Kumluca İlçesi Sera Alanlarında Toprak ve Yaprak Kökenli Fungal Hastalık Etmenlerinin Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 1, 111 - 122, 15.04.2016

İlknur Duran Hülya Özgönen Özkaya

https://doi.org/10.19113/sdufbed.78364

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada, Antalya ili Kumluca ilçesindeki seralarda önemli verim kayıplarına neden olan toprak ve yaprak kökenli fungal etmenlerin izolasyonu ve yaygınlıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca üreticiler ile hastalık ve mücadele yöntemleri üzerine küçük çaplı bir anket çalışması yapılmıştır. Yapılan anket çalışmasında gerek yetiştiricilik gerekse karşılaşılan bitki koruma sorunlarına ait üretici deneyimleri kayıt edilmiştir. Anket çalışması sonucunda, Kumluca’da sebzeler arasında en çok domates ve biber yetiştirildiği ve üreticilerin yetiştiricilik ve bitki koruma konusunda kendilerini geliştirmeye açık oldukları belirlenmiştir. Kumluca ilçesindeki seralarda 2013 yılı Eylül ve 2014 yılı Haziran yetiştirme sezonunda sebze yetiştirilen toplam 272 adet seralardan hastalık belirtisi gösteren bitki örnekleri alınmıştır. İzolasyon yapılan bitkilerde toprak ve yaprak kökenli fungusların cins ve tür düzeyinde makroskobik ve mikroskobik yöntemler kullanılarak tanıları yapılmıştır. Seralarda en yaygın izole edilen cins Fusarium sp. olarak belirlenmiştir. Fusarium sp.'un hıyarda yaygınlık oranı %20.3-57.4 iken, kavunda %43,3-82,1 olarak saptanmıştır. Yaygın görülen Botrytis cinerea biberde %3,6-46,4 arasında görülmüştür. Farklı seralardan izole edilen diğer fungal hastalıklar; Cladosporum sp., Rhizoctonia solani, Verticillum dahliae, Phytophthora sp., Alternaria sp., Sclerotinia sclerotiorum, Sclerotium rolfsii olarak tanımlanmıştır. Sclerotinia sclerotiorum'un domateste yaygınlık oranı %2.4-12.1 iken, Sclerotium rolfsii'nin patlıcanda yaygınlık oranı %8.0-10.0 olmuştur. Rhizoctonia solani'nin domateste yaygınlık oranı ise %14.1-25.7 olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kumluca, Sera, Sebze, Toprak kökenli funguslar

Determination of Soil-Borne and Foliar Fungal Disease Agents of Greenhouses in Kumluca District

Öz

Main purpose of the study is to isolate the soil and leaf borne fungal diseases and to determine the prevalence causing serious production loss in the greenhouses of Kumluca in Antalya province. A small scale survey was performed with growers on diseases and control methods. In the survey study, producer experiences about production as well as plant protection problems encountered were recorded. According to the survey results, tomatoes and peppers were the most common vegetables grown in Kumluca and growers were willing to improve themselves about cultivation and plant protection. Total of 272 plant samples showing disease symptoms were collected from vegetable greenhouses in Kumluca and isolations were made during growing season in the period of September 2013 - June 2014. Macroscobic and mikroscobic studies have been conducted on isolated samples to identify soil and leaf born fungal diseases. The most common isolated Genus was Fusarium sp. in greenhouses. Disease prevalance of Fusarium sp. was 20.3-57.4% in cucumber and 43.3-82.1% in melon. Botrytis cinerea was widespread in and showed by 3.6-46.4% disease prevalence ratio. The other fungal diseases isolated from different greenhouses were Cladiosporum sp., Rhizoctonia solani, Verticillum dahliae, Phytophthora sp., Alternaria sp., Sclerotinia sclerotiorum and Sclerotium rolfsii. Disease prevalence of Sclerotinia sclerotiorum on tomatoes was 2.4- 12.1% and Sclerotium rolfsii was 8.0-10.0% on eggplant. Rhizoctonia solani occured by 14.1-25.7% in tomato greenhouses.

