Matematik Becerisinin Sosyal Bilgiler Derslerindeki Harita Grafik ve Tablo Okuma Becerilerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 41 - 56, 30.06.2019

Şenol Mail Pala , Adem Başıbüyük

Öz

Sosyal bilgiler derslerinde harita, grafik ve
tabloların öğrenciler tarafından ne düzeyde kavrandığı önemlidir. Çünkü harita,
grafik ve tabloların yer aldığı konuların, öğrenciler tarafından
öğrenilebilmesi bu görsel öğelerin daha iyi anlaşılması ile mümkündür.
Araştırmanın amacı ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin matematik
becerileri ile sosyal bilgiler dersindeki harita, grafik ve tablo okuma
becerileri arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Araştırmada karma yöntem
kullanılmıştır. Araştırmamız için iki adet beceri testi hazırlanmıştır. Bu
testlerden birisi Harita, Grafik ve Tablo Okuma Becerisi Testi ( Sosyal
Bilgiler Testi ) diğeri ise Matematik Becerisi Testi’dir. Bu iki test 2010-2011
eğitim-öğretim yılında Erzincan il sınırlarındaki 6 okulda toplam 340 öğrenciye
uygulanmıştır. Ayrıca daha sonra beceri testlerine katılan öğrencilerden 15’ine
Görüşme Protokolü uygulanmıştır. Araştırma sonucunda matematik becerisinin
sosyal bilgiler öğretim programında önemli yer tutan harita, grafik ve tablo
okuma becerilerine etkisi olduğuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, matematik, harita, grafik, tablo

Kaynakça

• Alımlı, M. E.(2007). Harita Kullanımı ve Harita Farkındalığı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balcı, A. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, 13. bs., Pegem Akademi, Ankara.
• Balkan, A. (2007) İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Harita Kullanımının Derse Karşı Tutuma, Başarıya ve Hatırda Tutma Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Başol, S., ‘v.d.’ (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler 5 Öğretmen Kılavuz Kitabı, İstanbul.
• Bekdemir, M. ve Başıbüyük, A. (2011). Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenliği Programı Öğrencilerinin Matematik Başarı ve Kaygı Düzeylerinin Coğrafya Başarısını Yordaması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.31 S.2, s. 459-477.
• Buğdaycı, İ. ve Bildirici, İ. Ö. (2009). Harita Kullanımının Coğrafya Eğitimindeki Önemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 25. bs., Ankara. Can, G. (ed) (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi, “yy”.
• Çelık, H. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgilerde Harita Kullanımının Psikomotor Hedefleri Gerçekleştirme ve Öğretime Katkısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Demiralp, N. (2009). Haritalarla Öğrenme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C.7, No: 4, s. 955-973.
• Dönmez, C. Yazıcı, K. ve Sabancı, O. (2007). Sosyal Bilgiler Derslerinde Grafik Düzenleyicilerin Kullanımının Öğrencilerin Akademik Bilgiyi Elde Etmelerine Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C.5, S.3, Yaz, s. 437-459.
• Göksel, O. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Harita ve Grafik Kullanımının Eğitimi Destekleme Düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Gürbüz, S. ve Şahin F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz, Seçkin Yayıncılık, 5. bs., Ankara.
• İşler, A. Ş. (2004). Sanat Eğitiminde Disiplinlerarası-Tematik Yaklaşım. Milli Eğitim Dergisi, S.163, s. 43-54.
• İzbırak, R. (1986). Coğrafya Terimleri Sözlüğü, İstanbul.
• Kaya, M. K. ‘v.d.’ (2010). ; İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Öğretmen Kılavuz Kitabı, İstanbul.
• Kaymakcı, S. (2009). Yeni Sosyal Bilgiler Programı Neler Getirdi? Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.29, S.5, s. 1530-1545.
• Kıroğlu K. (2007) Yeni İlköğretim Programları(1-5. Sınıflar), 2.bs., Ankara.
• Koç, H. (2008) Coğrafya Öğretim Programındaki Kazanımların Öğrencilerin Harita Beceri Düzeyleri Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Koçyiğit, E. ve Yılmaz, İ. (2009). Harita Üzerindeki Yazılar ve Temel Özellikleri. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, C. 1, No: 2, s. 1-9.
• Köstüklü, N. (edt.) (2011). İlköğretim Sosyal Bilgiler 6 Öğretmen Kılavuz Kitabı, Ankara.
• Öztürk, C. ve Dilek, D. (2003). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem A Yayıncılık, 3.bs., Ankara.
• Robson, C. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Gerçek Dünya Araştırması. Ş. Çıngır, N. Demirkasımoğlu (çev. ed), 2. bs., Anı Yayıncılık, Ankara.
• Şimşek, A. (2003). Tarih Öğretiminde Görsel Materyal Kullanımı. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C.4, S.1, s. 143- 157.
• Taş, H. İ. (2008). Coğrafi Beceriler ve Bunları Öğrencilere Kazandırma Yolları. Doğu Coğrafya Dergisi, 13(20), 45-58.
• Taşkaya, S. M. ve Bal, T. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Ders Araç Gereçlerini Kullanma Durumları. Akademik Bakış Dergisi, S.22, s. 1-16.
• Taşpınar, M. (2005). Kuramdan Uygulamaya Öğretim Yöntemleri, 2.bs., Elazığ.
• Temız, B. K. ve Tan, M. (2009). Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik Yorumlama Becerileri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, S.28, s. 31-43.
• Türk, İ. C. ve İşleyen, T. (2004). Tarih Dersi Öğretiminde Matematik Dersinin Yeri. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, S.9, s. 445-455.
• Uyanık, F. (2007). Ortaöğretim 10. Sınıf Öğrencilerinin Grafik Anlama ve Yorumlamaları İle Kinematik Başarıları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Yarımca, Ö. (2011). Disiplinlerarası Yaklaşıma Dayalı Bir Durum Çalışması. Akademik Bakış Dergisi, S. 25, s. 1-16.