WOMAN CHANGING WITH EDUCATION RIGHT IN 19th CENTURY: BIKING RAGE CHANGING THE FASHION AND TROUSERS

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 31, 195 - 222, 30.06.2023

Arzu Arslan

https://doi.org/10.21602/sduarte.1171484

Bu makale için 8 Ocak 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduarte/issue/80282/1400751

Öz

19th century is a century in which irrevocable fights were put up in women’s history. Women’s life that had got along monotonously for centuries went into serious changes in this period with the effect of Industrial Revolution and modernism as well. Women joined business life at first sight and then put up fight for university education in line with the right of education and gained this right. Women’s participation in university education paved the way slowly but effectively for women to be active in various sports branches. On the other hand, participation in sportive activities started the change of women’s garments as well. During those activities women began to wear trousers, a type of garment identified for men rather than using garments that restrict their physical activities. This paper is a work of compilation which aims at revealing the processes of transformation of trousers which had partially gained acceptance at the beginning when women started to participate in sportive activities into garment reform in line with biking. The paper firstly explains the features of women’s habiliment in 19th century and introduces the woman going into change in line with the right of education on the basis of the information obtained from literature review. Subsequently, the effects of sportive activities on sports fashion were revealed and freedom of trousers coming with biking was revealed.

Anahtar Kelimeler

Woman in 19th Century, Changing Woman, Sports Fashion, Biking, Trousers

19. Yüzyılda Eğitim Hakkı İle Değişen Kadın Modayı Değiştiren Bisiklet Çılgınlığı ve Pantolon Giysisi

Bu makale için 8 Ocak 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduarte/issue/80282/1400751

Öz

19. yüzyıl kadınlar tarihinde geri dönülemez mücadelelerin verildiği bir yüzyıldır. Sanayi Devrimi ve modernizmin de etkisiyle yüzyıllardır tek düze ilerleyen kadın yaşamı, bu dönemde çok ciddi değişimlerin içine girmiştir. Kadın, öncelikli olarak çalışma hayatına dâhil olmuş, devamında eğitim hakkıyla birlikte yükseköğrenime katılma mücadelesi vererek bu hakkı elde etmiştir. Kadının yükseköğrenime dâhil olması yavaş ancak etkili şekilde çeşitli spor dallarında faaliyet göstermelerinin kapılarını aralamıştır. Sportif faaliyetlere katılım ise beraberinde kadın giysilerinin de değişimini başlatmıştır. Bu aktiviteler sırasında kadınlar, hareketlerini sınırlandıran giysileri kullanmak yerine erkekle özdeşleşen bir giysi olan pantolonu kendi bedenleriyle buluşturmuşlardır. Bu çalışma, kadınların sportif faaliyetlere katılımlarıyla başlarda kısmen kabul gören pantolonu, bisiklet sporuyla birlikte giysi reformuna dönüştürme süreçlerini ortaya koymayı amaçlayan bir derleme araştırmasıdır. Çalışmada literatür taramasından elde edilen bilgiler doğrultusunda öncelikle 19. yüzyılda kadın giyim-kuşam özellikleri açıklanarak eğitim hakkıyla değişime giren kadın tanıtılmıştır. Devamında, sportif faaliyetlerin spor modası üzerindeki etkileri ortaya konularak bisiklet sporuyla gelen pantolon özgürlüğü ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