Anahtar Kelimeler

Kumluca, Greenhouses, Vegetable, Soilborne fungi

Kaynakça

• Türkiye İstatistik Kurumu, 2015. Bitkisel Üretim İstatistikleri.http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim Tarihi: 13.07.2015).
• Anonim, 2015. Kumluca İlçe Tarım Müdürlüğü, Antalya.
• Agarwal, V. K., Sinclair, J. B. 1997. Principles of Seed Pathology. 2nd ed. Boca Raton, FL: CRC Press, Inc. 539s.
• Agrios, G. N. 1997 Plant Pathology 4th ed. Academic Press, San Diego, CA 358s.
• Gullino, M. L. 1995. Use of Chemicals for Managing Plant Diseases in Protected Crops. Integrated Pest and Disease Management in Protected Crops, 19-30 June, 1995, IAMZ, Zaragoza.
• Malathrakis, N. E. 1995. Foliar Diseases in Greenhouse Crops. Integrated Pest and Disease Management in Protected Crops, 19-30 June, IAMZ, Zaragoza.
• Karahan O., Barış M., Maden S., Kocabıyık S., Topçu, H., Ayla, Ç. 1981. Orta Anadolu Bölgesinde Kavunlarda Kök Çürüklüğü ve Solgunluk hastalığına Neden Olan Fungusların (Ptyhium sp., Rhizoctonia sp., Fusarium spp.) Zarar Derecelerini Etkileyen Faktörler ve Mücadele Metodları Üzerine Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 21(3), 117-139.
• Delen, N., Yıldız, M., Yıldız, F. 1991. Türkiye’de Sera Domateslerinde Kök Hastalıkları Etmenlerinin Saptanmasına Yönelik Çalışmalar. VI. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 7-11 Ekim, İzmir, 183-186.
• Kınay, P., Yıldız, M., Buanoğlu, M. 1995. Ege bölgesinde Kavun Kurumaları ve Patojenik Mikrofloranın Sulamayla İlişkisi. VII. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, Bildiriler, 26-29 Eylül, Adana, 191-194.
• Soylu, S., Kurt, Ş. 2001. Occurrunce and Distrubition of Fungal Diseases on Greenhouse Grown Pepper Plants in Hatay Pprovinces. XI. Eucarpia Meeting on Genetics and Breeding of Capsicum & Eggplant. 9-13 April, Antalya. 315-319.
• Altuğ, S. 2001. Orta Anadolu Bölgesinde Kavunlarda Solgunluk Oluşumunda Bazı Fusarium Türlerinin Rolü. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 52 s, Ankara.
• Yücel, S., Elekçioğlu, İ. H., Uudağ, A., Can, C., Gözel, U., Söğüt, M., Özarslandan, A., Aksoy, E. 2002. The Second Year Result of Methyl Bromide Alternatives in the Eastern Mediterranean. Annual International Research Conferance on Methyl Bromide Alternatives and Emissions Reductions. 6-8 November, Florida, USA.
• Yiğit, F., Boyraz, N. 2003. Plastik Seralarda Bazı Önemli Domates Hastalıkları (Alternaria solani, Botrytis cinerea ve Phytophthora infestans)’na Karşı İlaçlama Programı Uygulaması. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (31), 56-61.
• Tok, F. M., Kurt, Ş. 2007. Akdeniz Bölgesi Örtü Altı Domates Bitkilerinden Elde Edilen Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) De Bary İzolatlarının Miselyum Uyum Grubu (MUG) ve Patojenisite Yöntemleriyle Karakterizasyonu, Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi, 27-29 Ağustos, Isparta, 284.
• . Onaran, A., Yanar, Y. 2006. Tokat ve Amasya Yöresinde Seralarda Hıyarlarda Görülen Beyaz Çürüklük Etmeni Sclero¬tinia sclerotiorum (Lib.) De Bary’un Yaygınlığı, Patojenisitesi ve Misel Uyum Gruplarının Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (1), 63-68.
• Taşkın, T., Yıkılmazsoy, G. 2014. Ege Bölgesi’nde Yetiştirilen Bazı Sebzelerde Saptanan Fungal Hastalıklar. Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, 3-5 Şubat, Antalya, 252.
