., ve ark. (2017). Annelerin emzire koçluğu hakkındaki bilgi, görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi. Journal of Contemporary Medicine, 7(2), 175-183.
• Li, D.P., Du, C., Zhang, Z.M., Li, G.X., Yu, Z.F., Wang, X., et al. (2014). Breastfeeding and ovarian cancer risk: a systematic review and meta- analysis of 40 epidemiologicalstudies. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention,15(12), 4829-4837.
• Littleton, Y.L.& Engeberston, J.C. (2012). Maternity nursing care. Cengage Delmar Learning, New York, 959-964.
• Mannel, R., & Martens, P.J., & Walker, M. (2008). Core Curriculum For Lactation Consultant Practice. 1. Baskı. USA:Jones and Bartlett Learning.
• Nadem, A.& Nadem., J. (2017). Making the decision to breastfeeding the baby and ıts advantages for the woman's health, American Journal of Food Science and Health, 3(5), 88-94.
• Oktar, Ö., Coşkun, A.M., Bostancı S. (2018). Anne sütü mucize olmaya devam ediyor. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 10(3), 228-237.
• Onbaşı, Ş., Duran, R., Çiftdemir, N.A., ve ark. (2011). Doğum öncesi anne adaylarına verilen emzirme ve anne sütü eğitiminin emzirme davranışları üzerine etkisi. Türk Pediatri Arşivi, 46, 75-82.
• Owoaje, E.T., Oyemade, A., Kolude, O.O. (2002). Previous BFHI training and nurses knowledge, attitudes and practices regarding exclusi ve breastfeeding. African Journal of Medical and Healty Sciences, 31(2), 137-140.
• Örsdemir, Ç. (2011). Doğum sonu dönemde annelerin emzirmeye ilişkin bilgileri ve emzirme davranışlarının belirlenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa.
• Özan, S., Gürpınar, E., Şahin, H. (2011). Yolumuza ışık tutanlar: tıp eğitimcileri için önemli kuruluşlar ve belgeler. Tıp eğitimi Dergisi, 32, 30-68.
• Özkan, H., Üst Demet, Z., Gündoğdu, G., ve ark. (2014). Erken postpartum dönemde emzirme ve depresyon arasındaki ilişki. Şişli Etfal Hastansi Tıp Bülteni, 48(2), 124-131.
• Özkara, H., Fidancı, B.E., Yıldız, D., ve ark. (2016). Emzirme danışmanlığı, TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 551-555.
• Peregrin, T. (2002). Education, peer counselling, and paternal support: Three ways to encourage a healthful breastfeeding schedule. Journal of American Dietetic Association, 102(7), 943.
• Radwan, H., Mussaiger, A.O., Hachem, F. (2009). Breastfeeding and lactational amenorrhea in the United Arab Emirates. Journal of Pediatric Nursing, 24(1), 62-68.
• Raisler, J. (2000). Midwives helping mothers to breastfeeding: food for thought and action. Journal of Midwifery & Women’s Healty, 45(3), 202-204.
• Siddell, E., Marinelli, K., Froman, R.D. (2003). Evaluation of an educational ıntervention on breastfeeding for nıcu nurses. Journal of Human Lactation, 19(3), 293-302.
• Su, D., Pasalich, M., Lee, A.H., Binns, C.W. (2013). Ovarian cancer risk is reduced by prolonged lactation: a case-control study in southern China. American Journal of Clinical Nutrition, 97(2), 354-359.
• Şahin, S. (2017). Doğum sonrası annelerin emzirme ve konfor durumlarının incelenmesi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Taşkın, L. (2007). Ebeveynliğe Hazırlanma ve Doğum Öncesi Bakım. L., Taşkın (Ed.). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 11. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık.
• Tetik, K.B. (2016). Anne sütü ve emzirme danışmanlığında güncel bilgiler. Ankara Medical Journal, (16), 115-118.
• Thompson, J. (2005). Breastfeeding: benefits and implications. Parttwo. Communitypract, 78(6), 218-219.
• Tokat Aluş, M. (2009). Antenatal dönemde verilen eğitimin annelerin emzirme öz-yeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Doktora Tezi. İzmir.
• Tokat Aluş, M. ve Okumuş, H. (2013). Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal eğitimin emzirme öz-yeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(1), 21-29.
• Topal, S., Çınar, N., Altınkaynak, S. (2017). Emzirmenin anne sağlığına yararları. Journal of Human Rhythm, 3(1), 25-31.
