Malpractice and Responsibilities of Health Professionals

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 85 - 90, 12.08.2022

Gamze Şahbaz , Hüsne Yücesoy , Özlem Akın , Nülüfer Erbil

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1012864

Cited By: 3

Öz

Malpractice means “harming the patient due to inappropriate and unethical behavior, ignorance, negligence, indifference, inexperience or wrong treatment during the delivery of healthcare services” and can occur at all stages of healthcare provision. Medical practice errors; depending on the medical process, negligence and application, it can be divided into different groups such as diagnosis, treatment, preventive treatment and other errors, or medication and surgical errors. In accordance with the professional ethical rules in legal regulations, health professionals become criminally and legally responsible within the framework of general definitions in the relevant laws. Medical errors by healthcare professionals can occur intentionally and recklessly. Health professionals have medical responsibilities if they do not provide the necessary medical assistance in a timely manner. In this case, patients and their relatives have the right to demand compensation. Health professional and other citizens are equally liable for the loss of a person's life. The health professional is tried with imprisonment or a judicial fine. Making an irresponsibility agreement and obtaining the consent of the patient are among the situations that remove the responsibility. Health professionals should be knowledgeable about medical errors. Patient safety culture should be evaluated and developed, cooperation should be made for patient safety, patient safety should be adopted as a corporate responsibility. Health professionals should perform their duties by taking their independent, semi-dependent and dependent roles into consideration with laws and regulations. Health professionals should pay attention to disruptions and take precautions to minimize medical errors while providing health care.

Anahtar Kelimeler

Nursing, malpractise, medical error

Malpraktis ve Sağlık Profesyonellerinin Sorumlulukları

Öz

Malpraktis, “sağlık hizmeti sunumu sırasında uygun ve etik olmayan davranış, bilgisizlik, ilgisizlik, özensizlik, deneyimsizlik veya yanlış tedavi nedeniyle hastanın zarara uğraması” anlamına gelir ve sağlık hizmeti sunumunun her aşamasında ortaya çıkabilir. Tıbbi uygulama hataları, tıbbi işleme, ihmale ve uygulamaya bağlı olarak tanı, tedavi, koruyucu tedavi ve diğer hatalar ya da medikasyon ve cerrahi hatalar gibi farklı gruplara ayrılarak incelenebilir. Yasal düzenlemelerde geçen mesleki etik kurallar gereğince, sağlık profesyonelleri, ilgili yasalardaki genel tanımlar çerçevesinde cezai ve hukuki açıdan sorumlu hale gelmektedir. Sağlık profesyonelleri tarafından tıbbi hatalar kasti ve taksirli olarak ortaya çıkabilir. Sağlık profesyonellerinin gerekli tıbbi yardımı zamanında yapmaması halinde tıbbi sorumlulukları vardır. Bu durumda hasta ve hasta yakınlarının tazminat talep etme hakları vardır. Sağlık profesyoneli ile diğer vatandaşların bir insanın hayatı kaybına karşı aynı şekilde sorumludur. Sağlık profesyoneli hapis ya da adli para cezası ile yargılanır. Sorumsuzluk anlaşmasının yapılması, hastanın rızasının alınması sorumluluğu ortadan kaldıran durumlardandır. Sağlık profesyonelleri, tıbbi hatalar konusunda bilgili olmalıdır. Hasta güvenliği kültürü değerlendirilmeli ve geliştirilmeli, hasta güvenliği için iş birliği yapılmalı, hasta güvenliği kurumsal bir sorumluluk olarak benimsenmelidir. Sağlık profesyonelleri bağımsız, yarı bağımlı ve bağımlı rollerini yasa ve yönetmeliklere dikkate alarak görevlerini icra etmelidir. Sağlık profesyonelleri sağlık hizmeti verirken aksaklıklara dikkat etmeli ve tıbbi hataların en aza indirilmesi için önlemler almalıdır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Malpraktis, tıbbi hata

