Karaman Halk Oyunları ve Yöresel Kıyafetlerinin Süslemeleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 32, 1063 - 1087, 08.01.2024

Cihan Ünver , Mustafa Konuk

https://doi.org/10.21602/sduarte.1366716

Öz

Kültürel mirasımızın bir parçası olan geleneksel halk oyunlarımız ve geleneksel giysilerimizden örnekler sunulan bu çalışmada, konu ile ilgili bilgi ve veriler toplanıp, kendi içinde sınıflandırılarak incelenmiştir. Araştırma kapsamına alınan halk oyunları ve giyim kuşamların bölgesel özellikleri çerçevesinde yeniden değerlendirilmeleri kapsamında ele alınmıştır. Bu ulaşılan örnekler Karaman’a ait kültürel değerleri anlama, koruma altına alma, yerlerinin tespit edilmesi, yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemlidir.
Geleneksel yaşamların yaşatılarak gelecek nesillere aktarılmasında toplumun yapısı, düşünce tarzı, inanışlar ve beklentiler değerlendirilmeli ve yüzyıllardan bu topraklarda yaşayan bu geleneksel yaşam sürdürülmeye devam ettirilmelidir. Çünkü düğünlerde, festivallerde ve bayramlarda en önemli unsurlardan biri olan giyim-kuşam, oyunlar ve müzikler özellikleri ile aynı coğrafyada yaşayan topluluklar arasında hem farklılıkları hem de benzerlikleri içermektedir. Karaman’ın geleneksel yapısına daha fazla sahip çıkarak bu kültürün ve yaşam biçiminin gelecek kuşaklara aktarılabilmesi adına daha ayrıntılı çalışmaların yapılması gelecek kuşaklara bir borçtur.

Anahtar Kelimeler

Karaman, Halk Oyunları, Yöresel Kıyafet, Giyim Kuşam, Müzik.

Kaynakça

• Akman, A. (2018). Karaman ve Ermenek’te Yerel Takvim Uygulamaları ve Takvime Bağlı Gelenekler Üzerine Bir Değerlendirme, Ermenek Araştırmaları – II, Palet Yayınları Coğrafya-Edebiyat-Eğitim-Gastronomi Güzel Sanatlar-İktisat-İşletme-İlahiyat İletişim-Kamu Yönetimi-Turizm-Ziraat, Karaman, s.102.
• Albayrak, N. (2017). “Türk Dili ve Edebiyatı, Tasavvuf, Türk Tarihi ve Medeniyeti”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, s.611.
• Alptekin, M. (2020). “Türük”, Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Yıl 9, Sayı 23, s.89.
• And, M. (1975). “Dramatik Köylü Gösterilerinin Ritüel Niteliği”, Türk Folkloru Araştırmaları Yıllığı, Belleten MİFAD Yayınları, s.1-2.
• And, M. (1983). Türk Tiyatrosunun Evreleri, Ankara: Turhan Kitabevi.
• And, M. (1985). Geleneksel Türk Tiyatrosu, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Atçeken, Varışlı, Ö. (2015). Karaman’da Oynanan Köy Seyirlik Oyunları ve Türküleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Müzik Eğitimi Bilim Dalı.
• Ataman, Yaver, S. (1975). Türk Halk Oyunları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Atlıhan, Ş. (2022). “Çanakkale - Ayvacık Yörük ve Türkmen Giyimlerinde Gergiler (Önlükler)”, Hars Akademi 5. Uluslararası Hakemli, Kültür, Sanat ve Mimarlık Dergisi, Aydın Uğurlu ve Geleneksel Sanatlar Mart Özel Sayısı, s.101-102.
• Bali, A. (2017). “Halk Oyunları Üzerine Halkbilimsel Bir Araştırma: Mersin İli Silifke İlçesi Örneği”, Karadeniz, Sayı 33, s.80-84.
• Bor, A. Çağdaş, M. (2013). “Konya Merkez Geleneksel Kadın İç Giyimleri İle Çağdaş Kadın İç Giyimlerinin Giysi Konforu Açısından Karşılaştırılması”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.61-80.
• Çıblak, N. (1999)."İçel-Mut Çömelek Köyü Köy Seyirlik Oyunlarından Saya Oyunu". III. Uluslararası Çukurova Halk Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri, Adana: Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi, s.234.
• Çiçek, İ. (2001). “Mut ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, Elazığ, s.1-20,
• Elçin, Ş. (1991). “Anadolu Köy Orta Oyunları (Köy Tiyatrosu)”, III. Bölüm Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara: s.37-62.
• Ercilasun, Bican, A. (1991). “Oyun”, Ankara, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I”, s.668-671. Ertürk, N. (2018). Orta Asya’dan Osmanlı İmparatorluğu’na Türklerde Giyim Kuşam, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Güler, M. Aral, S. (2014). “Konya Kemer ve Tokaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Sayı 13, s.150-152.
• Gömeç, S. (2002), Türk Kültürünün Ana Hatları, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Nurhan, K. (1995). “Türk Tiyatrosunun Kut-Törensel Kaynakları ve Köylü Tiyatrosu”, http://dergiler.ankara.edu.tr, s.66-71.
• Sarı, İ. (2016). Türk Gelenek ve Görenekleri, Nokta E-Book Publishing, Antalya, s.72.
• Sezgin, M. (1991). “Karaman- Taşkale Kasabası Eski Kadın Kıyafetleri”, Aile ve Toplum, Cilt 1 Sayı 2, s.3-4.
• Siler, M. Şengün, Taner, M. (1986). “Taşeli Platosunda (Anamur-Ermenek Arası) Jeomorfolojik Özelliklerin İnsan Faaliyetlerine Etkisi” Fırat Üniversitesi, İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Elazığ, s.33.
• Şener, S. (1975). “Tiyatronun Kaynağına İlişkin Kuramlar”, Ankara Üniversitesi. DTCF Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Dramatik Köylü Oyunları Özel Sayısı, Ankara, s.6.
• Tay, Lokman. (2019). “Sanat Tarihi Yazımında Bilimsel Araştırma Teknikleri” İdil Dergisi, Sayı 61, s. 1175.
• Tekin, A. Tekin, E. (2015). Karaman Türküleri Hikaye ve Notalarıyla, Ankara: İtalik Kitapları. Tufan, M. Erden, F. Özus, Elhan, E. (2014). “Türk Giyiminde Konya İli Sille Yöresi’ne Ait Geleneksel Kadın Kıyafet ve Süslemeleri”, International Journal of Science, Culture And Sport, Özel Sayı 1, s.284-287.
• Tufan, M. Erden, F. Özus, Elhan, E. (2014). “Konya Geleneksel Kadın Kıyafetlerinden Günümüze Yansımalar”, International Journal of Science Culture And Sport, Özel Sayı 1, s.634.
• Uysal, Alodalı, A. Demirci, M. (1992). Dün ve Bugünüyle Karaman Kültür-Tarih-Coğrafya, Konya: Arı Ofset Matbaacılık.
• Vural, Göhen, F. (2011). “Türk Kültürünün Aynası, Türküler”, E-Journal of New World Sciences Academy, Cilt 6, sayı 3, s.398.
• Örnek, Veis, S. (2000). Türk Halk Bilimi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Gelenek, Görenek ve İnançlar Dizisi, II. Baskı, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Öz, N. (2019). “Tülü Dokumaların Genel Özellikleri ve Bir Koleksiyon Örneği”, Avrasya Uluslararası Araştırmaları Dergisi 7, s.925-945.