• Tunçel, E.K., Dündar, C., Pekşen, Y. (2005). Ebelerin anne sütü ile ilgili bilgi ve uygulamalarının değerlendirilmesi. The Medical Journal of Kocatepe, 6, 43-48.
• Türk Neonatoloji Derneği (TND). (2018). Sağlıklı term bebeğin beslenmesi rehberi 2018 güncellemesi, Erişim tarihi 16.10.2018, http:// www.neonatology.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/term_beslenme_ 2018.pdf .
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Raporu (TNSA). (2018).Ankara. Erişim tarihi 15.11.2019, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/ rapor/TNSA_2018_anarapor.pdf.
• Türkyılmaz, C. (2016). Emzirme danışmanlığı ve emzirmede karşılaşılan sorunlar. Klinik Tıp Pediatri Dergisi, 8(2), 19-33.
• Ugurlu, M.& Yavan, T. (2016). The effectiveness of breatfeeding education: an integrative review. Journal of Behavioral Health, 5(4), 182-190. doi: 10.5455/jbh.20160224063449
• UNICEF & WHO. (2009). Baby-friendly hospital initiative: revised, updated and expanded for integrated care. Section 2, Strengthening and sustaining the baby-friendly hospital initiative: a course for decision makers. Erişim tarihi 28.07.2019,https://www.unicef.org/nutrition/files/ BFHI_section_2_2009_eng.pdf .
• UNICEF. (1990). The united nations convention on the rights of the child., Erişim tarihi 25.11.2018,https://downloads.unicef.org.uk/wpcontent/ uploads/2010/05/UNCRC_united_nations_convention_ on_the_rights_of_the_child.pdf.
• UNICEF. (2015). The state of the world’s children 2015: reimagine the future, innovation for every child. Erişim tarihi 04.03.2019,https:// www.unicef.org/publications/files/SOWC_2015_Summary_and_ Tables.pdf .
• Uzun, K., Kolcu, M., Öcebe Kurap, D. (2018). Anne sütü ile beslenmede kanıta dayalı uygulamalar. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 1(2), 29-32.
• Üstüner, F. ve Bodur, S. (2009). Bebeklerde aylık izlem ve hemşire tarafından annenin pekiştirici emzirme eğitimi ile ilk altı ay yalnızca anne sütü verme arasındaki ilişki. Genel Tıp Dergisi, 19(1), 25-32.
• Victora, C.G., Bhr, R., Barros, A.J. et al. (2016). Breastfeeding in the 21 st century: epidemiology, mechanisms, and life long effect. Lancet, 387, 475-490.
• Ward, K.N.& Byrne, J.P. (2011). A critical rewiev of the impact of continuing breastfeeding education provided to nurses and midwives. Journal Human Lactation, 27(4), 381-393.
• WHO & UNICEF (1978). Primary health care. Alma-Ata. Erişim tarihi 04.03.2019,https://www.unicef.org/about/history/files/Alma_Ata_ conference_1978_report.pdf .
• WHO. (2009). Infant and young child feeding. Erişim tarihi 04.03.2019, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/ 10665/44117/9789241597494_eng.pdf;jsessionid=17EC3471FABC4A78ECC4286D04D67727? sequence=1.
• WHO. (2017). Global guidance on ending the in approprıate promotion of foods for infants and young children. Erişim tarihi 04.03.2019, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/260137/1/978924151347 0-eng.pdf?ua=1 .
• WHO. (2018). Implementation guidance protecting, promoting and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services: the revised Baby-Friendly Hospital Initiative. Erişim tarihi 25.11.2018, https://www.who.int/nutrition/publications/infantfeeding/ bfhi-implementation-2018.pdf .
• World Health Organization (WHO) & UNICEF (1989). Protecting, promoting and supporting breastfeeding the special role of maternity services. Erişim tarihi 04.03.2019, https://apps.who.int/iris/bitstream/ handle/10665/39679/9241561300.pdf?sequence=1.
• Yanıkkerem, E., Saruhan, A., Şirin, A. (2008). Güvenli annelik açısından anne hakları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(2), 179-186.
• Yılmaz Araslı, A., Özaydın, E., Demirel, F. ve ark. (2015). Obez adölesanlarda obezite gelişimini belirleyen faktörlerin ve metabolik sendrom varlığının retrospektif olarak değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 10(3), 157-161.
• Yılmaz, C. (2016). Doğum sonrası erken dönemde ebeveynlere verilen emzirme eğitiminin bebeklerin ilk altı ay anne sütü alma durumuna etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.