Kaynakça

• Aktaş, E.Ö., ve Kaya, A. (2017). Yaralama suçlarının adli tıbbi değerlendirilmesinde kullanılan kılavuza bakış. The Bulletin of Legal Medicine, 22(1), 45-53.
• Alemdar, D.K., & Aktaş, Y.Y. (2013). Medical error types and causes made by nurses in Turkey. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3), 307-314. doi:10.5455/pmb.1-1345816200.
• Artar, C. (2020). Sağlık işletmelerinde yanlış tedavi sonucu hasta mağduriyetleri ve hukuki boyutu. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Aştı, T., ve Acaroğlu, R. (2000). Hemşirelikte sık karşılaşılan hatalı uygulamalar. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4 (2), 22-27.
• Babacan, E., Öztürk, H., ve Kahriman, İ. (2018). Tıbbı hatalar ve hasta güvenliği: Hemşirelere yönelik eğitimlerin etkinliğinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 14(2), 57-72.
• Barlıoğlu, HC. (2018). Defansif tıp unsuru olarak tıbbi malpraktis. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi.
• Başer, A., Kolcu, G., Çığırgil, Y., Kadınkız, B., ve Öngel, K. (2014). İzmir Karşıyaka ilçesinde görev yapan aile hekimlerinin defansif tıp uygulamaları ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Smyrna Tıp Dergisi, 16, 24.
• Bilge, Y. (2013). Medikolegal düzlem tıpta uygulama hataları (1. bs). İstanbul: Baskı Evi Matbaa.
• Bölükbaş, N., Özyer, Y., & Çilingir, D. (2020). The effect of workload perception and occupational stress on medical error attitudes of nurses working in surgical clinics. Middle Black Sea Journal of Health Science, 6(1), 6-17. doi: 10.19127/mbsjohs.624390
• Büken, E., Büken, N.Ö., ve Büken, B. (2004). Obstetric and gynecologic malpractice in Turkey: incidence, impact, causes and prevention. Journal of Clinical Forensic Medicine, 11, 233–47.
• Caymaz, M. (2015). Sağlık personelinin tıbbi uygulama hataları üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(4), 1-14.
• Caymaz, M., ve Demir, A. (2014). Sağlık personelinin tıbbi uygulama hatalarından doğan cezai sorumluluğu. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 9-24.
• Cengiz, İ. (2019). Tıbbi malpraktis, tıbbi malpraktisin psikolojik boyutları ve özel hastanede çalışan hekimin tıbbi malpraktisten doğan hukuki sorumluluğu. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (37), 107-132.
• Civaner, M., Yürür, K., ve Pala, K. (2011). Sağlık alanında “Hizmet Kaynaklı Zarar”: Hekimler ne diyor? Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
• Çakmak, C., ve Yalçın Balçık, P. (2019). Sezaryen yöntemi ile gerçekleştirilen doğumlarda ortaya çıkan malpraktis olgularının yargıtay kararları ile incelenmesi. Jinekoloji-Obstetrik ve NeonatolojiTıp Dergisi, 16(3), 155-159.
• Çetin, G., ve Yorulmaz, C. (2006). Yeni yasalar çerçevesinde hekimlerin hukuki ve cezai sorumluluğu, tıbbi malpraktis ve adli raporların düzenlenmesi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 48. (s. 31-42).
• Çiftçioğlu, C.T. (2013). Türk Ceza Kanunu’nda taksir. Ankara Barosu Dergisi, (3), 317-338.
• Değirmenci, S. (2006). Yeni Türk Ceza Kanunu ve hemşirenin sorumlulukları. Erişim Adresi (20.03.2022): www.anh.gov.tr
• Demir Zencirci, A. (2010). Hemşirelik ve hatalı tıbbi uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 12(1), 67-74.
• Dikmen, Y., Yorgun, S., ve Yeşilçam, N. (2014). Identification the level of tendency in malpractice among nurses. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Nursing Journal, 1(1), 44-56.
• Duysak, M. (2009). Hekimin tıbbi uygulama hatalarından doğan cezai sorumluluğu. Ankara Barosu Hukuk Gündemi Dergisi, 3(5), 25-38.
