FARKLI SICAKLIKLARIN AVCI BÖCEK, RHYZOBIUS LOPHANTAE BLAISDELL (COLEOPTERA: COCCINELLIDAE)'NİN GELİŞMESİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2009, Cilt: 4 Sayı: 1, 59 - 74, 08.06.2009

Eda Nar Mehmet Rifat Ulusoy İsmail Karaca

Öz

Özet: Kabuklubitlerin önemli avcılarından birisi olan Rhyzobius lophanthae Blaisdell, Akdeniz Bölgesi turunçgil alanlarında sıkça rastlanan bir türdür. Polifag bir tür olan R. lophanthae'nin farklı sıcaklıklardaki gelişme süreleri ve ölüm oranları ile yaşam çizelgeleri Zakkum kabukbiti, Aspidiotus nerii Bouché üzerinde beş farklı sıcaklıkta çalışılmıştır. R. lophanthae ergin öncesi dönemleri, toplam gelişme süresini 35°C'de 20.8 gün ile en kısa sürede, 15, 20, 25 ve 30°C'de ise sırasıyla 69.2, 35.1, 22.1 ve 21.2 günde tamamlamıştır. Toplam ölüm oranları ise 15, 20, 25, 30 ve 35°C'de sırasıyla % 47.9, 59.9, 41.6, 49.3 ve 65.2 olarak saptanmıştır. R. lophanthae 'nin 15, 20, 25, 30 ve 35 °C sıcaklıklarda yaşam çizelgeleri oluşturulduğunda net üreme gücünün (Ro) sırasıyla 82.5, 157.4, 217.8, 127.5 ve 53.3 dişi/dişi/generasyon, kalıtsal üreme kapasitesinin (rm) 0.038, 0.091, 0.155, 0.127 ve 0.103 dişi/dişi/gün, populasyonun ikiye katlanma süresinin (DT) 18.19, 7.62, 4.47, 5.45 ve 6.47 gün, ortalama döl süresinin (To) 115.8, 55.6, 34.7, 38.2 ve 37.1 gün ve üreme gücü sınırının (λ) 1.038, 1.095, 1.167, 1.135 ve 1.113 (birey/dişi/gün) olduğu belirlenmiştir.

Anahtar kelimeler: Rhyzobius lophanthae, yaşam çizelgesi, net üreme gücü, kalıtsal üreme kapasitesi, populasyonun ikiye katlanma süresi, ortalama döl süresi, üreme gücü sınırı


THE INFLUENCE OF DIFFERENT TEMPERATURES ON THE DEVELOPMENT OF RHYZOBIUS LOPHANTAE BLAISDELL (COLEOPTERA: COCCINELLIDAE)

Abstract: Rhyzobius lophanthae Blaisdell is one of the important predator of scale insects and widely distributed in citrus plantations in Mediterranean Region of Turkey. The developmental time and mortality rate of R. lophanthae, a polyphagous predator, at five different temperatures were studied using Aspidiotus nerii Bouché as the prey. Total developmental time of immature stages was 69.2, 35.1, 22.1 and 21.2 at 15, 20, 25 and 30°C, shortest at 35°C (20.8). Total mortality of immature stages was %47.9, 59.9, 41.6, 49.3 and 65.2 at 15, 20, 25, 30 and 35°C respectively. When the life-tables were constructed for R. lophantae, net reproductive rate (Ro), intrinsic rate of increase (rm), doubling time (DT), mean generation time (To) were found to be 82.5, 157.4, 217.8, 127.5 and 53.3 females/females/generation, 0.038, 0.091, 0.155, 0.127 and 0.103 females/females/day, 18.19, 7.62, 4.47, 5.45 and 6.47 days, 115.8, 55.6, 34.7, 38.2 and 37.1 days and finite rate of increment (λ) 1.038, 1.095, 1.167, 1.135 and 1.113 individual/females/day at 15, 20, 25, 30 and 35 °C temperature respectively.

