Crisis Management in Disasters and Social Service Organizations

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 17, 31.08.2023

Hilal Kök

Öz

On the one hand, disasters can cause a crisis in organizations arising from natural environmental factors, on the other hand, they significantly affect people's daily life dynamics and create the need for social services. Psychosocial support works constitute one dimension of the social services offered to the individuals affected by the disaster. The Ministry of Family and Social Services is the social service organization responsible for the execution of post-disaster psychosocial support services with the support of other relevant institutions and organizations. An organizational crisis management plan is needed in order to minimize the negative consequences of the disaster and to present psychosocial support activities effectively. In this study, which is an example of literature review, the concept of crisis in organizations, the sources of crisis, crisis management, disaster management, the importance of psychosocial support services to be provided in disasters and the role of the Ministry of Family and Social Services in disaster studies are included. When the literature is examined, it has been felt that the need to include more concrete examples of how crisis management processes should be in social service organizations. The aim of this study is to present an example of a crisis management plan for the execution of psychosocial support services after disasters. Thus, it is planned to contribute to the crisis management studies in disasters in the example of the Ministry of Family and Social Services.

Anahtar Kelimeler

Crisis, crisis management, disaster, disaster management, social work

Afetlerde Kriz Yönetimi ve Sosyal Hizmet Örgütleri

Öz

Afetler, bir yönüyle örgütlerde doğal çevre faktörlerinden kaynaklanan krize neden olabilirken diğer yandan bireylerin günlük yaşam dinamiklerini önemli ölçüde etkileyerek sosyal hizmet ihtiyacını doğurmaktadır. Afetten etkilenen bireylere sunulan sosyal hizmetlerin bir boyutunu psikososyal destek çalışmaları oluşturmaktadır. İlgili diğer kurum ve kuruluşların desteğini alarak afet sonrası psikososyal destek hizmetlerinin yürütülmesinden sorumlu sosyal hizmet örgütü ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır. Afetin yol açtığı olumsuz sonuçların en aza indirilmesi ve psiksososyal destek çalışmalarının etkili bir biçimde sunulması için örgütsel düzeyde kriz yönetim planına ihtiyaç duyulmaktadır. Literatür derlemesi örneği olan bu çalışmada, örgütlerde kriz kavramı, krizin kaynakları, kriz yönetimi, bir kriz türü olarak nitelendirilen afet yönetimi, afetlerde sunulacak psiksosyal destek hizmetlerinin önemi ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının afet çalışmalarındaki rolüne yer verilmiştir. Literatür incelendiğinde, kriz yönetimi süreçlerinin sosyal hizmet örgütlerinde nasıl olması gerektiğine ilişkin somut örnekleme çalışmalarına daha fazla yer verilmesi gerektiği ihtiyacı hissedilmiştir. Bu çalışmanın amacı, afetlerden sonra psikososyal destek hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin bir kriz yönetimi planı örneği sunmaktır. Böylece Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı örneğinde afetlerde kriz yönetimi çalışmalarına katkı sunulması planlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, kriz yönetimi, afet, afet yönetimi, sosyal hizmet

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği (2013, Aralık). Resmi Gazete (Sayı: 28855).
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (2009, Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 5902).
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı AFAD. (2014a). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2014b). Türkiye Afet Müdahale Planı. Erişim tarihi:09.03.2023. https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf
• Akdağ, M. (2001). Halkla İlişkiler ve Kriz Yönetimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Akgeyik, T. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi Boyutuyla Kriz Yönetimi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 53(1), 1-18.
• Alakara Özcan, G. (2018). Afetlerde Psikososyal Destek Hizmetlerinin AFAD’da Çalışan Sosyal Çalışmacılar Tarafından Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Alas, R., Gao, J. (2012). “Introduction to Crisis Management”. In: Alas, R., Gao, J. (Eds.) Crisis Management in Chinese Organizations. Palgrave Macmillan, London.
• Altun, F. (2014). Afetlere Yönelik Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmetler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aykaç, B. (2001). Kamu Yönetiminde Kriz ve Kriz Yönetimi. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 3(2), 123-132.
• Ataman, G. (2001). İşletme Yönetimi: Temel Kavramlar ve Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Bilici, G. (2021). Afetle Mücadelede Kriz Yönetimi: Konya İlinde Nitel Bir Araştırma. International Social Sciences Studies Journal, 7(82), 2125-2134.
• Benevolenza, M. A., DeRigne, L. A. (2019) The impact of climate change and natural disasters on vulnerable populations: A systematic review of literature. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 29(2), 266-281
• Can, H. (1997). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyassal Kitabevi
• Coppola, D. (2015). Introduction to International Disaster Management (3rd Edition). Elsevier.
• Demir, Ö. & Acar, M. (2005). Sosyal Bilimler Sözlüğü (6. Baskı). İstanbul: Adres Yayınları.
• Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı (2000). Doğal Afetler Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Dey, B. & Singh, R.B. (2016). Natural Hazards and Disaster Management. Delhi: Published by central Board.
• Duncan, J. & Arntson, L. (2004). Children in Crisis: Good Practices in Evaluation Committee and Save the Children Federation. Inc. with Support from the Andrew W. Mellonm Foundation. Erişim tarihi:03.02.2023.https://bettercarenetwork.org/sites/default/files/attachments/Children%20in%20Crisis.pdf
• Genç, N. (2004). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Grundy, M. & Moxon, R. (2013). The Effectiveness of Airline Crisis Management on Brand Protection: A Case Study of British Airways. Journal of Air Transport Management, 28, 55-61.