19.Yüzyılda Kadın, Değişen Kadın, Spor Modası, Bisiklet Sporu

Kaynakça

• Aktaş, G. (2013). “Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı:1, s.53-72.
• Bopp, M., Sims, D. ve Piatkowski, D. (2018). “The Bicycle: A Technological and Social History”. Bicycling for Transportation. https://www.researchgate.net/publication/324935297_The_Bicycle_A_Technological_and_Social_History (Erişim tarihi: 09.04.2022)
• Cihan, E. Z. (2018). “Modernleşme ve Kadın”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), Cilt:8,Sayı:1, s.269-280.
• Crane, D. (2000). Moda ve Gündemleri Giyimde Sınıf, Cinsiyet ve Kimlik, çev. Özge Çelik, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çiçek, A. Cem, Aydın, S. ve Yağci, B. (2015). “Modernleşme Sürecinde Kadın: Osmanlı Dönemi Üzerine Bir İnceleme”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi KAÜ İİBF Dergisi, Cilt:6, Sayı:9, s.269-284.
• Davis, F. (1997). Moda, Kültür ve Kimlik, çev. Özden Arıkan, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Donovan, J. (2005). Feminist Teori, çev. Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek ve Fevziye Sayılan, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Fogg, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü, çev. Emre Gözgü, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gerçek, M. (2006). Fransız Devrimi’nden İtibaren Sanayi Devrimi, I.ve II. Dünya Savaşları ve Sovyet Devrimi’nin Avrupa Kadın Giyimi Üzerindeki Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı.
• Gürcüm, B. H. ve Arslan, A. (2017). “19. Yüzyıl Süfraj Hareketinde Sessiz Direnişin Sembolü Olarak Reform Kıyafeti” İdil Sanat ve Dil Dergisi, Cilt:6, Sayı:32, s. 1385-1411.
• Himam Er, F. Dilek (2009). “Tasarı Bedenler”, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s.17-24.
• Hilmam, F. Dilek (2013). “16. Yüzyıl Giysi Tarihi Yazımı Üzerine: Giysilerde Doğu - Batı Etkileşimi, Egzotizm ve Güç”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:29, s. 91-116.
• İşbilen, A. (2007). “Moda Tasarımında Anlatı ve Kültürel Kaynakları”, 38.ICANAS Uluslararası Asya ve Afrika Çalışma Kongresi, 10-15 Eylül, Ankara, s.353-366.
• Kolektif (2013). MODA Geçmişten Günümüze Giyim Kuşam ve Stil Rehberi, çev. Duygu Özen, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Komşuoğlu, Ş. (1986). Resim II- Moda Resmi ve Giyim Tarihi, Ankara: MEGSB.
• Kozbekçi Ayranpınar, S. ve Kaplan Bağcık, A.(2018). “Kadınların Pantolon Giyme Eğilimleri ve Günümüzde Tasarım Sektörüne Etkisi: İstanbul Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:11, Sayı:57, s.932-945.
• Köse, H. (2007). “Kültürel/Siyasal Bir Kimlikleşme Aracı Olarak Giyim-Kuşam Modası”, 38.ICANAS Uluslararası Asya ve Afrika Çalışma Kongresi, 10-15 Eylül, Ankara, s.457-472.
• Kutlu Yapıcı, N. (2018). “Kültürlerarası Etkileşim Faktöründe Giyim: Amelia Bloomer- Türk Elbise”, Atlas International Refereed Journal On Social Sciences, Cilt:4, Sayı:13, s.1192-1199.
• Laver, J. (1990). Costume & Fashion. New York: Thames and Hudson Inc.
• Önder Erol, P. (2016). “Modernite Projesinin Kökenleri, Dinamikleri ve Sonu”, Sosyoloji Dergisi, Sayı:33, s.49-66.
• Özdemir, U. (2003). “Türkiye’de Kadın Kıyafetinde Modernleşme Süreci ve Medyanın Etkisi”, Köprü Dergisi, Sayı:84, s.51-83.
• Powell, B. R. (1981). Women and Sport in Victorian America, U.S.A: Dissertation in University of Utah.
• Sallan, S. ve Boybeyi, S.(1994). “Postmodernizm-Modernizm İkilemi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Araştırma Dergisi, Cilt:15, s.313-323.
• Şahin, Y.(2016). “19. Yüzyıl Türk Kadın Giyiminde Avrupa Modasının Etkileri- Bedenle Yüzleşme”, ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, Sayı:9, Cilt:1, s.106-122.
• Rubinstein, D. (1977). “Cycling in the 1980s”,Victorian Studies, Vol:21, No:1, s. 47-71.
• Taşdelen, P., Koca, C. (2015). “Viktorya Dönemi İngiltere’sinde Kadın Bedeni Politikaları ve Kadınların Spora Katılımı”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:32, Sayı:1, s.205-214.
• Tor, H. ve Ağlı, E. (2016). “Kadın ve Eğitim”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:5 ,No:09, s.67-74.
• Yıldırım, M. (2009). “Modernizm, Postmodernizm ve Kamu Yönetimi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:6, Sayı:2, s.380-397.
• Waquet, D. ve Laporte, M. (2011). Moda, çev. Işık Ergüden, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Worsley, H. (2018). Modayı Değiştiren 100 Fikir, çev. Begüm Başoğlu Öner, İstanbul: Literatür Yayıncılık.