THE CONCEPT OF PARODY IN POSTMODERN CLOTHING FASHION

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 29, 488 - 508, 30.06.2022

Sevda Demir Parlak

https://doi.org/10.21602/sduarte.1081182

Öz

With the studies carried out in the field of art and design in the postmodern process, a new visual ethic has been adopted by questioning the social value system, and sharp boundaries have begun to decrease. With the disappearance of the existing hierarchical distinction between high culture and mass culture, reproduction became effective in fashion design just as in other art disciplines, and the codes that blended with eclecticism created wording hybridity. In fashion studies, it is seen that the parody concept, which -with the use of eclectic elements, gained a wide range of applications in different disciplines too, became prominent. With the designs created in clothing fashion during the postmodern period, new meanings were attached to the term parody, one the dynamic elements of style eclecticism, and the specific forms which got a foothold in fashion history were functionalize with reproduction. In this article, it is aimed to analyse the parody concept and style, which is prominent in today’s clothing fashion. By determining the designers and their works that adopted this approach in contemporary clothing fashion history, their intended use was questioned and the characteristic examples were studied. Together with the cited primary source, the examples that were chosen were evaluated, and the philosophies of the designers and the results occurred with the reasoning of the use of parody style were determined.

Anahtar Kelimeler

Parody, Fashion, Clothing Design, Postmodernism

POSTMODERN GİYİM MODASINDA PARODİ KAVRAMI

Öz

Postmodern süreçte sanat ve tasarım alanında yapılan çalışmalarla, toplumsal değerler sistemi sorgulanarak yeni bir görsel etik benimsenmiş ve keskin sınırlar azalmaya başlamıştır. Yüksek kültür ve kitle kültürü arasındaki mevcut hiyerarşik ayrımın kaybolmasıyla, diğer sanat disiplinlerindeki gibi moda tasarımında da yeniden üretim etkin olmuş ve eklektizmle harmanlanan kodlar, üslup melezliği yaratmıştır. Moda çalışmalarında, eklektik ögelerin kullanımıyla farklı disiplinlerde de kendisine geniş bir uygulama alanı bulan parodi kavramının öne çıktığı görülmektedir. Postmodern dönemde yapılan giyim modası alanındaki tasarımlarla, tarz eklektizminin dinamik ögeleri arasında yer alan parodi terimine yeni anlamlar yüklenmiş ve moda tarihinde yer edinen spesifik formlar, yeniden üretimle işlevlendirilmiştir. Bu makalede, günümüz giyim modasında öne çıkan parodi kavram ve üslubunun araştırılması amaçlanmıştır. Çağdaş giyim modası tarihinde bu yaklaşımı benimseyen tasarımcılar ve çalışmaları tespit edilerek, kullanım amaçları sorgulanmış ve karakteristik örnekleri irdelenmiştir. Seçilen örnekler, atıfta bulunulan öncel kaynakla birlikte değerlendirilmiş, tasarımcıların tasarım felsefeleri ve parodi üslubunun kullanım nedenlerinden doğan sonuçlar belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Parodi, Moda, Giyim Tasarımı, Postmodernizm