• Er, F., ve Altuntaş, S. (2016). Hemşirelerin tıbbi hata yapma durumları ve nedenlerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(3), 132-139. DOİ:10.5222/SHYD.2016.132
• Ersun, A., Başbakkal, Z., Yardımcı, F., Muslu, G., ve Beytut, D. (2013). Çocuk hemşirelerinin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 29(2), 33-45.
• Gómez-Durán, E.L., Mulà-Rosías, J.A., Lailla-Vicens, J.M., BenetTravé, J., & Arimany-Mans, J. (2013). Analysis of obstetrics and gynecology professional liability claims in catalonia, Spain (1986- 2010). Journal of Forensic and Legal Medicine. 20(5), 442-446. doi:10.1016/j.jflm.2012.12.006.
• Gökcan, H.T. (2014). Tıbbi müdahaleden doğan hukuki ve cezai sorumluluk (2. bs), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Guinan, J. L., Mcguckin, M., Shubin, A., & Tighe, J.A (2005). Descriptive review of malpractice claims for health care–Acquired infections in Philadelphia. Association For Professionals in Infection Control and Epidemiology. 33(5), 310-312.
• Güneş, Ü., Gürlek, Ö., ve Sönmez, M. (2014). Factors contributing to medication errors in Turkey: Nurses’ perspectives. Journal of Nursing Management, 22(3), 295-303. doi: 10.1111/jonm.12216.
• Hakeri, H. (2007). Tıp Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınları. S: 128-129, 281.
• Hakeri, H. (2016), Tıp Hukuku (11. bs.) Ankara: Seçkin Yayınları. S: 367-450.
• Kahriman, İ., & Öztürk, H. (2016). Evaluating medical errors made by nurses during their diagnosis, traetment and care practices. Journal of Clinical Nursing, 25 (19-20), 2884- 2894. doi: 10.1111/jocn.13341.
• Karaağaç, M., ve Bağlama, S.S. (2020). Dijital hastane sistemlerinin hemşirelerin zihinsel iş yükü ve tıbbi hataya eğilimlerine etkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(7), 215-226. doi: 10.5222/ SHYD.2020.50023.
• Karadağ, M., ve Cankul, İ.H. (2015a). Hemşirelerde zihinsel iş yükü değerlendirmesi. Anadolu Sağlık Bilim Dergisi, 18(1), 26-34. https:// doi.org/10.17049/ahsbd.46804.
• Karadağ, M., ve Cankul, İ.H. (2015b). Hekimlerde zihinsel iş yükü değerlendirmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 35, 361-370. https://doi.org/10.9761/JASSS2883.
• Kuğuoğlu, S., Çövener, Ç., Tanir, K.M., ve Aktaş, E. (2009). İlaç uygulamalarında hemşirenin mesleki ve yasal sorumluluğu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı E-Dergisi, 2(2), 86-93.
• Makary, M.A., & Daniel, M. (2016). Medical error—the third leading cause of death in the US. British Medical Journal, 353. https://doi. org/10.1136/bmj.i2139.
• Meginniss, A., Damian, F., & Falvo, F. (2012). Time out for patıent safety. Journal of Emergency Nursing, 38(1), 51-53. https://doi.org/10.1016/j.jen.2011.04.007.
• Metin, B. (2018). Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği ve tıbbi hata (Malpraktis). Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(1), 76-78. doi:10.5455/ sad.13-1522802534.
• Oğuzman, M.K. (2019). Borçlar Hukuku genel hükümler (17. bs.). İstanbul: Vedat Kitapçılık. S:361-364.
• Özata, M., Özer, K., ve Akkoca, Y. (2018). Konya il merkezinde çalışan hekimlerde defansif (çekinik) tıp uygulamalarının araştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 132-139
• Özer, Ö., Taştan, K., Set, T., Çayır, Y., ve Şener, M. (2015). Tıbbi hatalı uygulamalar. Dicle Tıp Dergisi, 42(3), 394-397. doi: 10.5798/ diclemedj.0921.2015.03.0597.