• Onaran, A., Yanar, Y. 2012. Antalya İli'nin Demre, Finike ve Kumluca İlçelerinde Hıyar Yetiştiren Sera İşletmelerinde Çiftçi Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 115- 120.
• Yanar, Y. 2005. Tokat İklim Koşullarında Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) De Bary’un Sclerotium Canlılığı Üzerine Solarizasyonun Etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 15-19.
• Telli, S., Yiğit, A., Soylu, S. 2003. Hatay İli Sera Sebze Yetiştiriciliğinde Karşılaşılan Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8, 65-72.
• Özkan, B., Akçagöz, H. V., Karaman, S., Taşçıoğlu Y. 2002. Antalya İlinde Serada Sebze Üretiminde Pestisit Kullanımının Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Bahçe, 31(1-2), 9-16.
• Çıkman, E., Yarba, M. M. 2008. Harran Ovası’nda Sebze Yetiştiriciliğinde Karşılaşılan Bitki Koruma Sorunları. Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1), 7-12.
• Kılıç, G., Erper, İ. 2014. Samsun İli Kapya Biber Yetiştirilen Alanlarda Bulunan Fungal Etmenlerin Tespiti ve Patojeniteleri. Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, 3-5 Şubat 2014, Antalya, 239.
• Ozan, S., Aşkın, A. 2006. Orta Anadolu Bölgesi Örtü Altı Sebze Alanlarında Görülen Fungal Hastalıklar Üzerine Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 46 (1-4), 65-75.
• Gazozcuzade, N. 2010. Silifke Yayla Köylerinde Domates Üretiminde Hastalık Yönetimi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 83s, Adana
• Basım, E., Basım, H. 2014. Antalya İli Korkuteli ve Elmalı İlçelerinde Yazlık Sera Domates Üretiminde Ortaya Çıkan Hastalık Etmenlerinin Belirlenmesi. Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, 3-5 Şubat, Antalya, 258.
• Bora, T. 1970. İzmir, Manisa ve Muğla İllerinde Tütün Fideliklerinde Çökerten Hastalığının Derecesi, Fungal Etmenlerin Genuslarının Tanımı, Dağılışı ve Patojenisiteleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No:183, 83s.
• Turhan, G. 1973. Fungi Isolated from the Roots of Disease Vegetables Seedlings. The Journal of Turkish Phytopathology, 2 (3), 100-112.
• Snyder, W.C., Smith, S.N. 1981. Current Status. ss 25-50, Snyder, W.C., Smith, SN., ed. 1981, Fungal Wilt Diseases of Plant, Academic Press, London, 640s.
• Goth, R. W., Webb, R.E., 1981. Sources and Genetics of Host Resistance in Vegetable Crops. ss 377-409. Mace M.E., Bell, A.A., and Beckman, C. H., ed 1981. Fungal Wilt Diseases of Plant Academic Press, London.
• Altınok. H. H., Can. C., Dikilitaş. M., Boyacı. H.F., Topçu, V. 2011. Antalya ve Mersin İllerinde Örtü Altı Patlıcan Yetiştiriciliğinde Solgunluk Hastalıklarının Yaygınlığı ve Şiddeti Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 28-30 Haziran, Kahramanmaraş, 365.
• Altınok, H. H. 2012. Antalya ve Mersin İli Örtü Altı Patlıcan Ekim Alanlarında Kurşuni küf ve Beyaz Çürüklük Hastalıklarının Yaygınlık Oranlarının Belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 52(2), 163-173.
• Kırbağ, S., Turan, N. 2005. Malatya'da Yetiştirilen Bazı Sebzelerde Görülen Mikrofungusların Tespiti. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17 (3), 559-564.
• Onaran, A., Yanar, Y. 2009. Türkiye'de Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) De Bary Üzerinde Yapılan Çalışmalar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2 (2), 75-80.
• Erzurum, K. 2000. Orta Anadolu Bölgesinde Kavun Solgunluk Nedenleri Üzerine Araştırmalar. Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (3), 9-12.