Key words: Rhyzobius lophanthae, life table, net reproductive rate, intrinsic rate of increase, doubling time, mean generation time, finite rate of increment

Anahtar Kelimeler

Rhyzobius lophanthae, yaşam çizelgesi, net üreme gücü, kalıtsal üreme kapasitesi, populasyonun ikiye katlanma süresi, ortalama döl süresi, üreme gücü sınırı

Kaynakça

• ATLIHAN R, 1997. Avcı böcek Scymnus levaillanti Mulsant (Col.: Coccinellidae)’nin Biyolojisi ve Ekolojisi Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 85s.
• BIRCH LC, 1948. The instrinsic rate of naturel increase on an insect population. Journal of Animal Ecology, 17, 15-26.
• BUTLER GD, DICKERSON WA, 1972. Life cycle of the convergent lady beetle in relation to temperature. Journal of Economic Entomology, 65 (5), 1508-1509.
• CANHİLAL R, 1995. Farklı sıcaklıkların avcı böcek Nephus includens Kirsch. (Col.: Coccinelliade)’nin bazı biyolojik özellikleri üzerine etkileri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 42s.
• De BACH P, 1969. Biological Control of Diaspine Scale Insects on Citrus in California. Proceedings of an International Citrus Symposium, Riverside, California 2, 801-815.
• HOWE RW, 1953. The rapid determination of the intrinsic of increas of an insect population. Annals of Applied Biology, 40, 134-151.
• IŞIKBER AA, COPLAND MJW, 2000. Pre-inroductory evaluation of Coccinellid predator, Cycloneda sanguinea (Col.: Coccinellidae) for biocontrol of cotton aphid, Aphis gossypii (Hemiptera: Aphididae) in glasshouses. Bulletin OIBC/SROP, 23 (1), 165-179.
• IZHEVSKY SS, ORLINSKY AD, 1988. Life history of of the importes Scymnus (Nephus) reunıoni (Col.: Coccinellidae) predator of mealbugs. Entomophaga, 33 (1), 101-114.
• KANSU İA, UYGUN N, 1973. Doğu Akdeniz Bölgesinde turunçgil zararlısı türlere karşı biyolojik savaş etmeni olarak böcekler. TÜBİTAK IV. Bilim Kongresi, Ankara.
• KANSU İA, UYGUN N, 1980. Doğu Akdeniz Bölgesinde turunçgil zararlıları ile tüm savaş olanaklarının araştırılması. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, 141, 33- 63.
• KAWAUCHI S, 1983. The threshold temperature and thermal constant for development from the egg to the adult from of Coccinella septempunctata brucki, Propylea japonica and Scymnus hoffmanni (Cl.: Coccinellidae). Kurume University Journal, 32 (1), 45-51.
• KARACA İ, UYGUN N, 1993. Zakkum Kabuklu Biti, Aspidiotus nerii Bouche (Homoptera:Diaspididae)’nin Değişik Konukçular Üzerindeki Yaşam Çizelgeleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17 (4), 217-224.
• KONTODIMAS DC, STATHAS GJ, 2005. Phenology, fecundity and life table parameters of the predator Hippodamia variegata reared on Dysaphis crataegi. BioControl, 50, 223– 233.
• MICHELS GJ, BEHLE RW, 1991. Effects of two prey species on the development of Hippodamia sinuata (Col.: Coccinelliade) larvae at constant temperatures. Journal of Economic Entomology, 84 (5), 1481-1484.
• MILLER JC, PAUSTIAN JW, 1992. Temperature-Dependent Development of Eriopis connexa (Col.: Coccinellidae). Environmental Entomology, 21 (5), 1138-1142.
• MILLER JC, LAMANA ML, 1995. Assesment of Temperature-Dependent Development in The General Population and Among Isofemale Lines of Coccinella trifasciata (Col.: Coccinellidae). Entomophaga, 40 (2), 183-192.
• OBRYCKI JJ, TAUBER MJ, 1981. Phenology of Three Coccinellid Species: Thermal Requirements for Development. Annals of The Entomological Society of America, 74 (1), 32-35.