• Özkaya, N., ve Elbuken, B. (2018). Sağlık profesyonellerinin hatalı tıbbi uygulamalarından doğan yasal sorumlulukları: Hekim haricindeki sağlık meslekleri özelinde. Sağlık ve Sosyal Politikalara Bakış Dergisi, 109-128.
• Özlük, B. (2020). Farklı kuşaktaki hemşirelerin tıbbi hata tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(1), 8-14. doi:10.31125/ hunhemsire.715027.
• Rehan, H.S., Chopra, D., Sah, R.K., Chawla, T., Agarwal, A., & Sharma, G.K. (2012). Injection practices of health care professionals in a tertiary care hospital. Journal of Infection and Public Health, 5(2), 177- 181. doi: 10.1016/j.jiph.2012.01.001.
• Sağlık Bakanlığı. (2021). GRS güvenlik raporlama sistemi 2016 yılı istatistik ve analiz raporu. Erişim adresi (22.06.2021): http://grs.saglik.gov.tr/BM/Reports/GRS2016rapor_R1.pdf
• Savaş, H. (2011). Yargıya yansıyan tıbbi müdahale hataları, tıbbi malpraktis – tıbbi davaların seyri ve sonuçları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Shabreeb, MS. (2018). Tıbbi malpraktis halinde hukuki sorumluluk ve Irak uygulaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Sweeney, C.F., LeMahieu, A., & Fryer, G.E. (2017). Nurse practitioner malpractice data: Informing nursing education. Journal of Professional Nursing, 33(4), 271-275. doi: 10.1016/j.profnurs.2017.01.002
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. (2020). Kanunlar. Erişim adresi (07.12.2020): www.mevzuat.gov.tr
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. (2022). Kanunlar. Erişim adresi (07.03.2022): http://www.tck.gov.tr
• Tezcan, D., Erdem, M.R., ve Önok, M. (2019). Teorik ve pratik ceza özel hukuku (17. bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi. (s.133-120)
• The Joint Commision on Accredition of Healtcare Organizations (JCAHO). (2015). Sentinel event statistics, 2006. Erişim Adresi (21.05.2015): www.jointcommission.org/Library/TM_Physicians/ tmp_11_06.htm
• Tıp Terimleri Klavuzu. (2022). Malpraktis. Erişim Adresi (20.03.2022): https://srm.metu.edu.tr/tr/tip-sozlugu
• Tüfekçi, N., Yorulmaz, R., ve Cansever, İ.H. (2017). Dijital hastane. Journal of Current Researches on Health Sector, 7(2), 143-156. doi: 10.26579/jocrehes_7.2.12
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2022). Büyük Türkçe Sözlük. T.C. Başbakanlık Atatürk Kültür. Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu. Tıp Terimleri Sözlüğü. Erişim Adresi (20.03.2022): http://sozluk.gov.tr/
• Türkmen, H., ve Ekti Genç, R. (2017). Ebelik ve yenidoğanda malpraktis. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 154- 159.
• Uslusoy, E.Ç., Duran, E.T., ve Korkmaz, M. (2016). Güvenli enjeksiyon uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3(2), 50-57.
• Vermişli Peker, S., Yavuz Van Giersbergen, M., ve Biçersoy, G. (2018). Sağlık bilişimi ve Türkiye’de hastanelerin dijitalleşmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 3(3), 228-267. doi: 10.25279/sak.398078.
• Vural, F., Çiftçi, S., Fil, Ş., Aydın, A., ve Vural, B. (2014). Sağlık çalışanlarının hasta güvenliği iklimi algıları ve tıbbı hataların raporlanmasını. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 152-7.
• Yıldırım, G. (2019). Hemşirelikte mesleki tıbbi hata eğiliminde vardiyalı çalışmanın etkisi Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi.
• Yıldız, A.K. (2014). Taksirle yaralama. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(119-120), 65-101.
• Yılmaz Esencan, T., ve Aslan, E. (2015). Jinekoloji ve obstetride tıbbi hatalar ve hasta güvenliği. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(3), 152-161. doi:10.5222/SHYD.2015.152.