Kaynakça

• Aktulum, K. (2020). Moda ve Metinlerarasılık Alexander McQueen ve Üstgiysisellik, İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Cebeci, O. (2008). “Tarihsel Bir Perspektif Üzerinden İroni Tür ve Tekniklerinin Gelişimi ve Bazı Uygulama Örnekleri”, Cogito Dergisi: İroni, Sayı 57, s.87-184.
• Crane, D. (2003). Moda ve Gündemleri Giyimde Sınıf, Cinsiyet ve Kimlik, (Çev. Özge Çelik), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Connor S. (2001), Post-modernist Kültür Çağdaş Olanın Kuramlarına Bir Giriş, Çev. Doğan Şahiner, Cogito, Sayı 107, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• English, B. (2013), A Cultural History of Fashion in the 20th and 21st Centuries From Catwalk to Sidewalk, London: Second Edıtıon.
• Fischel, A., Baggaley A., O’hara, S., Surgeon Alison, G. ve Khurana, A. (2013). Moda Geçmişten Günümüze Giyim Kuşam ve Stil Rehberi, Çev. D. Özen, İstanbul: Kaktüs Yayınları.
• Fogg, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü, Çev. E. Gözgü, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Güçbilmez, B. (2005). Sophokles’ten Stoppard’a İroni ve Dram Sanatı, 1. Ankara: Deniz Kitapevi.
• Hebdige, D. (1979). Subculture: The Meaning of Style, Londra: Methuen.
• Hutcheon, L. (1985). A Theory of Parody: The Teachings of Twentieth Century Art Forms, New York: Methuen Publishing.
• Kelly, I. (2016), Vivienne Westwood, Çev. Seçil Ersek Ümitvar, İstanbul: Artemis Yayınları.
• Mackenzie, M. (2017). …izmler Modayı Anlamak, Çev. M. Tuna, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Rose, M. A. (2016). Parodi: Antik, Modern ve Postmodern, Çev. Cansu Dikme, Ankara: Hece Yayınları.
• Sorger, R. ve Udale, J. (2013) Moda Tasarımın Temelleri, Çev. Ç. Sirkeci, İstanbul: Literatür Yayınları.
• Vardar, T. (2019). Günümüz Sanatsal Tasarımlarında Pastiş ve Parodi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim Anabilim Dalı.
• Virago, E. W. (1985). Adorned in Dreams: Fashion and Modernity, Londra: Rutgers University Press.
• Zinkhan, G. M. (1994). “The Use Of Parody in Advertising”, Journal of Advertising, Vol. 23, No. 3, Ethics in Advertising (Sep., 1994), s. III-VIII.
• İnternet Kaynakları http 1 Ahmed, O. (2016), “Lumps and Bumps at Comme des Garçons S/S97,” https://www.anothermag.com/fashion-beauty/8174/lumps-and-bumps-at-comme-des-garcons-s-s97, Erişim tarihi: 02.01. 2022
• http 2 Danielle Whitfield, D. “Collectıng Comme Rei Kawakubo: reframing fashion”, https://www.ngv.vic.gov.au/collecting-comme/rei-kawakubo-reframing-fashion/ Erişim tarihi: 05.01. 2022
• http 3 https://www.viktor-rolf.com/collection/haute-couture-atomic-bomb-autumn-winter-1998, Erişim tarihi: 11.01. 2022
• http 4 “Viktor&Rolf Fall 1999 Couture”, https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-1999-couture/viktor-rolf, Erişim tarihi: 12.01. 2022
• http 5 https://www.viktor-rolf.com/collection/haute-couture-russian-doll-autumn-winter-1999, Erişim tarihi: 11.01. 2022
• http 6 Mower, S. (2004) “John Galliano Fall 2004 Ready-to-Wear”, https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2004-ready-to-wear/john-galliano, Erişim tarihi: 10.01. 2022
• Görsel Kaynaklar Görsel 1. Vivienne Westwood, “God save the quen”, 1970’li yıllar, brikolaj. Kelly, I. (2016), Vivienne Westwood, Çev. Seçil Ersek Ümitvar, İstanbul: Artemis Yayınları. s. 176, 201
• Görsel 2. Franco Moschino, 1987 Koleksiyonu, 1987. Fogg, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü, Çev. E. Gözgü, İstanbul: Hayalperest Yayınevi. s. 453
• Görsel 3. Franco Moschino, 2019 İlkbahar/Yaz Koleksiyonu, 2019 Phelps, İ. (2018) https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2019-ready-to-wear/moschino/slideshow/collection#57, Erişim tarihi: 10.01. 2022
• Görsel 4. Rei Kawakubo, “Body Meets Dress, Dress Meets Body”, 1997 İlkbahar / Yaz koleksiyonu, 1997. Yotka, S. (2017) “Rei Kawakubo/Comme des Garçons: Art of the In-Between” Exhibition, The Metropolitan Museum of Art, https://www.vogue.com/article/rei-kawakubocomme-des-garcons-art-of-the-in-between-exhibit-andrew-bolton, Erişim tarihi: 05.01. 2022
• Görsel 5. Alexander McQueen, 2007 İlkbahar Hazır Giyim Koleksiyonu, 2007 Mower, S. (2006) “Alexander McQueen Spring 2007 Ready-to-Wear,” https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2007-ready-to-wear/alexander-mcqueen, Erişim tarihi: 05.01. 2022
• Görsel 6. Alexander McQueen, 2007 İlkbahar Hazır Giyim Koleksiyonu, 2007 Mower, S. (2006) “Alexander McQueen Spring 2007 Ready-to-Wear,” https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2007-ready-to-wear/alexander-mcqueen, Erişim tarihi: 05.01. 2022
• Görsel 7. Alexander McQueen, 2009 Sonbahar Koleksiyonu, 2009 Mower, S. (2009) “Alexander McQueen Fall 2009 Ready-to-Wear”, https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2009-ready-to-wear/alexander-mcqueen, Erişim tarihi: 05.01. 2022
• Görsel 8. Alexander McQueen, 2009 Sonbahar Koleksiyonu, 2009 Mower, S. (2009) “Alexander McQueen Fall 2009 Ready-to-Wear”, https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2009-ready-to-wear/alexander-mcqueen, Erişim tarihi: 05.01. 2022
• Görsel 9. Viktor Horsting & Rolf Snoeren, “Atomic Bomb” 1998/1999 Sonbahar/Kış koleksiyonu, 1998 Sorger, R. ve Udale, J. (2013) Moda Tasarımın Temelleri, Çev. Ç. Sirkeci, İstanbul: Literatür Yayınları. s. 130
• Görsel 10. Viktor Horsting & Rolf Snoeren, “Russian Doll” 1999/2000 Sonbahar/Kış Haute Couture koleksiyonu, 1999 Sorger, R. ve Udale, J. (2013) Moda Tasarımın Temelleri, Çev. Ç. Sirkeci, İstanbul: Literatür Yayınları. s. 48
• Görsel 11. John Galliano, 2000/2001 Sonbahar/Kış Hazır Giyim Koleksiyonu, 2000 Bowles, H. (2002) “John Galliano Fall 2000 Ready-to-Wear”, https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2000-ready-to-wear/john-galliano, Erişim tarihi: 03.01. 2022
• Görsel 12. John Galliano, 2004 Sonbahar Hazır Giyim Koleksiyonu, 2004 Mower, S. (2004) “John Galliano Fall 2004 Ready-to-Wear,” https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2004-ready-to-wear/john-galliano, Erişim tarihi: 03.01. 2022