Seramik Eserlerde Koruma ve Sergileme Süreci

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 31, 242 - 258, 30.06.2023

Derya Çevik , Yusuf Bilen

https://doi.org/10.21602/sduarte.1273946

Öz

Seramik, insanlık tarihinin en eski ve önemli kültürel hazinelerini içinde barındırdığı bilinmektedir. Sanatın ilk çağlarından günümüze kadar uzanan en eski el sanatlarındandır. Seramik buluntular sayesinde kronolojik bir sıralama yapılabilmektedir. Bu sıralama o dönemin kültürel buluntularını, kullanılan araç ve gereçlerin hangi ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya çıktığını ve bunların kullanım amaçları hakkında bize bilgi vermektedir. Seramik eserlerin korunması nesiller boyunca devamlılığın sağlanması ve kültürümüzü anlamımız açısından önem arz etmektedir. Bundan dolayı seramik objelerin ilk olarak sınıflandırılması, bozulma nedenleri ve bütünlüğünün korunması için etkin ve önleyici koruma çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Bu çalışma doğrultusunda bir seramik eserin müzeye gelmeden önce uygulanacak aşamaları, müzedeki eserlerin korunma süreci, seramiğin vitrinde sergilenmeden önce uygulanması gereken yöntemleri ve pasif koruma yöntemleri ele alınmaktadır. Amacımız “seramik eserlerin korunması ve sergileme yöntemleri”nin kültürel mirasa katmış olduğu bilgi, tecrübe ve temel ilkelerin araştırılmasıdır. Ayrıca taşınabilir kültürel mirasın disiplinler arası anlayışla birlikte gelişen teknolojinin seramik koruma ve sergilemenin müzelere nasıl bir katkısı olduğu ve sürdürülebilirliği konusunda ilerlememektedir. Müzelerdeki sergilemeyi ziyaretçilere daha iyi bir şekilde göstermek için web tasarımı uygulamasını kullanmak etkili bir iletişimi sağlamaktadır. Seramik eserlerin korunması ve sergilenmesi, diğer alanlar arasındaki bilinçlenmeyle birlikte kültür paylaşımını da katkısı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Pasif Koruma, Sergileme, Seramik Sanatı, Müzecilik, Seramik Bozulmalar

Conservation and Exhibition Process in Ceramic Works

Öz

Ceramics is known to contain the oldest and most important cultural treasures of human history. It is one of the oldest handicrafts dating back to the earliest ages of art. Thanks to ceramic finds, a chronological order can be made. This order gives us information about the cultural finds of that period, the needs of the tools and equipment used, and their intended use. The preservation of ceramic artifacts is important in terms of ensuring continuity for generations and understanding our culture. Therefore, it is necessary to first classify ceramic objects, to carry out effective and preventive conservation studies to protect the causes of deterioration and integrity. In line with this study, the stages to be applied before a ceramic artifact comes to the museum, the conservation process of the artifacts in the museum, the methods to be applied before the ceramic is exhibited in the showcase and passive conservation methods are discussed. Our aim is to investigate the knowledge, experience and basic principles that "conservation and display methods of ceramic artifacts" have added to cultural heritage. In addition, with the interdisciplinary understanding of portable cultural heritage, the developing technology is not progressing on how ceramic conservation and display contribute to museums and their sustainability. Using Web design to better show the exhibits in museums to visitors enables effective communication. The conservation and display of ceramic artifacts will contribute to the sharing of culture along with the awareness among other fields.

Anahtar Kelimeler

Passive Conservation, Exhibition, Ceramic Art, Museology, Ceramic Deterioration

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2017). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, 9. Baskı, İstanbul: Yem Yayınları.
• Ayık, F. Y. (2016). Türk Sanatları Seramik, İstanbul Büyük Şehir Belediyesi, İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayınları.
• Bakırer, Ö. (2009). “Çanak-Çömlek ve Seramik Yapım Tekniklerine Genel Bakış”, I. ODTÜ Arkeometri Çalıştayı, Türkiye Arkeolojisi’nde Seramik ve Arkeometrik Çalışmalar, 7-9 Mayıs, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, s.23.
• Başaran, S. (2000). Pişmiş Toprak ve Cam Eserlerin Konservasyon/Restorasyonu, İstanbul: Graphis Yayınları.
• Çetin, C. (2017). “Koruma-Onarım Kavram ve İlkeleri” (Ders Notları), Ankara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü, Ankara.
• Çetin, C. (2017). Koruma-Onarım Kavram ve İlkeleri, Ankara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Uzaktan Eğitim Programı, Ankara.
• Eskici, B. (2018). “Seramik Onarımlarında Bütünleme Yöntemleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Sanat ve Tasarım Dergisi, Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Sayı 22, s.135-153.
• Fraser, H. (2010). Seramik Hataları ve Çözüm Yöntemleri, İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Kökten, E. H. (1997). “Türk Müzeciliğinde Kanun, Yönetmelik ve İç Tüzüklerde Koruma”, Kuruluşunun 15. Yılında Türk Müzeciliği Sempozyumu III. Bildirileri, 24-26 Eylül, Ankara: T.C. Genelkurmay Başkanlığı Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, s.168-175.
• Kökten, H., Eskici, B., Şener Y. S., Çelik, S., Hepdinç, D. (2007). “Müzede Koruma”, Müzede Önleyici Koruma Uzaktan Eğitim Programı, Ankara, s.62-63.
• Ökse, A. T. (1993), Önasya Arkeolojisi Seramik Terimleri, İstanbul: Kanaat Matbaası.