• OLKOWSKI W, DIETRICK E, OLKOWSKI H, 1992. The biological control industry in United States. IPM-Practitioner, 14 (3), 1-7.
• ORR CJ, OBRYCKI JJ, 1990. Thermal and Dietary Requirements for Development of Hippodamia parenthesis (Col.: Coccinellidae). Environmental Entomology, 19 (5), 1523-1528.
• ÖNCÜER C, 1977. İzmir ili meyve ağaçlarında zarar yapan Coccidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli kabuklubit türlerinin doğal düşmanları, tanınmaları, yayılışları ve etkililik durumları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Yayınları, No.336, 129 s.
• PODOLER H, HENEN J, 1983. A Comprative study of the effects of constant temperatures on development time and survival of two Coccinellid beetles of the genus Chilocorus. Phytoparasitica, 11 (3-4), 167-176.
• PONSONBY DJ, COPLAND MJW, 1998. Environmental influences on fecundity, egg viability and egg cannibalism in the scale insect predator, Chilocorus nigritus. BioControl, 43 (1), 39-52.
• RAMESH BT, AZAM KM, 1987. Biology of Cryptolaemus montrouzeri (Col.: Coccinellidae) in relation with temperature. Entomophaga, 32, 381-386.
• STATHAS GJ, 2000a. The effect of temperature on the development of the predator Rhyzobius lophanthae and its phenology in Greece. BioControl, 45, 439–451.
• STATHAS GJ, 2000b. Rhyzobius lophanthae prey consumption and fecundity. Phytoparasitica, 28 (3), 203–211.
• STATHAS GJ, ELIOPOLUS PA, KONTODIMAS DC, SIAMOS DT, 2002. Adult morphology and life cycle under constant temperatures of the predator Rhyzobius lophanthae Blaisdell (Col., Coccinellidae). Journal of Pest Science, 75, 105-109.
• TUNÇYÜREK M, 1970. Ege Bölgesi turunçgil ve incir kabuklubitlerinin parazit ve predatörleri. Bitki Koruma Bülteni, 10 (1), 30-52.
• UYGUN N, 1978. Exochomus quadripustulatus L. (Col.: Coccinellidae)’un Tanınması, Biyolojisi ve Larvaların Yeme Gücü Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üniversites, Ziraat Fakültesi Yıllığı, 9 (2), 144-164.
• UYGUN N, 1981. Türkiye Coccinellidae (Coleoptera) Faunası Üzerinde Taksonomik Araştırmalar, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 157, Bilimsel Araştırma ve İnceleme Tezleri, Adana, 110s.
• UYGUN N, ŞEKEROĞLU E, 1981. Yeni Kurulan Turunçgil Bahçelerinde Tüm Savaş Çalışmaları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 150, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 41, 14s.
• UYGUN N, ŞEKEROĞLU E, KARACA İ, 1987. Çukurova’da Yeni Kurulan bir Turunçgil Bahçesinde İntegre Savaş çalışmaları. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları, 3, 459-469.
• VAN STEENIS MJ, 1992. Biolojical control of the cotton aphid, Aphis gossypii (Hom.: Aphididae) pre-introduction evaluation of natural enemies. Journal of Applied Entomology, 114, 362-380.
• WATSON TF, 1964. Influence of host plant condition on population increase of Tetranychus telarius (L.) (Acarina: Tetranychidae). Hilgardia, 35, 273-322.
• YAKHONTOV VV, 1966. Diapause in Coccinellidae of central Asia. In: HODEK I. (Ed.) Ecology of Aphidophagous Insects. Academia, Prague and Dr.W. Junk, The Hague, pp. 107-108.
• YİĞİT A, UYGUN N, 1986. Stethorus punctillum (Col.: Coccinellidae)’un Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar. Türkiye I. Biyolojik Mücadele Kongresi, Adana, 392-403.
• ZEKİ H, TOROS S, 1990. Coccinella saucerotti lutshniki (Col.: Coccinellidae)’nin sabit sıcaklıklarda gelişimi ve larvanın tüketim gücü üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildiri Kitabı, 147-154.